خبرگزاری مهر، گروه استانها- صدیقه قربان نیا: سرخی توت فرنگی‌های بازار از رخ زرد کشاورزانی است که با انبوه مشکلات از دل مزارع دسترنج شأن را بر سرسفره ها می‌برند و هنوز پایشان از مزرعه بیرون نرفته، دسترنج شأن به هدر می‌رود چرا که صنایع تبدیلی برای فرآوری وجود ندارد.
مازندران با داشتن هزار و ۶۰۰ هکتار مزارع توت فرنگی دومین استان برتر کشور در تولید آن است اما نبود کارخانه‌ها و صنایع تبدیلی سبب شده تا دسترنج کشاورزان چندمتر آن سوی مزرعه و پس از برداشت هدر رود.
سالانه بیش از ۱۶ هزار تن توت فرنگی در استان مازندران تولید و بیشتر آن تازه خوری می‌شود و به دلیل نبود صنایع تبدیلی و کارخانه‌های فرآوری، زارعان مجبورند زودتر این محصول را به بازارهای فروش برسانند ودر کشاکش چینش از مزرعه و تا ارسال به بازار، درصد قابل توجهی از تولیدات به ضایعات تبدیل می‌شود.
نیمی از توت زارهای مازندران در بابلسر و بهنمیر وجود دارد و سبب شده تا این منطقه به قطب تولید توت فرنگی تبدیل شود. روستای ازن آباد بهنمیر به علت دارا بودن خاک اسیدی وگیاه خاک بستری مناسب برای پرورش این محصول بوده و به مهد توت فرنگی تبدیل شده است.
عضو شورای روستای ازن آباد روستای بهنمیر شهرستان بابلسر در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به سابقه کشت این محصول در این روستا اظهار داشت: کشت توت فرنگی علاوه بر اشتغالزایی بالا، دارای درآمد بالایی نسبت به زراعت‌های دیگر است و در سال‌های گذشته در این منطقه توت فرنگی با ارقام دلندی، گیلاسی، دزفولی و سنندجی کشت می‌شد و با اصلاح بذر گونه‌های دیاموند، گاویوتا، سلوا و کاماراسو رواج یافت.
محمد محمد پور تصریح کرد: بسیاری از کشاورزان این روستا به علت شرایط مناسب کشت توت فرنگی در حال حاضر به کاشت این محصول استراتژیک مشغول هستند.
عضو شورای روستای ازن آباد بهنمیر عنوان کرد: هرچند در روش‌های جدید با استفاده از عملیات تقویت خاک، پوشش پلاستیک روی زمین و اصلاح بذر در ۹۰ درصد مزارع، شاهد افزایش میزان تولید برداشت باکیفیت خواهیم بود و این مسئله باعث افزایش راندمان و سهولت کار کشاورزان در سال‌های اخیر شده است اما به علت هزینه گزاف تولید کشاورزان کمتری نسبت به سال‌های گذشته به تولید این محصول استراتژیک روی آوردند و در نتیجه سبب افزایش قیمت توت فرنگی شده است.
وی ادامه داد: از دیگر عواملی که باعث افزایش قیمت این محصول می‌شود نبود هیچ کارخانه و صنایع فرآوری و بسته‌بندی در ایران برای محصول توت فرنگی است و بخش عمده این محصول نیز به صورت تازه خوری عرضه می‌شود و قسمت کمی از آن به صورت خانگی به مربا، شربت و … تبدیل می‌شود.
نبود هیچ کارخانه و صنایع فرآوری و بسته‌بندی در ایران برای محصول توت فرنگی است و بخش عمده این محصول نیز به صورت تازه خوری عرضه می‌شود
نبود صنایع تبدیلی و فرآوری سبب شده تا هر ساله دست کشاورزان از سود حاصل از فروش محصول‌شان خالی‌تر شود چرا که آنها یک هفته برای فروش محصول شأن فرصت دارند و در صورت دیر رسانه محصول حتی دلالان هم توت‌فرنگی‌ها را خریداری نمی‌کند و برایشان بهانه تراش. می‌کنند.
فرآوری و صنایع تبدیلی حلقه مفقوده کشاورزی مازندران بوده و سبب شده بسیاری از محصولات کشاورزی از جمله توت فرنگ در دوراهی بین مزرعه و بازار بپوسد و از بین برود و به سرنوشت دیگر محصولات نظیر پرتقال و کیوی دچار شود.
نبود صنایع فراوری در مازندران در حالی است که این استان مهد تولید انواع محصولات کشاورزی به شمار می‌رود، یک کشاورز بهنمیری که از جمله بزرگترین تولید کننده‌های توت فرنگی در استان مازندران هستند، در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: توت فرنگی محصول پرزحمتی است، کار از شخم زدن، بوته کاری، چند مرحله سمپاشی و غیره آغاز می‌شود و در مرحله برداشت نیز باید حتماً به صورت دستی برداشت شود و هیچ دستگاهی برای برداشت آن به صورت مکانیزه به کمک بشر نیامده است و همه این عوامل نیز در گران شدن این محصول تأثیر گذار است.
ذبیح الله کاملی با اشاره به افزایش دستمزد کارگران اظهار داشت: بالا بودن دستمزد هم مشکلات کارگران و هم کارفرمایان را سخت‌تر کرده است و این در حالی که مسئولان باید از کشاورزان حمایت کنند ولی متأسفانه در سال‌های اخیر حمایتی صورت نگرفته است.
این کشاورز با بیان اینکه بالا بودن قیمت توت فرنگی افزود: قیمت توت فرنگی در سر باغ بنا به کیفیت محصول ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان به ازای هر کیلو بوده و هر روز پایین‌تر می‌آید و باتوجه به هدر رفت محصول به دلیل نبود صنایع تبدیلی، گرانی سم وکود وبذر، در افزایش قیمت‌ها مؤثر بوده است.
هزینه نهاده‌ها افزایش چشمگیری یافته است
وی ادامه داد: سال گذشته هر بذر توت فرنگی ۴۰۰ تومان قیمت داشت و درحالی که امسال با افزایش سه برابری بین هزار و ۲۰۰ تا دو هزار تومان رسیده است و نرخ کودهای تقویتی و سم‌های کنه کش وقارچ کش امسال نسبت به سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است.
وی با انتقاد از نبود کارخانه صنایع تبدیلی در استان افزود: ۵۰ درصد محصول در زمان بارش باران در هنگام جمع آوری غیر قابل استفاده خام خوری می‌شود که از محصول جدا و دور ریزمی گردد واگر صنایع تبدیلی وجود داشته باشد از دور ریز محصول جلوگیری می‌شود.
احمدی از دیگر کشاورزان بخش بهنمیر است که با حذف کودهای شیمیایی تقویتی به صورت بیولوژیک توت فرنگی تولید می‌کند، از نبود بازار فروش محصولات ارگانیک گلایه دارد و گفت: محصول ارگانیک و طبیعی جایگاهی برای فروش ندارد.
وی افزود: از جمله دیگر مشکلات در بخش تولید سرقت‌های شبانه در باغ است و این سرقت‌ها گاهی باعث ازبین رفتن بذر وتمام سود کشاورز می‌شود و این امر باعث شده که بسیاری از کشاورزان به صورت شبانه روزی در مزارع حضور داشته باشند.
نبود بازار فروش مناسب سبب شده تا برخی از کشاورزان و تولیدکننده با برپایی جایگاه‌های فروش موقت در حاشیه جاده محصول را به فروش برسانند و در مجموع کشاورزان اوضاع بازار فروش را امسال خوب توصیف نمی‌کنند.
مریم جهانی از جمله کیمه داران حاشیه جاده بوده که تولیدات مزرعه را در آن به فروش می‌رساند، و دلیل گرم نبودن بازار فروش امسال نسبت به سال‌های قبل را پایین بودن قدرت خرید و افزایش قیمت این محصول ذکر کرد و گفت: ضرر و زیان ناشی از سال گذشته باعث کاهش استقبال تولید کننده شده است درحالی که ایجاد کارخانه فرآوری و صنایع تبدیلی می‌تواند سبب رونق بازار این محصول شود.
چهار هزار بهره برداری توت فرنگی در مازندران فعال هستند
حسن عنایتی سرپرست جهاد کشاورزی مازندران با بیان اینکه هزار و ۵۰۰ هکتار از مزارع استان در باببلسر، سیمرغ، قائمشهر و جویبار، ساری و نکا و غیره توت فرنگی تولید می‌شود، شمار بهره برداران این بخش را چهار هزار نفر ذکر کرد.
وی در گفتگو با خبرنگار مهر ارزش تولیدات توت فرنگی را هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال بیان کرد و گفت: به کارگیری واریته های اصلاح شده و تجاری به جای ارقام محلی و تغییر شیوه کشت از سنتی به مدرن، بسته بندی و درجه بندی توت فرنگی برای صادرات آن از نیازمندی‌ها و ضروری است.
وی توسعه مکانیزاسیون و تولید محصول ارگانیک را از دیگر برنامه‌ها برای رونق تولید توت فرنگی ذکر کرد.
هرسال از اوایل آبان ماه، باغداران استان مازندران، کار کشت محصول توت فرنگی را آغاز می‌کنند و با رسیدن فصل برداشت، دغدغه آنان برای فروش و جلوگیری از ضایعات آغاز می‌شود چرا که آنها یک هفته تا رسیدن به بازار فروش فرص ندارند وگرنه دسترنج شأن در فاصله بین مزرعه تا سفره به دلیل نبود صنایع تبدیلی و فرآوری به ضایعات تبدیل می‌شود.