به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «گونه شناسی طلاب کنشگر در شبکه اجتماعی اینستاگرام» اثر سید محمد کاظمی قهفرخی در پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ۴۰۰ صفحه تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی منتشر شد.
با ورود فضای مجازی آنچه در سال‌های اخیر در شناخت و سیاست گذاری در این حیطه به مثابه جریان اصلی سیطره یافته است، نگاه زیر ساختی و پلتفرمی به مسئله مذکور است. متغیر انسانی در کنشگری و استفاده از شبکه‌های اجتماعی کمتر مورد توجه قرار گرفته و در این راستا با کمبود مطالعات جامعه شناسی و انسان شناسی به شکلی کیفی مواجه هستیم.
کتاب پیش رو در جهت هدف مذکور تلاش دارد تا با تمرکز بر کنشگری و گونه‌های آن در بین روحانیت ضمن تذکر به جریان علمی و سیاستی کشور مبنی بر عدم امکان نادیده گرفتن متغیرهای اجتماعی واقعی در کنشگری و کاربست فضای مجازی، آنها را برای شناخت شبکه‌های اجتماعی پررنگ نماید.
این رویکرد ضمن توازن بخشی و مسئله شناسی شبکه‌های اجتماعی می‌تواند در فضای واقعی‌تر و به دور از تصلب جبرگرایی تکنولوژیکی در تحلیل‌ها، از تهدید گرایی و واگرایی منتج از نگاه مذکور، بستری را برای فعال کردن ظرفیت‌های انسانی در این حوزه فراهم آورد.
دفتر تبلیغات اسلامی به عنوان نهاد روشنفکر حوزه علمیه قم با پررنگ شدن نقش فضای مجازی در سال‌های اخیر با تمرکز و رویکرد منطقی برآمده از سنت حوزوی تلاش دارد با خوانش درست این موضوع به عنوان حامی هادی با شناسایی گونه‌های بهره گیری طلبه‌ها از فضای مجازی بستری را برای بازنمایی صحیح کنشگران روحانی در شبکه‌های اجتماعی فراهم آورد تا ظرفیت آنها برای تأثیرگذاری موفق به کار گیرد. در این راستا از سه سال گذشته در قطب اخلاق، خانواده و سبک زندگی دفتر تبلیغات اسلامی پروژه‌ای به عنوان «گونه شناسی طلاب کنشگر در شبکه اجتماعی اینستاگرام» تعریف و برای انجام به گروه مطالعات فرهنگی اجتماعی پژوهشکده مطالعات اجتماعی و تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ابلاغ شد.
تحقیق پیشرو مترصد است با بررسی خود و هویت طلبگی از سویی و کاوش صفحات و پست روحانیانی که نمایانگر هویت و خودطلبگی آنهاست، گونه‌های کنشگری طلاب را بررسی کند و پس از آن ظرفیت و چالش‌های موجود در فضای مجازی را صورتبندی نماید؛ از این رو پرسشی که در اینجا می‌توان بیان کرد، بدین قرار است که گونه‌های هویت طلبگی در کنشگری طلاب کدام اند؟ چالش‌ها و ظرفیت‌های آنها در فضای مجازی چه مؤلفه‌ها و مشخصه‌هایی دارد؟
ساختار اثر
این اثر در چهار فصل تألیف شده است: در فصل اول، ادبیات نظری موضوع بررسی شده و ضمن تعریف رسانه جدید، به چیستی آن و مؤلفه‌ها و تحولات رسانه‌های جدید پرداخته شده است.
نویسنده در فصل دوم که به روش پژوهش اشاره دارد، روش جمع آوری داده‌ها، روش تحلیل داده‌ها، نمونه گیری و نوع شناسی مطالعات اینستاگرام و همچنین بهترین روش برای تحقیق اینستاگرام را تبیین کرده است.
در فصل سوم به یافته‌های پژوهش پرداخته شده و به سه بخش خود (مدیریت خود، تحول خود سنتی، اخلاق سوژه)، مخاطب (تحول زمینه، فرهنگ بصری، فرازمینی شدن جامعه پذیری سوژه، نیازهای سیاستی سوژه، خودمحوری در بازنمایی، مجازی شدن رفتار سوژه) و حاضران (خودهای دینی، خودهای سیاسی، خود صنفی و خود اجتماعی) می‌پردازد. سپس، در چهارمین و آخرین فصل از این اثر نیز یافته‌های پژوهش تحلیل و بررسی شده است.