به گزارش خبرنگار مهر، محسن رفیعی وردنجانی در یادداشتی اختصاصی که در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده است به بیان اثرات و ویژگی‌های گریه و اشک پرداخته که در ادامه با هم می‌خوانیم:
اشک و گریه‌ی ارزشی، ارتباط ویژه ای با حالات معنوی و درونی انسان دارد. با شروع ماه ضیافت الهی به عنوان ماه خودسازی و تقویت معنویت و ارتباط با معبود، همه دعوت شده‌ها به دنبال آن هستند که از این سفره گستره الهی بهره بیشتری ببرند. حال، یکی از سوال‌ها این است که اشک و گریه چه کارکردهایی برای استفاده بهتر از شب قدر دارد؟
کلید ورود به ضیافت رحمت الهی شب قدر
شب قدر، از نظر نزول رحمت الهی در صدر روزهای سال قرار دارد تا جایی که از هزار ماه، برتر است. اما این به معنی آن نیست که همه به یک اندازه از رحمت خدای متعال بهره می‌برند؛ بلکه هر کس به اندازه ظرفیتی که در شب قدر تدارک دیده، می‌تواند از دریای فضل و مهربانی پروردگار بنوشد. از جمله عوامل ظرفیت ساز برای جلب رحمت الهی در طول سال و البته در شب قدر، اشک و گریه از خوف خدای متعال و برای همه کاستی‌های بندگی در محضر اوست.
امیر مؤمنان حضرت علی علیه السلام در این باره می‌فرمایند: «البُکاءُ مِن خَشیَةِ اللّه مِفتاحُ الرَّحمةِ؛ [۱] گریستن از ترس خدا کلید رحمت است.» هر وقت گریان درگاهش شویم باید منتظر نسیم رحمتش باشیم.
معجون ماورایی استجابت دعا
یکی از ویژگی‌های ماه مهمانی خدا این است که دعا در آن مستجاب است چنان که رسول خدا صلّی الله علیه و آله در شرف ماه مبارک رمضان فرمودند: «وَ دُعَاؤُکُمْ فِیهِ مُسْتَجَابٌ »[۲] در این میان اما شب قدر به عنوان قله این ماه عزیز، از جایگاه ویژه و منحصر به فردی برخوردار است چراکه در آن، نه تنها سرعت اجابت دعا بیشتر است بلکه همه مقدرات یک ساله پیش روی انسان به تصویب می‌رسد.
از این جهت، شب قدر متمایز از هر زمان دیگری بوده و شایسته است که انسان در آن، دعاهای بیشتر و بزرگ‌تری را دنبال کند و این هدف، مستلزم ایجاد ظرفیت بیشتر معنوی است و یکی از راه‌های آن، بهره مندی از اشک و گریه از خوف خداست.
امام علی علیه السلام می‌فرمایند: «بُکَاءُ الْعُیُونِ وَ خَشْیَةُ الْقُلُوبِ مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ تَعَالَی ذِکْرُهُ فَإِذَا وَجَدْتُمُوهَا فَاغْتَنِمُوا الدُّعَاء؛ [۳] گریه چشمها و ترس دل‌ها نشانه رحمت خدای متعال است؛ هرگاه این دو را در خود یافتید دعا کردن را غنیمت شمرید.» پس یکی از راهکارهای اجابت یافتن دعا این است که بتوانیم قبل از دعا، مژگانمان را به شبنمی از اشک طراوت دهیم.
رشته کوه‌هایی از پاداش
شاید شنیده باشید قصه پادشاهی که لشکرش در شبی به بیابانی رسید و از آنها خواست که هر که هرچه می‌تواند از سنگ‌های این بیابان برای خود بردارد؛ اما بدانید که چه آنها که برمی دارند و چه آنها که برنمی دارند فردا پشیمان خواهند شد. با گذر از آن سرزمین، وقتی هوا روشن شد همه دیدند که آن سنگ‌ها نه سنگ بلکه قطعه‌های طلا بوده است. حالا همه پشیمان شده بودند. آنها که سنگی برنداشته بودند در حسرت از این محرومیت و آنها که برداشته بودند در حسرت اینکه چرا بیشتر برنداشته اند.
شاید این قصه، خیالی باشد اما عمر انسان به عنوان ارزشمندترین سرمایه او قابل قیمت گذاری نیست البته به شرط آنکه به درستی آن را به پاداش و ثواب تبدیل کرده و حواله آخرتمان کنیم؛ همان گونه که امام علی علیه السلام می‌فرمایند: «بَقِیَّةُ عُمرِ المُؤمِنِ لا قیمَةَ لَها یُدرِکُ بِها ما قَد فاتَ و یُحیی ما ماتَ ؛[۴] باقیمانده عمر مؤمن، قیمت ناپذیر است، به وسیله آن گذشته را جبران می‌کند و آنچه را مُرده است زنده می‌گرداند.»
در این میان، شب قدر، گل سرسبد عمر ماست که باید از آن برای جبران گذشته و تولد دوباره خود استفاده کنیم و آن را به بهای اندک از دست ندهیم. یکی از راه‌های این منظور، سپری کردن آن با اشک همراه با خوف و خشیت الهی است.
رسول خدا صلّی الله علیه و آله در خطبه حجة الوداع خطاب به حجاج خانه خدا فرمودند: «و مَن ذَرَفَتْ عَیناهُ مِن خَشیةِ اللّه کانَ لَه بکلِّ قَطرةٍ مِن دُموعِهِ مِثلُ جَبَلِ اُحُدٍ یکونُ فی میزانِهِ مِن الأجْرِ؛ [۵] هر کس چشمانش از ترس خدا اشک ریزد؛ برای هر قطره اشک او به اندازه کوه احد در ترازوی اعمالش پاداش قرار می‌دهند.»
قطره‌های اشک، بسان مرواریدهای درخشانی اند که در قیامت، عوض هر دانه‌ی آن، کوهی از پاداش الهی نصیب انسان می‌شود تا صاحبش در آخرت، یکی از بهترین‌ها و بهره مندترین ها باشد.
نسخه درمان خشکی چشم در شب قدر
با این حال متأسفانه، اشک -این مروارید چاره ساز در درگاه الهی و با این همه آثار و برکات دنیوی و اخروی- حسرت برخی از افراد شده است و البته باید به دنبال درمان آن باشند؛ چراکه امام علی علیه السلام فرمودند: «مَا جَفَّتِ الدُّمُوعُ إِلَّا لِقَسْوَهِ الْقُلُوبِ وَ مَا قَسَتِ الْقُلُوبُ إِلَّا لِکَثْرَهِ الذُّنُوبِ؛ [۶] چشمها نخشکید مگر بر اثر سخت دلی و دل‌ها سخت نشد مگر به سبب گناه زیاد.»
اما نگران نباشید! در ماه مبارک رمضان این بیماری سخت را می‌توان با نسخه‌ای بسیار آسان درمان کرد.
از پیامبر اعظم صلّی الله علیه و آله نقل شده که فرمودند: «مَنْ فَطَرَ صائِما فی شَهْرِ رَمَضانَ مِنْ کَسْبٍ حَلالٍ صَلَّتْ عَلَیْهِ الْمَلائِکَهُ لَیالِیَ رَمَضانَ کُلَّها وَ صافَحَهُ جَبْرائیلُ لَیْلَهَ الْقَدْرِ وَ مَنْ صافَحَهُ جَبْرائیلُ یَرِقُّ قَلْبُهُ وَ تَکْثُرُ دُمُوعُهُ …؛[۷]
کسی که با مالی که از راه حلال به دست آورده، در ماه رمضان، روزه داری را افطاری دهد، در تمام شبهای رمضان فرشتگان بر او درود می‌فرستند و جبرئیل در شب قدر با وی مصافحه می‌کند؛ و هر کس جبرئیل با او مصافحه کند، قلبش نرم و اشک چشمش زیاد شود.»
پس اگر از نعمت و ثواب اشک و گریه در درگاه الهی محرومید یا به دنبال افزایش این رزق هستید می‌توانید این نسخه رسیده از رسول خدا صلّی الله علیه و آله را تجربه کنید و مطمئن باشید که حلاوت گریه در درگاه خدای متعال را هرگز فراموش نخواهید کرد. اشکی چنین در شب قدرم آرزوست!
پی نوشت:
[۱] عیون الحکم و المواعظ (لیثی) ص ۶۲، ح ۱۶۱۷.
[۲] إقبال الأعمال, جلد ۱, صفحه ۲.
[۳] بحارالانوار (ط-بیروت) ج ۹۰، ص ۳۳۶.
[۴] میزان الحکمه؛ ح ۱۴۳۳۳؛ الدعوات: ۱۲۲/۲۹۸.
[۵] بحار الأنوار (ط-بیروت) ج ۹۰، ص ۳۳۴، ح ۲۵.
[۶] وسایل الشیعه ج ۱۶، ص ۴۵، ح ۲۰۹۳۸.
[۷] الترغیب و الترهیب، ج ۲، ص ۹۵، ح ۱۴.