به گزارش خبرنگار مهر، محمدصادق خیاطیان امروز در نشست تخصصی «دیپلماسی علم و فناوری؛ فرصت‌ها، چالش‌ها و راهکارها» که در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، گفت: موضوع دیپلماسی از چند بعد برای ما اهمیت دارد که یکی از جنبه‌های آن گفتمان دولت است.
رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری با تاکید بر اینکه دال مرکزی گفتمان دولت عدالت محوری است، گفت: رئیس جمهور نیز به عدالت محوری تاکید دارد و ما وظیفه داریم گفتمان محتوایی و تئوریک مردمی بودن را با اتکا به عدالت تبیین کنیم.
خیاطیان افزود: ما به عنوان مرکز استراتژیک وظیفه داریم از دو منظر تبیین گفتار و بعد محتوایی از دید دولت سیزدهم ادبیات سازی کنیم.
رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری با بیان اینکه در حال حاضر دیپلماسی علم و فناوری در وزارتخانه‌های مختلف پیگیری می‌شود، گفت: جنبه تئوریک دیپلماسی فناوری ترجمه‌های مختلفی در ساحت‌های مختلف دارد که باید گفتمان آنها پیاده سازی شود.
وی با تاکید بر اینکه ما نباید دیپلماسی علمی و فناوری را در قالب گفتمان نگه داریم، ادامه داد: ما باید بدانیم عدالت محوری چگونه باید خودش را در سیاست‌ها نشان دهد.
رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری افزود: این گفتمان می‌تواند در بحث دیپلماسی خصوصاً دیپلماسی علمی و فناوری در وزارت امورخارجه هم معنا داشته باشد و ما می‌توانیم روابط بین الملل را در این حیطه تعیین کنیم. دیپلماسی علمی از این بعد که نخبگان جامعه علمی به عنوان یکی از مظاهر علمی بودن هستند و می‌توانند با کشورهای دیگر ارتباط بگیرند مهم است.
خیاطیان با بیان اینکه وجهه مردمی بودن را به نوعی باید نشان داد و ما در این عرصه حرکت کنیم، تصریح کرد: موضوع دیپلماسی علمی به طور خاص موضوع «راهبردی علمی» است؛ ما در مرکز بررسی‌های استراتژیک به راهبردهای علمی توجه داریم و این می‌تواند در دستور کار ما قرار گیرد.
وی گفت: دیپلماسی علمی از این جهت راهبردی است که زیربنایی برای سایر دیپلماسی‌ها است و از این بابت که نخبگان کشور می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند که این موضوع، سایر ارتباطات بین المللی را رقم می‌زند.
رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری با اشاره به چالش‌های علم و فناوری در کشور گفت: عدم استفاده از ظرفیت و اجرایی سازی سند جامع روابط علمی بین المللی، نگاه دستگاهی و جزیره‌ای به دیپلماسی علم و فناوری در کشور، قوانین بازدارنده در جابجایی و پذیرش محققان، دانشجویان و اساتید از چالش‌های دیپلماسی علم و فناوری در سطح کلان هستند.
خیاطیان با اشاره به راهکارهای رفع چالش‌های دیپلماسی علم و فناوری افزود: اجرایی سازی سند جامع روابط علمی بین المللی، تعاملات علمی با محوریت نیازهای علمی و فناورانه، داخلی و توانمندسازی خارجی یکی از راهکارهای رفع چالش‌های دیپلماسی علمی به شمار می‌رود.
وی با اشاره به راهکار دیگری گفت: تشکیل کارگروه دیپلماسی علم و فناوری جهت هماهنگی و یکپارچگی در تدوین و اجرای اقدامات و برنامه‌های دیپلماسی علم و فناوری نیز می‌تواند یکی دیگر از راهکارهای رفع چالش دیپلماسی علم و فناوری باشد.
به گفته وی «بازنگری و تسهیل در مقررات جابجایی و پذیرش محققان، دانشجویان، اساتید و اعزام استاد یا دانشجو به مراکز بین المللی»، «تسهیل مقررات اقامت موقت برای دانشجویان و اساتید خارجی در ایران»، «اجبار در ارائه پیوست علمی و فناوری با کمک دانشگاه‌های داخل کشور» نیز از دیگر راهکارهای رفع چالش‌های دیپلماسی علم و فناوری در سطح کلان و سیاستگذاری به شمار می‌رود.
رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری با اشاره به چالش‌های دیپلماسی علم و فناوری که مربوط به وزارت علوم می‌شود، گفت: «عدم معرفی مناسب توانمندی‌های دانشگاه‌های برتر کشور در عرصه جهانی»، «عدم معرفی مناسب توانمندی شرکت‌های دانش بنیان»، «توانمندی کم شرکت‌های دانش بنیان برای حضور در بازارهای بین المللی» و «بهره گیری کم از ظرفیت نخبگان و متخصصان ایرانی خارج از کشوراز جمله چالش‌های وزارت علوم در حوزه دیپلماسی علمی و فناوری به شمار می‌روند.
خیاطیان با اشاره به چالش‌های دیپلماسی علم و فناوری در وزارت امورخارجه گفت: توجه ناکافی سفارتخانه‌ها و رایزن‌های فرهنگی به دیپلماسی علم و فناوری، عدم وجود متولی مشخص برای دیپلماسی علمی در سفارتخانه‌های ایران، مشکلات کنسولی برای اقامت موقت دانشجویان و یکپارچگی نسبتاً کم امور مربوط به دیپلماسی علمی در وزارت امورخارجه نیز از دیگر چالش‌های دیپلماسی محسوب می‌شود.
وی با اشاره به راهکارهای این چالش گفت: گسترش فعالیت و رویکرد فعال در استفاده از ظرفیت سازمانهای بین المللی خصوصاً در سطح جهان اسلام، تعیین مقام مسئول دارای اختیار هماهنگی و اجرایی در وزارت خارجه، اولویت قرار گرفتن دیپلماسی علمی در سطح دیپلماسی اقتصادی از دیگر راهکارهای رفع چالش‌های دیپلماسی علم و فناوری در وزارت امورخارجه به شمار می‌رود.
رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری اضافه کرد: همچنین تعریف پروژه‌های بزرگ بین المللی بین کشورهای منطقه در خصوص مشکلات مشترک نظیر مشکل ریزگردها و حمایت مالی جهت ترویج اهمیت و مزایای دیپلماسی علم و فناوری نیز راهکارهای بهبود دیپلماسی مطرح هستند.