خبرگزاری مهر، گروه جامعه؛ در روزهای اخیر اظهارات هشدار گونه وزیر نفت درباره محدودیت منابع انرژی و اهمیت مدیریت مصرف در فضای رسانه‌ای کشور و حتی رسانه‌های بین‌المللی انعکاس چشم‌گیری داشت.
اظهاراتی که آن‌قدر اهمیت سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی و زنگ خطر نیاز به واردات در صورت ادامه روند فعلی را شامل شد تا کمتر کسی از کیفیت تفاهمی که جواد اوجی در خلال امضای آن، نگرانی‌های دستگاه متبوعش را مطرح کرد، آگاه شود.
اوجی: مصرف سر به سر بنزین و گازوئیل با ظرفیت پالایشی کشور!
سه شنبه هفته گذشته (۳۰ فروردین‌ماه ۱۴۰۱)، جواد اوجی وزیر نفت در جریان امضای تفاهم همکاری مشترک با شهرداری تهران، سفره دل گشود و از اوضاع نابسامان تأمین و مصرف انرژی در کشور توأم با جریان حداقلی سرمایه‌گذاری در این حوزه خبر داد. از ضرورت ۸۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در حوزه گاز برای رساندن سطح تولید به ۱.۴ میلیارد متر مکعب طی هشت سال آینده تا کسری ۲۵۰ میلیون لیتری گاز در سال ۱۴۰۰ که مصارف خانگی و تجاری از ترکش آن در امان ماندند. کسری که در مقایسه با تأمین ۸۵۰ میلیون لیتری گاز شیرین، نشان دهنده ضرورت افزایش تزریق گاز به میزان ۳۰ درصد بوده است.
اوجی این را هم گفت که میزان مصرف به ظرفیت پالایش بنزین و گازوئیل کشور، بسیار نزدیک شده و به صورت ضمنی از تهدید امنیت انرژی به دلیل چنین وضعیتی خبر داد. وزیر نفت این وعده را هم داد که کاهش ۵۰ درصدی مصرف انواع سوخت در داخل، درآمد سالانه ۱۵۰ میلیارد دلاری بابت صادرات سوخت را در پی خواهد داشت.
کارشناسانی که نه تنها از اهمیت مدیریت مصرف سوخت به واسطه ملاحظات زیست‌محیطی و امنیت انرژی سخن به میان می‌آورند، بلکه پتانسیل قابل توجه صادرات فرآورده‌های نفتی را به تصمیم‌گیران گوشزد کرده و نسبت به تلنبار شدن مطالبات بخش خصوصی درگیر با تأمین انرژی و بی‌توجهی نسبت به توسعه زیرساخت‌های این بخش طی سالیان اخیر انتقاد می‌کنند.
از این‌رو، بهینه‌سازی مصرف سوخت، به عنوان یکی از سیاست‌های کم‌تنش و مورد پذیرش، مورد اتفاق نظر کارشناسان و متولیان حوزه انرژی همواره مورد تأکید قرار داشته است. سیاستی که هم از بابت مصارف عمومی انرژی و هم مصارف شخصی قابل تحقق است.
نقش برجسته شهرداری‌ها در بهینه‌سازی مصرف سوخت
بررسی‌ها نشان می‌دهد، یکی از دستگاه‌های نقش‌آفرین در مدیریت مصرف عمومی سوخت به ویژه در ناوگان حمل‌ونقل، متولیان حوزه خدمات شهری (شهرداری‌ها) به حساب می‌آیند. به عبارت دیگر، شهرداری‌ها به واسطه حجم بالای مصرف انواع سوخت در جریان ارائه خدمات شهری، نقش برجسته‌ای در مدیریت مصرف انرژی در سطح کلان دارند.
همچنین شهرداری‌ها از منظر مسئولیت در قبال آلودگی محیط زیست و همچنین ارائه الگو و فرهنگ مصرف انرژی برای شهروندان، در زمره دستگاه‌های با سطح درگیری و مسئولیت قابل توجه در زمینه «مدیریت انرژی» محسوب می‌شوند.
بر این اساس، زیدی‌فرد معاون امور مهندسی، پژوهش و فناوری وزیر نفت در خلال تفاهم همکاری وزارت نفت با شهرداری تهران، «اجرای سیاست الگوی مصرف»، «همکاری در زمینه پیاده‌سازی الزام‌ها مانند مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان»، «حمایت مشترک از شرکت‌های دانش‌بنیان» و «کمک به اجرای ماده ۱۲ قوانین رفع موانع تولید» را از مهم‌ترین اهداف این تفاهم‌نامه برشمرد و ابراز امیدواری کرد تا نتایج این تفاهم‌نامه به کل کشوری تسری یابد و شهرهای دیگر همچون تهران در راستای اصلاح الگوی مصرف گام بردارند.
وی در ادامه با اشاره به اینکه کمتر پیش آمده شهرداری‌ها وارد مباحث انرژی شوند، از رویکرد شهرداری تهران مبنی‌بر مدیریت مصرف انرژی در کلان‌شهر تهران تمجید و به تفاهم دیگر ساکنان خیابان بهشت با وزارت نیرو با محوریت مصرف انرژی در پایتخت اشاره کرد.
گفتنی است، «کمک به کاهش مصرف سوخت»، «همکاری در تأمین سوخت دیزل ارتقا یافته»، «همکاری برای تکمیل پروژه فناورانه مینی ال. ان. جی»، «مدیریت پسماندهای ویژه و فاضلاب‌های تولیدی صنعت نفت»، «معرفی شرکت‌های دانش بنیان در حوزه صنعت نفت» و … از مهم‌ترین محورهای همکاری وزارت نفت و شهرداری تهران در قالب تفاهم‌نامه مذکور به حساب می‌آیند.
زاکانی: با اصلاح ۹۸ تقاطع به دنبال کاهش مصرف سوخت در تهرانیم
پیش از سخنان جواد اوجی در سالن شهید بهشتی وزارت نفت، علیرضا زاکانی درباره تفاهم‌نامه همکاری مشترک بین شهرداری تهران و وزارت نفت بیان کرد: «مدیریت مشارکتی» در اداره شهر را به عنوان یک اصل پذیرفته‌ایم و بنا داریم با مشارکت نخبگان، مردم و دستگاه به ویژه دستگاه‌های دولتی گره از مشکلات تهران باز کنیم. بر هم انباشتگی مشکلات شهر تهران، کلاف سردرگمی شده است و این کلاف سردرگم را جز با مشارکت نمی‌توان باز کرد.
زاکانی در ادامه با اشاره به اینکه در ساخت بزرگراه‌های تهران با اصلاح ۹۸ تقاطع، می‌توان ۷۲۰ کیلومتر راه مردم را کوتاه کرد که یک ثمره آن کاهش مصرف سوخت خواهد بود، افزود: اهمیت این تفاهم، در ایجاد یک محیط زیست سالم‌تر و پاک‌تر برای شهروندان تهرانی است. موضوع انرژی در کشور بسیار مهم است و تصور اینکه اگر خللی در تأمین انرژی ایجاد شود، چه تأثیری در زندگی مردم دارد، خواب را از چشم می‌گیرد. بنا داریم، با همکاری مشترک با وزارت نفت، زمینه کار دانش‌بنیان و فناورانه را در حوزه مدیریت شهری و انرژی در تهران فراهم کنیم.
شهردار تهران در بخش دیگری از اظهاراتش، به مواجهه با «طلای کثیف» در حوزه پسماند اشاره کرد و گفت: روزانه ۶۷ درصد زباله تهران، معادل ۵ هزار و ۵۰۰ تن پسماند در شهر تهران دفن می‌شود و این دفع پسماند سالیان متمادی است که در شهر تهران انجام می‌شود. باید به سمتی حرکت کنیم تا این عدد به زیر ۱۰ درصد کاهش پیدا کند که رسیدن به این هدف با این دست تفاهمات امکان پذیر است.
بر اساس سطور فوق، نه تنها مدیریت مصرف انرژی به ویژه در کلانشهرها به واسطه محدودیت ظرفیت پالایش نفت و گاز کشور ضرورت پیدا کرده، بلکه توجه به پیامدهای زیست‌محیطی و اقتصادی مصرف بی‌رویه انرژی از جمله آلودگی هوا، آب و خاک ایجاب می‌کند، متولیان خدمات شهری در سراسر کشور، در مسیر بهینه‌سازی مصرف سوخت و افزایش کیفیت خدمات شهری گام بردارند.
اقداماتی که در راستای تداوم دسترسی هم‌وطنان به منابع ارزشمند انرژی و حفظ سلامت شهروندان تعریف می‌شوند و فشار کارهای نکرده پیشین را از دوش شهروندان و زیرساخت‌های کم‌رمق خدماتی شهر برمی‌دارند.