خبرگزاری مهر - گروه استانها: طی چند سال اخیر با تغییر اقلیم و تغییر نوع بارش‌ها از برف به باران و شدت خشکسالی‌ها در چهارمحال و بختیاری این استان که روزی ۱۱ درصد آب کشور را تأمین می‌کرد دچار بحران آب شد به گونه‌ای که حتی با ۲۰ تانکر آب مورد نیاز شهرکرد مرکز استان تأمین می‌شد.
این مسئله به همین جا ختم نشد چرا که چشمه کوهرنگ که تأمین کنند آب شرب تعداد زیادی از شهرها همچون شهرکرد و روستاها بود به یک باره خشک شد و شک بزرگی به مردم استان وارد کرد.
فرونشستچندین باره زمین در مناطق مختلف چهارمحال و بختیاری، خشک شدن چاه‌ها، جیره بندی آب و کاهش تولیدات کشاورزی از دیگر نتایج این رخ دادها بود.
کاهش ۱۳ درصدی بارش‌ها در چهارمحال و بختیاری
مدیر کل هواشناسی چهارمحال و بختیاری در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه از اول مهر ماه تا کنون میانگین وزنی بارش‌ها در استان ۴۹۶ میلیمتر بوده است، اظهار کرد: بارش‌ها نسبت به بلند مدت ۱۳ درصد کاهش یافته است.
مهران چراغ پور عنوان کرد: میزان کاهش بارندگی در شهرهای «شهرکرد» ۱۸، «فارسان» ۱۶، «سورشجان» ۱۳، «کوهرنگ» ۷، «بروجن» ۱۴، «فرخشهر» ۳۵ و «بلداجی» ۱۵ درصد بوده است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر ۸۲ درصد از بارش‌ها دریافت شده است، مطرح کرد: ۱۸ درصد باقی مانده بارش‌ها باید تا پایان شهریور ماه دریافت شود.
مدیر کل هواشناسی چهارمحال و بختیاری با اشاره به از بین رفتن ذخیره برفی استان، تصریح کرد: نوع بارش‌ها به دلیل تغییر اقلیم و افزایش دما در استان تغییر یافته است.
خروج آب حاصل از بارش‌ها به صورت روان آب از چهارمحال و بختیاری
چراغ‌پور افزود: به دلیل ارتفاع چهارمحال و بختیاری آب حاصل از بارش باران از استان خارج می‌شود و دسترسی به این آب در استان وجود ندارد.
وی با بیان اینکه مدیریت مصرف آب باید در استان در دستور کار قرار گیرد، گفت: به دلیل اتمام ذخایر برفی استان بحران آب برای استان امسال دور از انتظار نیست.
مدیر کل هواشناسی چهارمحال و بختیاری ادامه داد: ۹۴ درصد از مساحت استان با خشکسالی و خشکسالی شدید مواجه شده است.
چراغ پور با بیان اینکه آبخوان داری و تغذیه آب‌های زیر زمینی باید افزایش یابد، گفت: در کشاورزی باید تغییر الگوی کشت، تغییر نوع آبیاری و استفاده از آبیاری نوین و همچنین کشت محصولات کم آب بر باید در دستور کار قرار گیرد.
تغییر الگوی کشت و نوع آبیاری در زمان خشکسالی ضروری است
کارشناس آب در حوزه کشاورزی چهارمحال و بختیاری در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه مدیریت الگوی کشت و برنامه آبیاری در زمان خشکسالی از اهمیت بالایی برخوردار است، اظهار کرد: تغییر ارقام کشت با نیاز آبی کم، حذف محصولات آب بر، افزایش کشت‌های متراکم به ویژه کشت گلخانه‌ای، کشاورزی حفاظتی، تغییر روش آبیاری و مدیریت بهره برداری بعد از اجرا باید در این دوران باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
بیژن یادگار با اشاره به اینکه مدیریت بهره برداری از آبیاری نوین یکی از ضروریات در حوزه کشاورزی است، تصریح کرد: تعدد دستگاه‌های اجرایی مرتبط با مسئله آب یکی از چالش‌ها در این حوزه است.
| حوزه | راهکار |
| کشاورزی | تغییر الگوی کشت |
| کشاورزی | تغییر نوع آبیاری در دوره خشکسالی |
| کشاورزی | تقویت آبخوان‌ها |
| سیاست گذاری | تدوین برنامه جامع مدیریت آب کشاورزی |
وی افزود: بر اساس قانون توزیع عادلانه آب وزارت نیرو به عنوان متولی آب در کشور است اما باید تصمیمات مهم در این حوزه توسط جهاد کشاورزی، صنعت و محیط زیست گرفته شود.
کارشناس آب در حوزه کشاورزی چهارمحال و بختیاری ادامه داد: یکپارچه کردن موضوع آب در یک وزارتخانه در سطح کشوری ضروری است.
بی برنامگی اداره آب چهارمحال و بختیاری در حوزه رفع مشکل آبی کشاورزان
یادگاری به عدم اعتبار مورد نیاز به چهارمحال و بختیاری و عدم تخصیص اعتبارات مصوب در حوزه آبی اشاره کرد و گفت: اداره آب منطقه‌ای استان هیچ گونه برنامه‌ای برای رفع مشکل آب کشاورزی در استان ندارد که این یک ایرادی بزرگ در حوزه تأمین آب کشاورزی چهار محال و بختیاری است.
وی مطرح کرد: مسائل آموزشی بهره برداران کشاورزی در حوزه آب به دلیل عدم تخصیص اعتبار انجام نمی‌شود در حالی که آموزش کشاورزان در موضوع تغییر الگوی کشت و آبیاری در شرایط خشکسالی از اهمیت بالایی برخوردار است.
کارشناس آب در حوزه کشاورزی چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه تغییر اقلیم و کاهش نزولات آسمانی روندی استمراری به خود گرفته است، اعلام کرد: اکثر اراضی کشاورزی استان در دشت‌ها واقع شده‌اند که بر اساس اعلام وزارت نیرو ۱۰ دشت استان ممنوعه و ممنوعه بحرانی است.
خشکسالی اشتغال ۲۰ درصد مردم چهارمحال و بختیاری را تهدید می‌کند
یادگاری عنوان کرد: با ادامه دار بودن این شرایط کشاورزی در چهارمحال و بختیاری تعطیل خواهد شد که این مسئله اشتغال ۲۰ درصد از جمعیت استان را تهدید می‌کند.
وی با اشاره به اینکه تعطیلی کشاورزی در چهارمحال و بختیاری مشکلات زیست محیطی را به همراه خواهد داشت، تصریح کرد: این در حالی است که طی چند سال اخیر افزایش ریزگردها در مرکز استان، بروجن، لردگان و خانمیرزا به وجود آمده است که این مسئله مهاجرت مردم را در پی داشته است.
کارشناس آب در حوزه کشاورزی چهارمحال و بختیاری به خروج آب از استان اشاره کرد و گفت: این مهم به گونه‌ای رخ می‌دهد که مردم استان اجازه برداشت از آن را ندارند.
تقویت آبخوان‌های چهارمحال و بختیاری با استفاده از آب‌های جاری
یادگار افزود: مشکل کاهش چشمگیر آب‌های زیر زمینی و تقویت آن‌ها تنها با انتقال آب‌های جاری به دشت‌ها رفع خواهد شد که باید در دستور کار مسئولان کشوری و استانی قرار گیرد.
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری با اشاره به اثر بخشی اقدامات آبخیزداری در کنترل فرسایش خاک و سیلاب‌ها، اظهار کرد: با اجرای طرح‌های آبخیزداری کنترل فرسایش خاک بین سه تا ۱۰ تن در هکتار خواهد بود.
اصغر احمدی ادامه داد: با اجرای این طرح‌ها آبخوان‌ها تا هزار متر مکعب در هکتار تقویت می‌شود.
وی میزان فایده به هزینه طرح‌های آبخیزداری را ۵.۷ دانست و گفت: کنترل سیلاب، تقویت رویش گیاهی و کاهش اثرات مخرب تغییر اقلیم از دیگر فواید اجرای پروژه‌های آبخیزداری است.
عدم تخصیص اعتبار علت تأخیر در اجرای طرح‌های آبخیزداری
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری ادامه داد: در سال گذشته حدود ۱۳ پروژه در ۹ شهرستان مورد مطالعه قرار گرفته است که در حال حاضر در مرحله انعقاد قرار دارد.
احمدی افزود: علت تأخیر اجرای این طرح‌ها عدم تخصیص اعتبارات و فصل فعالیت در چهارمحال و بختیاری است.
وی به اثر بخشی پوشش گیاهی در حفظ آب و خاک اشاره کرد و گفت: طی چند سال گذشته چهارمحال و بختیاری با تغییر اقلیم استان و تغییر نوع بارش‌ها از برف به باران مواجه بوده است که پوشش گیاهی غنی موجب می‌شود قطرات باران مستقیم به زمین برخورد نکنند و مانع از فرسایش خاک شوند.
حل مشکل آبخوان‌ها با تقویت پوشش گیاهی
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری مطرح کرد: درختان و گیاهان با ایجاد ریشه موجب پیوستگی بافت آن شده مانع از جابجایی توسط باد و باران و همچنین ورود آب باران به خاک می‌شود به همین منظور می‌توان با تقویت پوشش گیاهی در بلند مدت آبخوان‌های استان را تقویت کرد که این مهم نیازمند همکاری و همراهی مردم و دستگاه‌های اجرایی است.
بنا بر این گزارش با تغییر نوع بارش‌ها در استان و از بین رفتن ذخایر برفی چهارمحال و بختیاری در شرایط بحرانی خشکسالی قرار دارد که تغییر الگوی کشت، استفاده از آبیاری نوین در حوزه کشاورزی باید افزایش یابد.
از سویی به دلیل افزایش بارش باران فرسایش خاک در استان افزایش یافته است و از آنجا که ارتفاع چهارمحال و بختیاری بالا است آب حاصل از بارش باران به صورت سیلاب و روان آب از استان خارج می‌شود که با افزایش پوشش گیاهی و اجرای طرح‌های آبخیزداری نه تنها می‌توان مانع از خروج این آب از استان شد بلکه می‌توان با استفاده از این روش‌ها آبخوان دشت‌های چهارمحال و بختیاری که در حالت ممنوعه و ممنوعه بحرانی هستند را تقویت کرد و مانع از تعطیلی کشاورزی و افزایش نرخ بیکاری در این استان گردید.
همچنین یکی از مشکلات اساسی در اجرایی نشدن طرح‌های مدیریت مصرف آب در چهارمحال و بختیاری عدم تخصیص اعتبار است که مسئولان کشوری و استانی باید به منظور ایجاد بحران در استان اعتبار کافی در این زمینه مصوب و تخصیص دهند.