خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و اندیشه: روز پنجم شوال به دلیل دو اتفاق مهم در تقویم شیعیان روز خاصی است. در این روز به سال ۳۶ هجری حضرت امیرالمومنین (ع) برای نبرد صفین و مقابله با معاویه و سپاهیان شام حرکت کردند و همچنین روزی است که در آن به سال ۶۰ هجری جناب مسلم به کوفه رسید. این دو مناسبت اتفاق‌های مهمی را در تاریخ اسلام رقم زدند و به همین دلیل باید به این روز توجه کرد و با تعیین نامی که روز به آن مسما شود آن را به دل تقویم رسمی کشور برد.
حرکت امیرالمومنین (ع) برای نبرد صفین
به روایت منابعی چون «وقعه الصفین» نصر بن مزاحم (با نام پیکار صفین به قلم پرویز اتابکی ترجمه شده) و… در این روز به سال ۳۶ هجری حضرت امیرالمومنین (ع) با سپاهیان خود برای رفتن به صفین تجهیز شدند و به سمت نبردگاه حرکت کردند. حضرت ابومسعود عقبه بن عامر انصاری را در کوفه جانشین خویش قرار دادند.
پیکار صفین که در سال ۳۷ هجری رخ داد، بسیاری از مرزها در جامعه اسلامی و حدود و ثغور مسئله ولایت پذیری را مشخص کرد. این نبرد که در ادبیات شیعی به نبرد با قاسطین شهرت دارد، در اصل به دلیل سرپیچی معاویه از فرمان خلیفه وقت رخ داد. معاویه از مدتها قبل از امیرالمومنین (ع) مقدمات خلافت را برای خود در شام تهیه دیده بود. وقتی امام به خلافت رسید، فرمان عزل او را صادر کرد و یک لحظه نیز با ابقای او بر حکومت شام موافقت نکرد.
نتیجه این اختلاف آن شد که سپاه عراق و شام در سرزمینی به نام «صفین» به نبرد پرداختند و می‌رفت که سپاه حضرت پیروز شود، اما معاویه با نیرنگ خاصی در میان سربازان امام (ع) اختلاف و شورش پدید آورد. سرانجام پس از اصرار زیاد از جانب سپاهیان حضرت، امام ناچار تن به حکمیت ابوموسی اشعری و عمرو عاص داد که آنان درباره مصالح اسلام و مسلمین مطالعه کنند و نظر خود را اعلام دارند.
فشار روی امیرمومنان جهت پذیرفتن مسئله حکمیت به پایه‌ای رسید که اگر نمی‌پذیرفت، شاید رشته حیات او گسسته می‌شد و مسلمانان بحران شدیدی روبه‌رو می‌شدند. پس از فرارسیدن موعدی که قرار بود حکمین نظر خود را ابراز دارند، عمروعاص، ابوموسی را فریب داد و این امر نقشه موذیانه معاویه را بر همگان آشکار ساخت. پس از ماجرای حکمیت تعدادی از مسلمانانی که قبلاً با حضرت علی همراه بودند بر ضد ایشان خروج کردند، و امام را به خاطر قبول حکمیتی که خود بر وی تحمیل کرده بودند، مورد انتقاد قرار دادند. همین مسئله مظلومیت حضرت امیر (ع) را می‌رساند. باید بررسی کرد که چرا عمده سپاهیان حضرت (ع) به فرمان مولایشان عمل نکردند؟
در این نبرد صحابی جلیل القدر پیامبر (ص) و از نزدیک‌ترین اصحاب امیرالمومنین (ع) نیز به شهادت رسید. پیامبر (ص) در زمان حیاتشان طی حدیثی از آینده چنین خبر داده بودند که جناب عمار به دست گروه باغی (شورشگر) شهید می‌شوند و این حدیث میان عرب شهرت بسیار داشت و باعث رسوایی معاویه شد و همین حدیث نیز نشان می‌دهد که پیامبر (ص) برای پس از خود خط اصیل اسلام را تعیین فرموده بود که متأسفانه امت توجهی به آن نکرد. این نبرد درس‌های بسیاری را برای مسلمانان امروز به همراه دارد.
روز ورود جناب مسلم بن عقیل به کوفه
همچنین منابعی چون «مستدرک سفینة البحار» اثر مرحوم آیت‌الله شیخ علی نمازی شاهرودی، «شرح إحقاق الحق و إزهاق الباطل نورالله شوشتری» ابراهیم میانجی، «فیض العلام فی عمل الشهور و وقایع الایام» اثر شیخ عباس قمی، «تقویم شیعه» شیخ عبدالحسین نیشابوری، روایت کرده‌اند که در روز چهارم شوال المکرم سال ۶۰ هجری جناب مسلم بن عقیل پس از سفری طولانی وارد کوفه شد.
مردم کوفه که بارها به حضرت سیدالشهدا (ع) نامه نوشته و ایشان را برای قیام به کوفه دعوت کرده بودند، توقیع ایشان را از لسان جناب مسلم شنیدند و بالغ بر ۱۸ هزار نفر از آنان با مسلم بیعت کردند. مسلم نیز نامه‌ای به مولای خود نوشت و خبر از بیعت کوفیان داد و تشریف فرمایی آن جناب به کوفه را خواستار شد. انتهای این بیعت شوم نیز معلوم و مشهور تاریخ است.
چنین روزها و چنین مناسبت‌هایی در تاریخ سرخ شیعه نباید فراموش شوند. باید در تقویم رسمی این کشور این روزها را به اسامی خاصی ثبت کرد تا هشداری باشند برای شیعیان. هشداری که نشان دهد شیعه چه مسائلی را از سر گذرانده که چنین تاریخ سرخ و خونینی دارد؟ باید این روزها را ثبت کرد برای هشدار به مسلمانان عصر جدید تا بدانند که عمل نکردن به کدام فرامین امت یکپارچه نبوی را تکه تکه کرد؟