خبرگزاری مهر-گروه بین الملل: مردم لبنان امروز ۲۵ اردیبهشت به منظور شرکت در انتخابات پارلمانی این کشور به پای صندوقهای رای خواهند رفت. این در حالی است که این کشور کوچک دریای مدیترانه که از لحاظ مناسبات منطقهای جایگاه بسیار مهمی دارد، در سالهای اخیر با بی سابقهترین بحران سیاسی و اقتصادی خود دست و پنجه نرم میکند و رکود اقتصادی باعث شده ارزش پول لبنان از سال ۲۰۱۹ بیش از ۹۰ درصد ارزش خود را از دست بدهد و سقوط کند.
طبق قانون اساسی لبنان باید رئیس جمهور این کشور یک مسیحی، نخست وزیر یک سنی، رئیس پارلمان یک شیعه باشد. همچنین لبنان بر نظام پارلمانی استوار است. پارلمان لبنان ۱۲۸ کرسی دارد. ساختار قدرت سیاسی در لبنان سنتی است و بر اساس توازن طایفهای شکل گرفته است. یعنی اینکه مجموعهای از طوایف گوناگون، ساختار سیاسی لبنان را شکل دادهاند.
انتخابات پارلمانی لبنان هر چهار سال یکبار و با رای مستقیم مردم برگزار میشود. نمایندگان، علاوه بر تعیین ریاست مجلس برای یک دوره چهارساله، وظیفه انتخاب رئیس جمهور به مدت ۶ سال با دو سوم آرا و دادن رای اعتماد به نخست وزیر را دارند.
انتخابات امروز اهمیت مضاعفی در مقایسه با رقابتهای انتخاباتی پیشین در این کشور خواهد داشت. پارلمان و در نتیجه دولت آینده، مسئولیت اداره کشور در سختترین دوران گذار اقتصادی را بر عهده میگیرد.
همچنین افزایش نارضایتیهای اجتماعی و کاهش مشروعیت نظام برآمده از طایف، احتمالاً زمینه را برای اعمال تغییراتی در ساختار سیاسی و یا حتی قانونی اساسی لبنان فراهم میکند که بدون شک پارلمان آینده در آن نقشی اساسی خواهد داشت.
علاوه بر تمام اینها، انتخابات روز یکشنبه میدانی برای ارزیابی وزن هر یک از گروههای سیاسی سنتی و یا نوظهور در لبنان است؛ جریانهایی که طی دو سال گذشته مشغول قدرت نمایی و نبردهای رسانهای با همدیگر بودهاند. بدون شک رقابتیترین بخش از این انتخابات مربوط به دوگانه حاکم بر جامعه مسیحی (مارونی) لبنان است.
از سوی دیگر، جامعه اهل سنت نیز برای اولین بار طی سه دهه گذشته شاهد تشتت و بی نظمی انتخاباتی گستردهای است. این بی نظمی در پی کنارهگیری سعد حریری، رئیس جریان المستقبل به عنوان مهمترین حزب اهل سنت از انتخابات شکل گرفته است. بسیاری این کنارهگیری را نشانهای از تعمیق تنشها میان حریری با عربستان سعودی به عنوان مهمترین قطب سنی-عربی اثرگذار در تحولات لبنان به شمار میآورند.
این در حالی است احزاب شیعی انسجام بیشتری دارند. بر اساس معادلات کنونی میتوان انتظار داشت جریان ۸ مارس (متحدان مقاومت) نتایج نسبتاً بهتری را در انتخابات پیش رو داشته باشند. به هرحال انتخابات روز یکشنبه ۲۵ اردیبهشت لبنان نقطه عطفی برای تعیین سرنوشت این کشور در سالهای آینده است.
در همین راستا ورده سعد خبرنگار خبرگزاری مهر، گفتگویی با عدنان منصور وزیر خارجه سابق لبنان انجام داده است که به شرح زیر است؛
** درباره فشارهایی که بر لبنانیهای مقیم خارج درباره رای دادن آنها صورت گرفته است دیدگاه شما چیست؟ درباره مواضع وزارت خارجه لبنان درباره انتخابات پارلمانی چه نظری دارید؟
فکر نمیکنم که فشاری بر لبنانیها برای رای دادن به نفع طرف خاصی رخ داده باشد و لبنانیهای مقیم خارج کشور با آزادی عمل کامل در زمینه رای دادن عمل کردهاند. تماسهایی احتمالاً از لبنان با رای دهندگان خارج از کشور شده است تا به نفع طرف خاصی رای دهند اما فشاری از سوی کشورهایی که لبنانیها در آن به سر میبرند، وجود نداشته است وزارت خارجه لبنان تلاشهای لازم را با هماهنگی دفاتر دیپلماتیکی و کنسولگریها به عمل آورد و همه امور لجستیک را برای شهروندان لبنانی فراهم آورد و هیچ مشکلی در روند انتخابات رخ نداد و مراکز کنسولی در اوج آمادگی عمل کردند و آنها چند روز قبل از روز رای گیری در اوج آمادگی قرار داشتند و به خوبی برای روند انتخابات عمل شد. درباره میزان مشارکت هم خوب بود. میزان مشارکت در برخی کشورها به هفتاد درصد و در برخی کشورهای دیگر به شصت درصد رسید و این بسته به میزان حضور لبنانیها در هر کشوری بود. در عربستان میزان مشارکت به ۴۹ درصد و در ایران به ۷۹ درصد رسید و در ایران تعداد لبنانیها از ۱۱۰۰ تا ۱۲۰۰ رای دهنده فراتر نمیرود و در عراق حدود ۷۰۰ رای دهنده بود.
** درباره انتخابات در داخل لبنان نظر شما چیست؟ آیا به نظر شما سرنوشت ساز است؟
به نظر من تغییر ریشهای در روند پارلمانی لبنان ایجاد نخواهد شد و این تغییرات ۵ تا ۷ درصد بیشتر نخواهد بود و بافت حزبی در مجلس لبنان به همان شکل باقی خواهد ماند یعنی تشکلات سیاسی یا گروههای سیاسی داخل پارلمان باقی خواهد ماند و یک یا دو کرسی کم و زیاد خواهد شد. در حال حاضر موضوع انتخابات و پارلمان جدید نیست بلکه موضوع مرتبط به نظام طایفهای است. این سیستم به هیچ وجه برآورده کننده اراده لبنانیها نیست و باید تغییر کند و نباید اوضاع به این منوال ادامه پیدا کند زیرا سیستم طایفهای اجازه توسعه و سازندگی و اصلاحات و تغییرات را نمیدهد. این سیستم برآورده کننده منافع طوایف است نه بیشتر. این سیستم خواستههای لبنانیها و امید و آرزوهای آنها را برآورده نمیسازد. در حال حاضر هر شهروندی آزادی عمل و انتخاب دارد و هر طرفی باید که برنامههای خود را ارائه دهد اما در عرصه لبنانی شاهد هستیم که برخی طرفها اهتمامی به اوضاع اجتماعی و اقتصادی و معیشتی و پولی که لبنان از آن رنج میبرد، ندارند. اهتمامی به بحران ویرانگر به آن اندازه که دغدغه و اهتمام برای هدف قرار دادن طرف دیگر وجود دارد، نیست. گویا این کارزار انتخاباتی برای برخی گروههای سیاسی از صحنه خارج کردن طرف دیگر از روند سیاسی است. آنها به دنبال از گردونه خارج کردن طرفی خاص به سبب وابستگی به خط مقاومت یعنی خطی که حامی لبنان و انجام اصلاحات است، هستند.
هنگامی که می بی نم این طرفها برنامه مشخصی ندارند بلکه برنامه هماهنگ شده با طرفهای خارجی دارند که هدفش از گردونه خارج کردن مقاومت در لبنان و در بحث انتخابات لبنان شرم آور است. برنامه این طرفها کجاست؟
همه آنچه ما ملاحظه میکنیم برنامهای است که نشات گرفته از پروپاگاندای قوی هدایت شده از خارج و از داخل علیه طرف میهن پرست و ملی گراست. این طرفها باید به اراده لبنانیها احترام بگذارند زیرا کارزار انتخابات شفاف است و این رای دهنده لبنانی است که انتخاب میکند و باید خواست و اراده آن مورد احترام واقع شود در حالی که عکس این موضوع را شاهد هستیم و این طرفها و شخصیتها طرف خاصی را مورد هجمه قرار میدهد و این مفهومش عدم اهتمام به اراده لبنانیها و عدم توجه به حامیان طرف میهن پرست دیگر است.
به هر حال ما پس از انتخابات پارلمانی در برابر مرحله جدیدی و در برابر چالشهایی در سطح مختلف قرار داریم. مهم است که لبنانیها انتخاب اصلح داشته باشند و طرفی که حامی و حافظ لبنان است و طرفی که حامی وحدت ملی لبنان است را انتخاب کنند. طرفی را انتخاب کنند که در راستای اختلافات داخلی حرکت نمیکند و خواهان سازندگی کشور است و برنامه دارد و به دنبال مبارزه با فساد با اقدامات عملی است.
برخی چالشهای داخلی و خارجی وجود دارد. دشمن اسرائیلی در کمین لبنان و منطقه است و به دنبال توطئه علیه لبنانی هاست و خواهان بهره برداری از ثروتهای لبنان در منطقه خالص اقتصادی است. مشکلات عدیده ای به ویژه پس از جنگ اوکراین در انتظار لبنان است. این جنگ بر منطقه و به ویژه لبنان تاثیر دارد.
لبنان با بحرانها و چالشهایی روبرو است که باید با آنها در آینده مقابله شود از این رو ما روی پارلمان پویا و موثر که بتواند به اوضاع زندگی و معیشت لبنانی سروسامان دهد، حساب باز میکنیم تا لبنان از بحران کنونی در آن به سر میبرد، خارج شود و مجدداً روی ریل بیافتد تا بحرانهای اقتصادی و معیشتی که ظرف دو سال اخیر با آن درگیر است را پشت سر بگذارد و بتواند منابع طبیعی خود را در آبهای ساحلی لبنان مورد بهره برداری قرار دهد. برای تحقق اهداف مورد نظر لبنانیها و حل چالشهای بزرگی که وجود دارد، حساب باز کردن روی این مجلس اهمیت زیادی دارد.
آنچه مهم است پس از ۱۵ ماه مه همانند قبل از آن نخواهد بود. برخی به دنبال تسویه حساب با طرف ملی گرا در داخل لبنان هستند؛ طرفی که حافظ لبنان و اراضی آن است و با دشمنی که به طور مداوم لبنان و حاکمیت و منابع آن را تهدید میکند، مقابله میکند. دشمنی که حریم هوایی، دریایی و زمینی لبنان را نقض میکند. تصور میکنم که شهروند لبنانی در نهایت مسئولیت پذیری عمل خواهد کرد. طرفهایی که تنها برنامه شان از گردونه خارج کردن طرف دیگر است تصور نمیکنم که بتوانند راه به جایی ببرند زیرا لبنانیها از بصیرت و بینش بالایی برخوردارند و دوست و دشمن خود را میشناسند و میدانند که کدام طرف به دنبال ساخت کشور، مبارزه با فساد و حافظ و نگهبان لبنان است.