خبرگزاری مهر - گروه استانها- رؤیا متکیائی: بازدید از مناطق عملیاتی و یادمان‌های شهدا و جبهه‌ها بعد از زمان دفاع مقدس و بزرگداشت مقام شهدا و خانواده شهیدان، رزمندگان و جانبازان و یادآوری ۸ سال دفاع مقدس و حفظ یاد و خاطره شهیدان به عنوان موضوعی مهم و ارزشمند، موجب شد که کاروان‌های راهیان نور از سال ۱۳۷۶ راه اندازی شود و حفظ ارزشهای دفاع مقدس قالبی نو و تازه به خود بگیرد.
حرکت کاروان راهیان نور، بعد از پایان جنگ ایران و عراق، توسط گروه‌های مردمی خود جوش متشکل از رزمندگان شکل گرفت و در ایامی خاص نظیر عید نوروز، ایام محرم و … کاروان‌هایی را برای بازدید از مناطق جنگی سامان می‌دادند و محل‌هایی نظیر یادمان‌های فعلی شلمچه، اروند کنار و فتح المبین مورد بازدید این کاروان‌ها قرار می‌گرفت و این روند تا سال ۱۳۷۶ ادامه پیدا کرد.
در سال ۱۳۷۷ بسیج دانشجویی از ظرفیت‌های اردوهای راهیان نور استفاده کرد و اعزام کاروان‌های دانشجویی شروع شد و سپس بسیج محلات نیز شروع به اعزام کاروان‌هایی نمودند.
راهیان نور نوعی از گردشگری جنگ در ایران محسوب می‌شود و بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس سازمان دهنده و متولی اصلی اردوهای سراسری «راهیان نور» است که هر ساله گروه‌هایی از مردم مناطق مختلف ایران را برای بازدید از مناطق جنگی غرب و جنوب غربی کشور، به استان‌های هم‌مرز با عراق می‌برد.
دفاع مقدس یک گنجینه بی نظیر از رشادت و از خودگذشتگی است و بهترین بستر برای انتقال فرهنگ ایثار و شهادت، همین حرکت کاروان‌های معنوی راهیان نور است که جزو تدابیر حکمیمانه رهبر فرزانه انقلاب اسلامی است.
ضرورت حضور پیشکسوتان و رزمندگان دفاع مقدس در مناطق عملیاتی راهیان نور
زهرا باقری مدیر اسناد و تاریخ شفاهی بنیاد حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس کرمانشاه در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: برای تشریح مسئله حضور راویان در کاروان‌های راهیان نور باید به کلام امام خمینی (ره) استناد کرد که فرمود: «شهدا امامزداگان عشقند» لذا می‌بایست برای قبور و حرم‌ها و قدمگاه‌های مطهر شهدا احترام خاصی قائل شد.
مدیر اسناد و تاریخ شفاهی بنیاد حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس کرمانشاه تصریح کرد: راویان اگر از نسل جنگ و جبهه باشند و خودشان رزمنده و پیشکسوت جنگ باشند و فضای دوران دفاع مقدس را از نزدیک درک کرده باشند در انتقال مفاهیم ایثار و شهدا به نسل جدید موفق تر عمل می‌کنند. زائر راهیان نور با وجود روایتگران است که از ارزشهای دفاع مقدس و فداکاری‌ها و رشادت‌های شهدا و رزمندگان جنگ تحمیلی، شناخت بهتری پیدا می‌کند و زیارتی همراه با شناخت و تنبه خواهد داشت.
وی ادامه داد: زائر راهیان نور با وجود روایتگران است که از ارزشهای دفاع مقدس و فداکاری‌ها و رشادت‌های شهدا و رزمندگان جنگ تحمیلی، شناخت بهتری پیدا می‌کند و زیارتی همراه با شناخت و تنبه خواهد داشت.
وی با اشاره با سابقه‌ی ۲۰ ساله خود در بحث روایتگری دفاع مقدس، گفت: زائران مناطق عملیاتی و کاروانیان راهیان نور در بازدید از موزه شهدا و یادمان‌های شهدا با بیان روایتگران تحت تأثیر قرار می‌گیرند و اگر بازدید گذرا و بدون روایتگری داشته باشند به سادگی از کنار مفاهیم ناب شهادت و ایثار می‌گذرند.
وی بیان کرد: اگر برای جوان امروز از دانش آموز و دانشجو، حوادث و اتفاقات دوران دفاع مقدس بازگو نشود قطعاً مسئله تحریف دامنگیر مفاهیم والای شهادت و ایثار می‌شود، همچنان که می‌بینیم در جنگ نرم امروز دشمنان گاهی مفهوم شهید را با جلاد عوض می‌کنند.
باقری خاطر نشان کرد: وقتی راوی دفاع مقدس وقایع و اتفاقات را برای مخاطب توضیح می‌دهد تصاویر حقیقی برای بازدید کننده ترسیم می‌شود و زائر به خوبی وقایع را تجسم می‌کند و آنچه که از دل برآید یقیناً بر ذهن مخاطب تأثیر عمیق‌تری دارد.
غفلت از بیان سیره شهدا در اردوهای راهیان نور
مدیر اسناد و تاریخ شفاهی بنیاد حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس کرمانشاه تصریح کرد: ۲ مقوله که در اردوهای راهیان نور مورد غفلت واقع شده یکی بحث بیان سیره شهدا برای زائران و دیگری روایت شفاهی هشت سال حماسه و ایثار رزمندگان است.
وی اضافه کرد: گاهی برخی زائران راهیان نور از مسئولین متولی امر می‌پرسند که چرا از نسل جنگ و رزمندگان در مناطق عملیاتی و یادمان‌های منطقه غرب، برای بیان خاطرات جنگ، حضور ندارند.
باقری با اشاره به دیدارهای خود با خانواده‌های شهدا، گفت: بنده به عنوان خادم خانواده‌های شهدا که بارها به خدمت خانواده‌های شهدا رسیده ام و خاطرات ناب مادران و پدران و خانواده‌های شهدا را از نزدیک شنیده ام شاید بتوانم مفاهیم و ارزشهای دفاع را به زائران انتقال بدهم ولی روایتگران مستند این مفاهیم را بهتر منتقل خواهند کرد.
وی بیان کرد: سفرهای یک روزه و ۲ روزه برای بازدید از مناطق عملیاتی نمی‌تواند به تنهایی برای انتقال ارزشهای ایثار و شهادت کافی باشد و باید هدف تداوم بیان راه و سیره شهدا در تمام طول سال باشد و باید مشخص گردد که در این اردوها چه خوراک فرهنگی به مخاطب ارائه شود که راه و سیره شهدا را سرمشق خود قرار دهند.
۵ یادمان فعال دفاع مقدس در کرمانشاه
یونس عزیزی معاون اردویی و گردشگری سپاه نبی اکرم (ص) کرمانشاه در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: یادمان شهدای پاوه، یادمان مرصاد، یادمان بازی دراز، یادمان شهید بهشتی پنج یادمان معروف کرمانشاه بوده و یک یادمان در ثلاث باباجانی در سال گذشته مصوب شده که در تلاش هستیم در آینده بهره‌وری مناسبی در اردوهای راهیان نور از آن شود.
وی با اشاره به اینکه ارتش نیز در کرمانشاه ۲ یادمان دفاع مقدس دارد؛ گفت: یادمان‌های پادگان ابوذر و شهید شیرودی، ۲ یادمان فعال ارتش در استان کرمانشاه است.
وی افزود: بازدید از راهیان نور جنوب فقط از ایام دی ماه شروع شده و تا فروردین ادامه دارد ولی کرمانشاه به علت شرایط آب و هوایی و چهار فصل بودن در همه ایام سال پذیرای زائرین و بازدید کنندگان‌از یادمان‌ها است.
معاون اردویی و گردشگری سپاه نبی اکرم (ص) کرمانشاه تصریح کرد: در ایام قبل کرونا و در سالهای ۹۷ یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر و در سال ۹۸ با یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از یادمان‌های استان بازدید کرده و با توجه به شیوع ویروس کرونا مدتی این بازدیدها متوقف شده بود.
صعود ۳۰ هزارنفری به ارتفاعات بازی دراز در افتتاحیه راهیان نور ۱۴۰۱
وی گفت: بر اساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته همزمان با افتتاحیه اردوهای راهیان نور و سالروز عملیات بازی دراز بیش از ۳۰ هزار نفر در این یادمان شرکت می‌کنند.
عزیزی خاطر نشان کرد: رهبر معظم انقلاب در بیانات خود در دهلاویه در سال ۱۳۸۷ بر تقویت راهیان نور غرب و شمال غرب اشاره داشته که از آن سال توجه ویژه‌ای به راهیان نور غرب خصوصاً بازی دراز صورت گرفت به گونه‌ای که در سالهای نخست سالروز عملیات بازی دراز با ۲ هزار نفر شروع کرده و تاکنون به ۳۰ هزار نفر رسیده‌ایم.
ساماندهی روایتگری در یادمان‌های دفاع مقدس کرمانشاه
وی گفت: یادمان‌های استان کرمانشاه در تمامی ایام سال فعال بوده و روایتگرهای با تجربه از دفاع مقدس در این یادمان‌ها سازماندهی شده‌اند و با حضور روایتگران در این یادمان‌ها، بهره معنوی محقق می‌شود.
معاون اردویی و گردشگری سپاه نبی اکرم (ص) کرمانشاه افرود: بازی دراز یکی از زیارتگاه‌های شاخص کشور بوده به همین دلیل افتتاحیه راهیان نور در ارتفاعات بازی دراز همزمان با سالروز علمیات بازی دراز مصادف شده است.
روایتگری ارزشهای دفاع مقدس قدم برداشتن در کارزار جهاد تبیین است
سردار ریحانی فرمانده سپاه حضرت نبی اکرم (ص) استان کرمانشاه در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: هرساله تعداد زیادی از مردم سراسر کشور به ارتفاعات بازی دراز سفر کرده و در سالروز این عملیات یاد شهدای آن را پاس می‌دارند.
وی افزود: دشمن فرهنگ کشور را نشانه گرفته و می‌خواهد افکار ما را به حاشیه بکشاند به همین خاطر باید در برابر دشمن محکم ایستاده و از عقاید، آرمان‌ها و همان چیزی که از گذشته به یادگار مانده و هویت ما است دفاع کنیم.
فرمانده سپاه حضرت نبی اکرم (ص) استان کرمانشاه تصریح کرد: یکی از مسائلی که در جهاد تبیین باید به آن توجه ویژه شود قضیه دفاع مقدس است.
وی گفت: بیان ارزشهای دفاع مقدس بزرگترین جهاد است که بر دوش روایتگران نهاده شده است و باید برای تربیت پرچمداران جهاد تبیین که همان راویان هستند تلاش شود.
نقش برجسته راویان در انتقال حقیقت دین به جامعه
حجت الاسلام محمود شهرجروی راوی و طلبه گروه جهادی سیره شهدا در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: در راستای کار بزرگ روایتگری باید به نقش محوری حضرت زینب (س) در برافراشتن علم بزرگ قیام ابی عبدالله (ع) و زنده نگه داشتن قیام عاشورا در طول تاریخ اشاره کرد و اینکه کربلا در کربلا می‌ماند اگر زینب نبود و به واسطه روایت قیام کربلا توسط حضرت زینب سلام الله علیها بود که اثرات قیام و سبک زندگی ابا عبدالله و دیدگاه حضرت در طول تاریخ ماندگار شد.
وی افزود: حضرت فاطمه زهرا سلام علیها نیز به عنوان لسان امیرالمومنین، پیام حقیقی دین را به کف جامعه رساند و افتخار بزرگ راویان حال حاضر این است که به حضرت فاطمه زهرا (س) و حضرت زینب (س) تاسی کردند.
این راوی و طلبه گروه جهادی سیره شهدا ادامه داد: جنگ بزرگی که عراق به کمک همه جهان علیه ایران راه انداخت و به گفته ماهر عبدالرشید فرمانده سپاه سوم عراق که گفت ما قرار نبود بیاییم در رابطه با زمین با ایران بجنگیم بلکه آمدیم که حقیقت جمهوری اسلامی ایران را از بین ببریم و ایران اسلامی نباشد و ایران با هشت سال دفاع ارزشمند و مقدس، در برابر دشمن حماسه آفرید و این حماسه‌ها باید بازخوانی شود و کار اصلی راویان همین است.
حجت الاسلام شهرجردی بیان کرد: بنیان حقیقی دین بر اساس همین حماسه سازی ها در راه خدا شکل می‌گیرد و اساس زندگی دینی و اسلامی بر زدودن اشرافگری و ظلم و ستم و براساس برپایی فرهنگ ایثار، رفاقت، ایثارگری، شجاعت، درایت و بصیرت است.
وی گفت: اگر پیام‌های حقیقی دین در طول تاریخ به گوش ملت‌های بعدی نمی‌رسید یقیناً اثری از حرکت‌های بزرگ اسلامی باقی نمی‌ماند و بازگویی حماسه‌ها می‌تواند زمینه ساز شکل گیری حماسه‌های بزرگ در جای جای دنیا شود و اثر حقیقی حماسه‌ها را روایان به نسل بعد منتقل می‌کنند.
روایتگری بیان هنرمندانه مفاهیم حقیقی دین از بطن دفاع مقدس است
حجت السلام شهرجردی با اشاره به ارزش کار بزرگ روایتگری در کاروان‌های راهیان نور گفت: اگر راوی نباشد اثری از زیبایی حماسه‌ها و خالقان حماسه باقی نمی‌ماند و حرکت بزرگ حماسه سازان هشت سال دفاع مقدس به نسل جدید منتقل نمی‌شود. نقش پُر رنگ راویان در انتقال مفاهیم ارزشمند دفاع مقدس موجب زنده نگه داشتن فرهنگ غنی ایثار و شهادت است.
وی تصریح کرد: همانگونه که امام خمینی (ره) فرمودند این دفاع مقدس همچون محرم باعث زنده نگه داشتن اسلام شده است، نقش پُر رنگ راویان در انتقال مفاهیم ارزشمند دفاع مقدس موجب زنده نگه داشتن فرهنگ غنی ایثار و شهادت است.
این راوی و طلبه گروه جهادی سیره شهدا خاطر نشان کرد: آنچه که در بحث روایتگری باید بیشتر و عمیق‌تر به آن پرداخته شود موضوع بیان سبک و زندگی شهدا و سیره شهیدان است و هنر اصلی راوی انتقال سبک زندگی شهیدان به نسل آینده است و این حرکت روایان می‌تواند در ایجاد جنبش‌های بزرگ اسلامی در دنیا و منطقه مؤثر باشد.
وی ادامه داد: الحمدالله حرکت‌های خوبی در بحث پرورش راویان در کل کشور به همت مسؤلین ذی ربط صورت گرفته است و مؤسسات متعددی به صورت جدی کار تربیت راویان حقیقی را دنبال می‌کنند و این حرکت با توجه منویات مقام معظم رهبری در مورد جهاد تبیین، باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.
نیاز به پرورش راویان جوان و تربیت راویانی از نسل جدید
حجت الاسلام شهرجردی تاکید کرد: کار پرورش راویان جوان با استفاده از تجربه راویان بزرگ و رزمندگان دفاع مقدس باید در دستور کار قرار گیرد و جوانانی که قابلیت و استعداد دارند و فن بیان و مهارت را بلدند پای کار بیایند.
وی با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری در موضوع جهاد تبیین گفت: ابتدا باید هویت اصلی دین و حرکت انقلابی امام راحل (ره) را برای نسل جوان خوب تبیین کنیم و هدف اصلی از شکل گیری دفاع مقدس را روشن کنیم و که نسل جوان بداند هدف چیست.
این راوی و طلبه گروه جهادی سیره شهدا خاطر نشان کرد: آموزش راویان در جهت تبیین و روشنگری تفکر اصیل اسلامی، موجب تربیت مسئول خوب و نسل جوان خوب می‌شود و مسئولین فرهنگی کشور باید در باب تربیت نسل جدید و انتقال فرهنگ غنی اسلام به جامعه بیشتر توجه کنند.
وی بر پای کار آمدن آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها در موضوع پرورش راویان حقیقی دین و انتقال ارزشهای اسلامی تاکید کرد و گفت: جوانان امروز و خواهران و برادران همگی برای برافراشته شدن پرچم جهاد تبیین که یکی از مهم‌ترین پایه‌های آن روایتگری است پای کار بیایند.
وی ادامه داد: بازگویی رشادت‌های شهدا و حفظ راه پاک شهدا و درک جهاد فی سبیل الله باید هدف اصلی از حرکت کاروان‌های راهیان نور باشد و خوشبختانه بنیاد حفظ آثار با تلاش‌های خود توانسته در سالهای اخیر این امر را محقق کند.
باقری تاکید کرد: یکی از اولویت‌های مراکز آموزشی باید موضوع راهیان نور باشد چرا که یک سفر چند روزه راهیان نور با یکسال تلاش مربی و معلم در بیان اررشهای دفاع مقدس در کلاس برابری می‌کند و چه بسا تأثیر بیشتری بر روحیات دانش‌آموز و دانشجو دارد.