خبرگزاری مهر، گروه سیاست- محمد مهاجرانی: در فرآیند مردم سالاری، دولت‌ها پس از آنکه موفق به جلب رای مثبت مردم نسبت به خود شوند، شکل می‌گیرد؛ حفظ این نظر مثبت و پشتوانه‌ی مردمی کاری دشوارتر است که معمولاً دولت‌ها در میانه‌ی راه بخشی از آن را از دست می‌دهند.
حفظ اعتماد مردمی پس از استقرار دولت دشوار است
یکی از عواملی که موجب سلب اعتماد جامعه نسبت به دولت می‌شود، عدم توجیه و آگاهی مردم نسبت به برنامه‌های قوه مجریه است.
نمونه‌ی واضح این موضوع، نحوه عملکرد دولت دوازدهم در اجرای طرح افزایش قیمت بنزین بود و دولت حسن روحانی به یکباره و بدون اطلاع قبلی، صبح جمعه قیمت بنزین را افزایش داد که در نهایت منجر به بروز حوادث آبان سال ۹۸ شد و خسارات سنگینی برای کشور به بار آورد و موجب کاهش چشمگیر اعتماد مردمی نسبت به دولت وقت شد.
البته در این گزارش به دنبال بررسی تخصصی طرح‌های اقتصادی دولت نیستیم بلکه از پنجره‌ی سیاست، نوع رفتار دولت مستقر در اقناع و آگاه‌سازی مردم از طرح‌های خود را برسی کرده‌ایم.
حکمرانی انقلابی با حضور پررنگ مردم میسر است
سید ابراهیم رئیسی که از همان ابتدای کار با شعار تشکیل دولتِ مردمی پا به عرصه‌ی انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ گذاشت، در این مدت کوتاه از تشکیل دولت سیزدهم در کنار کارهای بزرگ و اساسی، شیوه‌ی جدیدی از حکمرانی انقلابی برای بازسازی اعتماد مردم را در پیش گرفت و در مواقعی که مردم نیاز به حضور دولتی‌ها در کنار خود داشتند، رئیس‌جمهور شخصاً به میدان آمده است.
مثلاً در همان روزهای آغازین تشکیل دولت، سامانه‌های سوختی کشور مورد حمله قرار گرفت و شایعه‌ی افزایش قیمت بنزین در فضای مجازی مطرح شد که با حضور و بازدید رئیس جمهور از فرآیند حل این مشکل، نقشه دشمنان خنثی شد.
رهبر انقلاب: یک جلوه (مردمی بودن) همین رفتن میان مردم و شنیدن بی‌واسطه از مردم است
همچنین این موضوع یکی از محورهای توصیه‌ی رهبر انقلاب در ابتدای تشکیل دولت سیزدهم به رئیس جمهور بود؛ ایشان فرموده بودند: مردمی بودن مقوله‌ی گسترده‌ای است و جلوه‌هایی دارد. یک جلوه همین رفتن میان مردم و شنیدن بی‌واسطه از مردم است.
ایشان افزودند: «این حرکت بسیار خوب و مستحسنی که جناب آقای رئیسی انجام دادند که رفتند خوزستان در میان مردم، با مردم، از آنها شنیدند، با آنها حرف زدند، این یک جلوه از مردمی بودن است که بسیار کار خوبی است.»
اما این روزها پیکر بیمار و زخمی اقتصاد ما در اتاق عمل است و لازمه‌ی ادامه حیات آن، جراحی است. طبیعی است که هر نوع جراحی نیز سختی‌ها و مشکلاتی را در پیش خواهد داشت و لازم است عموم مردم از جزئیات این فرآیند سخت آگاه باشند.
رئیسی: ارز ترجیحی تهدیدی برای تولید و افزایش دهنده واردات است
به هر حال، رئیس دستگاه اجرا برای نجات اقتصاد ایران نیازمند این جراحی بزرگ است از این رو در مقابل دوربین‌ها حاضر شد و با مردم به تفصیل در خصوص جزئیات برنامه‌های خود سخن گفت و تاکید کرد: اصولاً ارز ترجیحی تهدیدی برای تولید و افزایش دهنده واردات است و موجب کاهش بهره‌وری در اقتصاد، ایجاد رانت، فساد و تبعیض در کشور می‌شود که بسیاری از کارشناسان نسبت به این موضوع انذار داده بودند.
رئیس جمهور با اشاره به تجربه خود در زمان تصدی قوه قضائیه و روبرو شدن با حجم زیادی از پرونده‌های فساد در تخصیص ارز ترجیحی، گفت: بسیاری در این پرونده‌ها یا پول گرفته بودند، یا واردات بی‌رویه کرده بودند، یا قرار بود کالاهای اساسی بیاورند، اما کالای دیگری وارد کرده بودند، یا پول را گرفته بودند و در بازار به ارز آزاد تبدیل کرده بودند.
وی پیرامون نظارت‌ها پس از اجرای این طرح نیز گفته بود: از سوی دیگر اینگونه نیست که بازار رها شود و هر کسی در هر جایی هر کالایی را بتواند با هر قیمتی بفروشد. به هیچ عنوان این اجازه داده نخواهد شد.
رئیسی صبح جمعه در بین مردم بازار
اما امروز اتفاق جالب توجه‌ای در میدان بهمن تهران رخ داد. مردم تهران که معمولاً با استفاده از فرصت تعطیلی روزهای جمعه برای خرید مایحتاج روزانه‌ی خود روانه‌ی بازارها می‌شوند، رئیس جمهور را بدون هیچ واسطه‌ای در میان خود دیدند که این حضور میدانی شخص رئیس جمهور برای نظارت بر فرآیند عملیات‌های اقتصادی دولت، بیانگر این است که تعریف رئیسی از واژه نظارت تا چه اندازه دقیق و جدی است.
رئیسی ترجیح داد به جای آنکه صبر کند تا «صبح جمعه دولتش بدمد» و با لبان خندان مسئولیت عملکرد دولت را از خود سلب کند، شخصاً به میدان نظارت و مسئولیت‌پذیری وارد شد و با حضور در چند فروشگاه زنجیره‌ای، بی‌واسطه حرف‌های مردم را شنید و با حضور خود پیامی برای سایر وزرا و مدیران داشت که باید هرچه سریع‌تر سرعت خود را با سرعت بالای رئیس‌جمهور برای پیشبرد امور هماهنگ کنند.
رئیس قوه مجریه همچنین برای راهبری دقیق برنامه‌ها، پس از بازدید میدانی، در جلسه‌ی ستاد تنظیم بازار حضور یافت؛ این اقدام رئیسی از همان لحظات اولیه مورد استقبال و تحسین کاربران فضای مجازی و مردم قرار گرفته است.
محمد امین میرزایی فعال رسانه‌ای در صفحه شخصی خود نوشت: «رئیس جمهور «صبح جمعه» برای گفتگو با مردم در یکی از مراکز توزیع مرغ تهران و یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای حضور یافت تا نشان دهد می‌توان برای کاستن نگرانی‌های مردم کنارشان بود.»
این کاربر فضای مجازی مطلب خود را با هشتک «صبح جمعه فهمیدم بنزین گران شده» منتشر کرد!
صبح جمعه تبدیل به معیاری برای سنجش دولت‌ها شد
کاربر دیگری نیز صبح جمعه را به عنوان معیار سنجش دولت‌ها تلقی کرده است و یک فعال توئیتری در صفحه‌ی خود نوشت: «قطعا کار فقط با حضور بین مردم حل نمی‌شود، اما اینکه در این شرایط پاشی بری بین مردم، مرد میدان می‌خواهد که عجالتاً رئیسی نشان داد هست. خلاصه فرق داره ظهر جمعه از خواب پاشیم ببینیم بنزین گران شده با اینکه صبح اول وقت جمعه میدون بهمن (کشتارگاه سابق) باشیم!»
در نهایت می‌توان این رفتار مردمی رئیسی را در راستای تحکیم رابطه‌ی بین مردم و حاکمیت و همچنین ایجاد حس اعتماد نسبت به دولت، ارزیابی کرد.