خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و اندیشه: برنامه کتابخوانی هنرمندان با عنوان «کتاب خوب را خوب بخوانیم» در فرهنگسرای کتاب همزمان با برگزاری سیوسومین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران اجرا میشود. مصطفی رحماندوست یکی از هنرمندان این برنامه است که در حاشیه حضورش در اینبرنامهها در نمایشگاه با او به گفتگو نشستیم.
* آقای رحماندوست از چه سنی قصه گویی برای کودکان را آغاز کنیم؟
به وضوح میبینیم هر کشوری که والدین برای بچهها کتاب خوانده اند و قصه گفتهاند، سطح مطالعه در آنجا بالا رفته است. ما باید تلاش کنیم که کتابخوانی برای کودکان را از صفر سالگی شروع کنیم. یعنی قبل از تولد، وقتی فرزند هنوز در شکم مادر است باید برایش قصه تعریف کرد و کتاب خواند تا کودک به تدریج به کتابخوانی علاقهمند شود.
* چه راهکارهایی برای آشنایی با کتاب توصیه میکنید؟
با توجه به پایین بودن سرانه مطالعه در کشور، بهتر است در قدم اول، به سراغ ایجاد رغبت در کودکان و نوجوانان برویم. برای این کار به انتخاب خود کودک و نوجوان خرید کتاب را انجام دهیم و بعد از اینکه به کتاب خواندن علاقهمند شدند آنها را به سمت خوانش کتاب خوب سوق دهیم. متأسفانه سالهاست که سطح مطالعه در کشور ما بسیار پایین بوده است. اگر این روزها شاهد انتشار بیشتر کتابها هستیم، تنها به این دلیل است که تعداد کودکان بیشتر شده است. اوایل انقلاب جمعیت ایران حدود ۲۰ میلیون نفر بوده و در حال حاضر حدود ۸۰ میلیون نفر است. پس همچنان میتوان به قطعیت گفت که سرانه مطالعه بسیار پایین است. اگر تلاش کنیم که انس با کتاب را به فرزندان خود بیاموزیم، در سطح کلان، کشور را مجبور به حمایت از حوزه کتاب و کتابخوانی خواهیم کرد.
* برگزاری این چنین برنامههایی کتابخوانی از سوی هنرمندان در فرهنگسرای کتاب چه تأثیری میتواند در گسترش فرهنگ مطالعه داشته باشد؟
زمانی که مخاطب در جریان چیزی قرار میگیرد، ناخودآگاه ذهنش به آن مشغول میشود و وادار میشود که در مسیر آن پیش برود. در حقیقت وظیفه ماست که همنوعان را با مسئلهای با نام کتاب آشنا کنیم. در حقیقت کتاب عصاره تجربه، اندیشه و تفکر آدمهایی است که به وسیله کتاب به هم منتقل کنیم. اگر کتاب نبود قاعدتاً این وضعیت الان را شاهد نبودیم چون ما از تجربیات هم استفاده میکنیم.
* انتشار کتاب توسط مؤسسه نشر شهر، تجهیز کتابخانههای سازمان یا برگزاری نشستهای رونمایی و نقد و بررسی کتاب؛ به نظر شما سازمان فرهنگی هنری کدام یک را در اولویت قرار دهد؟
هر حرکتی که در حوزه کتاب صورت گیرد به نوعی تبلیغ در این حوزه است و تأثیر زیادی در کتابخوان شدن کودکان دارد. هر چه از کتاب بیشتر اسم ببریم و بیشتر درباره آن در رسانهها و مراکز فرهنگی و آموزشی حرف بزنیم، کودکان و نوجوانان را بیشتر با این واژه آشنا کردهایم. هرچه واژه کتاب بیشتر شنیده شود، خود به خود بچهها نیز با آن مانوستر خواهند شد و این یعنی گرایش بچهها به کتابخوانی. زمانی که بتوانیم فضایی ایجاد کنیم که بچهها بتوانند در کنار خانواده خود در آن حضور داشته باشند و پدیدآورندگان آثار خود را از نزدیک ملاقات کنند، نسبت به مقوله کتاب، آنان را بیشتر تشویق کردهایم. هرچه این ارتباط با برنامهریزی بیشتر و دقیقتری صورت گیرد، تأثیرگذاری آن به مراتب بیشتر است. در واقع هر چه این حرکتها پختهتر باشد، در علاقهمندی کودکان به کتابخوانی نیز، مؤثرتر است.
همچنین باید به این نکته توجه کرد که حضور نویسندگان در محفلی دوستانه با مخاطب خود، احساس ارزشمندی و تأثیرگذاری را در کودکان به وجود خواهد آورد. از اینرو برگزاری برنامههای مناسبتی هم اگر به سمت مناسبتهای سیاسی نرود و بیشتر خانوادگی باشد بسیار ارزشمند است. بخصوص در مناسبتها و آئینهای اصیل ایرانی که دستاورد آن برای کودکان شادی و لبخند است. البته از سوی دیگر نیز اگر کتابخانه ها مثل گذشته فعال باشند حرکتی بسیار مثبت است چرا که کودکان و نوجوانان در سنین مختلف به صورت محلهای و منطقهای از این خدمات بهرهمند شوند.