خبرگزاری مهر - گروه استانها – مریم یاوری: بحران آب نزدیک به دو دهه است که در فلات مرکزی ایران و به ویژه استان اصفهان رخنه کرده و هر روز برگ جدیدی از این بحران در اصفهان ورق می‌خورد.
در کنار خشکسالی آلودگی آب نیز نمکی بر زخم بحران آب در استان اصفهان است که کاهش نزولات جوی، افت شدید سطح منابع آب زیر زمینی، آلودگی و خشک شدن رودخانه زاینده رود، خشک شدن تالاب گاوخونی و نیز بروز تنش‌های اجتماعی، از اصلی‌ترین چالش‌های خشکسالی و کم آبی در این استان است.
هر چند هر روز به چالش‌ها و بحران‌های خشکی زاینده رود به عنوان اصلی‌ترین رودخانه فلات مرکزی ایران اضافه می‌شود اما تمهیدات اندیشیده شده برای کنترل این بحران حرکت لاکپشت گونه دارد و راهکاری که تاکنون اجرا شده تنها به عنوان مسکنی التیام دهنده مقطعی چالش‌های بحران آب در اصفهان بوده است.
از این رو برخی از متخصصان راهکارهای کوتاه مدت، بلند مدت ومیان مدت را پیشنهاد می‌دهند تا بتوان بحران آب را در اصفهان کنترل کرد و آیندگان نیز بتوانند از حیات زاینده رود استفاده کنند.
در این ارتباط گفت‌وگویی را با جهانگیر عابدی کوپایی، رئیس پژوهشکده آب و آبفای دانشگاه صنعتی اصفهان داشته‌ایم که متن آن را در ادامه می‌خوانید.
*با توجه به چالش آب موجود در فلات مرکزی ایران و به ویژه استان، چه پیشنهادی را برای حل این بحران پیشنهاد می کنید؟
آنچه در استان اصفهان اتفاق افتاده این است که مصارف ما بیشتر از داشته‌های آبی مان است، از سویی باید توجه داشت با شرایط فعلی کشور نمی‌توان به هیچیک از بخش‌هایی که مصرف آب دارند اعلام کنیم که امکان تأمین آب را برای آنها نداریم.
اصفهان در همه زمینه‌های صنعتی، کشاورزی، محیط زیست و شرب نیاز دارد و در شرایطی که با کمبود آب رو به رو هستیم باید در همه بخش‌ها به یک میزان کاهش مصرف را داشته باشیم و تاکید ما این است که محیط زیست ما که در این حوزه منظور تالاب گاوخونی است، حداقل‌های تخصیص شورای عالی آب کشور را دریافت کند که این اقدام در زندگی انسان‌ها و موجودات زنده در مسیر آن تأثیر بسزایی دارد.
*نگاه مسئولان برای حل این بحران را چطور ارزیابی می‌کنید؟
مسئولان باید به آب به عنوان عنصر ملی نگاه کنند، باید توجه داشت که استان اصفهان تأمین کننده ۶۰ درصد آهن، یک چهارم پتروشیمی کشور و … است و به صورت ملی خدمت رسانی می‌کند باید به مشکلات آن نیز به صورت ملی پرداخته شود تا دچار چالش نشود.
چه پیشنهاداتی را برای کاهش مصرف دارید؟
بازچرخانی آب در صنایع از مهم‌ترین اقداماتی است که می‌توانیم برای کاهش مصرف آب در صنایع دنبال کنیم، طی سال‌های اخیر صنایع به سمت بازچرخانی آب رفته‌اند و استفاده از پساب را در دستور کار قرار داده‌اند و این نقطه قوتی برای ما است.
| حوزه | راهکار |
| کشاورزی، صنعت، خانگی | کاهش مصرف آب |
| صنعت | بازچرخانی آب |
| شهری | استفاده از آب‌های سرگردان |
وضعیت استفاده از پساب را در استان اصفهان چطور ارزیابی می‌کنید؟
به گونه‌ای باید گفت هر صنعتی که قدرت و پول بیشتری داشته باشد، پساب بیشتری را نیز در اختیار دارد. امروز صنعت، کشاورزی و محیط زیست خواستار پساب هستند، کمبود آب پساب را هم دچار مشکل کرده و در استان چالش‌های اینگونه را نیز داریم.
*پیشنهاد شما برای کاهش مصرف آب شرب چیست؟
در بخش آب شرب پیشنهاد ما این است که طرح وسایل کاهنده مصرف در بخش مسکونی، تجاری و مراکز عمومی از جمله دانشگاه‌ها، پادگان‌ها و مدارس اعمال شود، در سال‌های گذشته به این سمت حرکت کرده‌ایم و در دانشگاه صنعتی اصفهان بخش‌های زیادی به این تجهیزات مجهز شده‌اند و شاهد کاهش ۴۰ درصدی مصرف آب بوده‌ایم.
*در استان اصفهان منابع آبی سرگردانی داریم که نیاز به ساماندهی دارد، برای این امر چه پیشنهاداتی را ارائه می‌کنید؟
شهرداری‌ها باید در این زمینه به سمتی حرکت کنند که از روان آب‌ها برای تأمین آب مورد نیاز فضای سبز بهره ببرند، شهرداری اصفهان در این زمینه طی سال‌های اخیر قراردادی را امضا کرده و بخشی از پروژه نیز پیشرفت داشته است اما در شهرهای اطراف مانند نجف آباد، شاهین شهر، سپاهانشهر، مبارکه، شهرضا و سمیرم هنوز در این زمینه اقدامی انجام نشده است، در صورتی که ذخیره این آب‌ها بر اساس طرح‌های تحقیقاتی می‌تواند بخش قابل توجهی از آب مورد نیاز فضای سبز را تأمین کند، این طرح را در نجف آباد اجرایی کردیم و یک چهارم آب مورد نیاز فضای سبز این شهر توسط روان آب‌های سرگردان تأمین شد.
*موافق انتقال آب از خلیج فارس به اصفهان هستید؟
در بخش انتقال آب از خلیج فارس به استان اصفهان هزینه بالایی را به دنبال دارد و برای شرب و کشاورزی توصیه نمی‌شود اما برای صنایعی که آب نیاز دارند، امکان استفاده وجود دارد؛ از سوی دیگر باید توجه داشت با اجرای این طرح مشکلات بین حوزه‌ای مجدد تکرار می‌شود و با توسعه صنایع جمعیت زیادی را به اصفهان می‌کشاند، آلودگی آب و هوا را به دنبال خواهد داشت، البته باید توجه داشت که مزایای را نیز برای این طرح از سوی مدافعانش مطرح می‌شود که می‌گویند این آب می‌تواند در اختیار صنایع کوچک نیز قرار گیرد.
دانشگاهیان بر این باور هستند که صنایع آب بر باید در کنار منابع بزرگ آبی تأسیس شوند تا برای تولید، خنک کنندگی و حتی ترانزیت کالا سود بیشتری را به همراه خواهد داشت.