خبرگزاری مهر - گروه استانها: دریاچه پریشان یکی از زیباترین و بزرگترین دریاچه‌های آب شیرین کشور و خاورمیانه است که در بخش جره و بالاده از توابع شهرستان کازرون در استان فارس قرار گرفته است.
این دریاچه با مساحتی حدوداً ۴۳۰۰ هکتار و با ارتفاع ۸۲۰ متری از آب‌های آزاد در کنوانسیون رامسر به عنوان تالاب بین‌المللی ثبت و در تقسیم بندی مناطق جز مناطق حفاظت شده محسوب می‌شود.
این دریاچه به نام‌های مور، فامور و پریشان شناخته می‌شود، میلیون‌ها سال زیستگاه انواع ماهی‌ها، آبزیان و پرندگان بومی و غیر بومی بوده است.
دریاچه پریشان از سال ۱۳۸۸ به دلیل کمبود بارندگی و حفر صدها چاه مجاز و غیر مجاز در اطراف آن برای استفاده در امور کشاورزی دریاچه خشک شده است.
سال‌ها از خشکی دریاچه پریشان گذشته و این دریاچه هنوز احیا نشده است و هر روز نیز امید به جاری شدن آب در بستر پریشان کمتر می‌شود.
مدیر پایگاه پژوهش و اطلاع رسانی تالاب بین المللی پریشان با اشاره به زمستان سال گذشته گفت: زمستانی که گذشت تالاب پریشان فصل خشکی را گذراند متأسفانه چرای بی رویه دام، کمبود بارندگی و خشکی هوا باعث شد پوشش گیاهی و علفی بستر تالاب که آخرین امید ما برای جلوگیری از بلند شدن خاک بستر بود ازبین بروند و پوشش گیاهی بستر تقریباً به یک پنجم ادوار گذشته برسد.
ورود غیر مجاز دام به تالاب
محمدجواد سیاح پور در رابطه با تکرار ورود دام طبق سال‌های گذشته به بستر تالاب گفت: امسال تعداد زیادی دام غیر مجاز وارد بستر تالاب بین المللی پریشان شد ورود این دام‌ها یا با راهنمایی مردم محلی صورت می‌گیرد یا طبق عادت چندساله دامداران در مسیر کوچ چند مدتی در منطقه پریشان سکونت و بعد به مسیر ادامه می‌دهند.
وی با اشاره به از بین رفتن پوسته بستر تالاب پریشان افزود: متاستانه تردد خودروها نسبت به سالیان گذشته افزایش پیدا کرده و هیچ تدبیری از سوی ادارات مربوطه صورت نگرفته است و این ترددهای غیر مجاز باعث کوبیده شدن بیشتر خاک و از بین رفتن پوسته بستر تالاب شده که خاک بستر را برای پرواز در تابستان آماده می‌کند.
با وجود خشکسالی در سال گذشته چشمه‌ها فعال بوده و آب قابل توجهی داشته اند اما از اوایل سال جدید تمامی چشمه خشک شده و تنها چشمه هلک با آبی بسیار ناچیز می‌جوشد.
پریشان باید اولویت مردم منطقه شود / دریاچه نیازمند یاری مردم منطقه است
این فعال محیط زیست گفت: با توجه به مخاطرات نابودی پریشان، تهدیدات آشکار تالاب برای منطقه و برای کاهش سرعت روند نابودی و احیای پریشان باید اولویت اول مردم شهرستان نجات تالاب بین المللی پریشان شود و اگر مردم منطقه تالاب را فراموش کنند به زودی فرونشست زمین، شوری آب و آلودگی هوا گریبان گیر همه منطقه خواهد شد.پریشان نیاز به اتحاد و همبستگی همه مردم دارد.
وی ادامه داد: پریشان دست یاری به سمت مردم دراز کرده است و تنها خواسته مردم می‌تواند ادارات مربوطه را موظف به کار در حوزه تالاب پریشان کند، مطالبات مردم شهرستان می‌تواند سازمان جهاد کشاورزی را برای تغییر و اصلاح الگوی کشت، پلمب چاه‌های غیر مجاز و جلوگیری از کشت در تمامی فصول سال جهت توقف در خالی شدن بیشتر سفره‌های زیر زمینی به پای کار بیاورد.
وی افزود: بنده اطمینان دارم اگر مردم از معضلات و عواقب نابودی تالاب آگاه باشند قطعاً با دوستداران پریشان هم‌صدا و مانع فاجعه مرگ پریشان می‌شوند.
آب و خاک پریشان به سمت شوری می‌رود / حوزه اطراف تالاب پریشان تبدیل به باغ شهری شده است
سیاح پور با استناد به تحقیقات انجام شده در پایگاه پریشان گفت: آب و خاک اطراف تالاب پریشان رو به شور شدن رفته است و به دنبال این فاجعه مردم در زمین‌های خود و مراتع درخت کاشته و زمین حاصلخیز را تبدیل به باغ می‌کنند. اصطلاحاَ باغ در زمان محدود آب کمتری مصرف می‌کند اما در بلند مدت بسیار بیشتر از یک زمین کشاورزی آب مصرف خواهد کرد.
این فعال محیط زیستی ادامه داد: متأسفانه هرروزه شاهد تغییر کاربری اراضی زمین‌های کشت در حوزه تالاب پریشان هستیم و تمامی حوزه تالاب و جاهایی که باید مرتع باشد که در زمان بارش باران آب جذب زمین شود و از چشمه‌های پریشان به جوشد تبدیل به باغ مرکبات شده است این تغییر اراضی در حوزه تالاب برای نان هم که باشد اشتباه است، باتوجه به نقش اداره جهاد کشاورزی که متولی حفظ کاربری اراضی است باید به این مسئله ورود کرده و مانع تبدیل زمین‌های حاصلخیز و مراتع به باغ و باغچه‌های شهری شود اگر ازاین فاجعه جلوگیری نشود خشکی کامل سفرهای زیر زمینی بلای جان مردم منطقه می‌شود.
آتش سوزی حوزه آبریز پریشان نگران کننده است
وی با اشاره به تدابیر انجام شده برای جلوگیری از آتش سوزی در فصل تابستان گفت: بستر پنج هزار هکتاری پریشان بخاطر چرای بی رویه دام و خشکسالی پوشش گیاهی قابل توجهی برای سوختن ندارد و خوشبختانه با ایجاد آتش برها در بستر و حاشیه تالاب امکان آتش سوزی گسترده در پریشان حداقلی است و اگر این اتفاق رخ دهد طبق جلسات و گفتگو های انجام شده با مردم بومی همکاری و همیاری خوبی خواهیم داشت.
وی گفت: بارانی که در بیست و سه هزار هکتاری تالاب پریشان می‌بارد توسط گیاهان مرتعی جذب خاک می‌شود تا به ریشه دریاچه برسد و نابودی این اکوسیستم نگرانی امروز ما است.
وی ادامه داد: در کنار معضلات گفته شده آتش سوزی باعث سستی خاک و تبدیل آب باران به روان آب می‌شود و به طور کامل از حوزه آبریز خارج می‌شود، متأسفانه در سال‌های گذشته ایجاد جاده در بالا دست پریشان و در منطقه دشت برم تخریب گسترده‌ای در حوزه آبریز تالاب شده است که جاده یک ناهنجاری محسوب می‌شود که با از بین بردن حوزه آبریز باعث سیل‌های گل آلودی شده است و در زمان جاری شدن تمامی سنگ، قلوه سنگ، شن و ماسه و زباله‌های رها شده توسط انسان در منطقه دشت برم را با خود به پریشان می‌آورد و پریشان کاسه‌ای گود است که هرچه با گل ولای پرتر شود به مرگ حتمی خود نزدیک تر می‌شود.
حمله ملخ‌ها باعث افزایش پرنده دلیجه در منطقه شد / تالاب هنوز زنده است
سیاح پور با اشاره به حمله ملخ‌ها در هفته گذشته به منطقه پریشان گفت: این ملخ‌ها از محصولات کشاورزی تغذیه می‌کنند و تعداد زیادی از آنها در کف پریشان دیده شده اند ولی خوشبختانه با ورود ملخ‌ها به منطقه تعداد پرنده دلیجه به طور چشمگیری افزایش پیدا کرده است و این پرنده کوچک‌ترین نوع پرنده شکاری و معروف به شاهین شکاری است که از ملخ تغذیه می‌کند در واقع همراه با حمله ملخ‌ها به عنوان آفت شکارچی این ملخ‌ها در منطقه افزایش پیدا کرده و این یعنی طبیعت زنده و پویاست و روال کار خودش را انجام می‌دهد.
وی در پایان گفت: تیم تحقیقات پایگاه پژوهش پریشان مطالعات و مخاطرات را با همکاری دانشگاه تهران و اداره کل محیط زیست در اولویت کار خود قرار داده است و تیم آموزش این پایگاه تمامی تلاش خود را در راستای ارتباط و همکاری با مردم محلی و آگاهی بخشی به جامعه برای افزایش اطلاعات عمومی مردم ساکن در منطقه در برنامه خود قرار داده است.
به گزارش مهر، به هر حال دریاچه پریشان طی سال اخیر آرامش گذشته خود را ندارد، بی آبی دیگر به عنصر پایدار تالاب تبدیل شده و باید برای احیای آن نه تنها جوامع محلی آموزش ببینند بلکه متولیان امر هم برای احیای تالاب دست به کار شوند. این روزها امید به زنده ماندن پریشان کم رنگ تر از همیشه است.