تعطیلی موزه‌ها به دلیل آلودگی هوا، برنامه‌های میراثی در هفته میراث، پشیمانی مجلسیان درباره امضای طرح بهینه‌سازی اشیای تاریخی از جمله خبرهای حوزه میراث فرهنگی و گردشگری در این هفته بود.

خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ در این هفته پیرو اعلام طرح جنجالی مجلس برای استفاده بهینه از آثار تاریخی کشف شده در ایران، برخی از نمایندگان اعلام کردند که امضای خود را از این طرح پس می‌گیرند. در این باره نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی گفت: من به احترام افکار عمومی امضای خود را از طرح استفاده بهینه از اشیای تاریخی و گنج‌ها پس گرفتم.

روح‌الله حضرت‌پور نماینده ارومیه در مجلس شورای اسلامی بیان کرد: دغدغه‌هایی از سوی دلسوزان حوزه میراث‌فرهنگی درباره طرح "استفاده بهینه از اشیای باستانی و گنج‌ها"، مطرح شده است و به همین علت من امضای خود را از این طرح پس می‌گیرم.

این نماینده مجلس اضافه کرد: با توجه به روشن شدن ابعاد طرح "استفاده بهینه از اشیای باستانی و گنج‌ها" که باعث ایجاد نگرانی، تشویش خاطر و دغدغه برای دلسوزان، صاحب‌نظران و دست‌اندرکاران میراث‌فرهنگی و تاریخی کشور شد، در راستای احترام به افکار عمومی امضای خودم را از طرح مذکور پس گرفتم.

طرح «استفاده بهینه از اشیای باستانی و گنج‌ها» هفته گذشته با امضای ۴۶ نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی مطرح شد که بعد از ارائه توضیحات کارشناسی از سوی کارشناسان و مدیران وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و نیز ارائه دغدغه از سوی اصحاب رسانه، تعداد زیادی از نمایندگان مجلس امضای خود را از این طرح پس گرفتند.

بزرگداشتی برای استاد محجوبی

در این هفته آئین بزرگداشت استاد حسین محجوبی؛ هنرمند نقاش و معمار صاحب‌نام معاصر ایران با حضور سعید اوحدی؛ معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و دیپلمات‌های کشورهای مختلف در ایران برگزار شد. در این مراسم عباس عراقچی گفت: استاد محجوبی؛ افتخار ما در ایران و در سطح بین المللی است و ای کاش قدر همه داشته‌های خود را در زمان حیات بدانیم و از آن‌ها در جایگاه خود به درستی بهره‌مند شویم.

دبیر شورای راهبردی روابط خارجی ایران با بیان اینکه بنده متخصص هنر و نقاشی نیستم اما به عنوان یک علاقه‌مند به هنر به آثار استاد خیره می‌شوم و احساس بسیار خوبی از تماشای این آثار پیدا می‌کنم.

عراقچی افزود: تمامی آثار استاد محجوبی مفهوم صلح دارد و برای من به عنوان یک دیپلمات از جایگاه خاص و ویژه ای برخوردار و در تمامی آثار بین تمامی رنگ‌ها و اجزا صلح و هماهنگی برقرار است.

وی با اشاره به اینکه مشخصه اصلی تابلوهای استاد محجوبی، طبیعت و ۲ عنصر درخت و اسب است که در اکثر آثار تکرار شده، عنوان کرد: این اتفاق بسیار جالب و پر معنا است؛ درخت مظهر رشد و نمو و اسب به ویژه اسب وحشی نماد عزت، افتخار و آزادگی است و ترکیب این ۲ در آثار استاد همواره به صورت صلح‌آمیز در یک صحنه قرار گرفته‌اند.

دبیر شورای راهبردی روابط خارجی ایران ادامه داد: استاد در آثار خود طبیعت را به تصویر کشیده است اما این طبیعت به تصویر کشیده شده، همانند رعد و برق و طوفان سرکش نیست، همچنین اسب‌های به تصویر کشیده شده، وحشی هستند اما هرگز در حال جنگیدن نیستند و همواره در شرایط بازی به تصویر کشیده شده‌اند.

عراقچی با بیان اینکه حسی که آثار استاد محجوبی به بنده منتقل می‌کند؛ یک زندگی ایده آل گرا است، خاطرنشان کرد: آثار استاد زندگی را به تصویر می‌کشد که نماد عزت، افتخار، آزادگی، صلح و آرامش است؛ مسائلی که جامعه بشری سال‌های متمادی است در راستای تحقق آن تلاش می‌کند.

استرداد اشیای تاریخی ایران تحت‌الشعاع طرح مجلس

پیرو طرح نمایندگان مجلس درباره بهینه سازی اشیای تاریخی و گنج‌ها، قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، در نامه‌ای به نمایندگان مجلس، ۸ اشکال و ایراد را نسبت به طرح استفاده بهینه از اشیای باستانی و گن ج‌ها، مطرح کرد.

در متن نامه علی دارابی آمده است: معاونت میراث فرهنگی با قدردانی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی که همواره حامی و پشتیبان میراث‌فرهنگی بوده و هستند، در خصوص طرح ارائه شده بر این باور است که اشکالات و ایرادات متعدد بر آن بیانگر فقدان پشتوانه کارشناسی، علمی و تخصصی است و نگرانی و بیم‌های زیادی را ایجاد خواهد کرد.

اهم اشکالات و ایرادات وارده عبارت است از:

١. این طرح بعد معناشناسانه، عبرت اندوزی و هویتی میراث‌فرهنگی را به امری مادی و اقتصادی تقلیل داده و همچنین در تجارب جهانی این نگاه در مدیریت میراث فرهنگی تغییر یافته است.

٢. این طرح ناقض کنوانسیون‌های جهانی خواهد بود که ایران از متقدمین پیوستن به آنها بوده است. به عنوان مثال کنوانسیون ١٩٧٠ یونسکو موسوم به کنوانسیون «اتخاذ تدابیر لازم برای ممنوع کردن و جلوگیری از ورود و صدور و انتقال مالکیت غیرقانونی اموال فرهنگی» که ایران در سال ١٣٥٣ به آن ملحق شده است.

٣. احکامی که دادگاه‌های بین المللی جهت استرداد اشیای تاریخی ایران از سایر کشورها صادر خواهند کرد، تحت‌الشعاع این موضوع قرار خواهد گرفت.

٤. با عنایت به اینکه ایران به لحاظ قوانین و مقررات حفاظت از آثار، وضع و شرایط مناسبی داشته که همه اقدامات غیرعلمی و غیرمجاز را منع می‌کند، این طرح ناقض چندین قانون مصوب مجلس‌های سده گذشته مانند قانون حفظ آثار ملی مصوب ١٣٠٩، قانون حفاری‌های غیر مجاز و کاوش به قصد به دست آوردن اشیای عتیقه و آثار تاریخی مصوب ١٣٥٨ و یا مواد ٥٦١-٥٦٢-٥٦٣ قانون مجازات اسلامی مصوب ١٣٧٥ مجلس شورای اسلامی است.

بازگشت صنعت گردشگری به دوران پیش از کرونا از سال ۲۰۲۴

شیوع بیماری کرونا در سطح بین المللی صنایع مختلف را با آسیب‌های جدی مواجه کرده است. در این میان، صنعت گردشگری که ماهیت آن بر اصل جابه جایی بنا شده به نسبت خسارات بیشتری را متحمل شده است.

اما با تسریع در فرایند واکسیناسیون جهانی، کاهش محدودیت‌های ورود به کشورها و درنتیجه افزایش اعتماد مسافران، تقاضای سفر افزایش یافته است. در این میان، سرعت نامتوازن روند بهبودی صنعت گردشگری در مناطق مختلف جهان به دلیل تفاوت در اعمال میزان محدودیت‌ها، نرخ واکسیناسیون و سطح اعتماد متفاوت برای سفر در کشورهای مختلف است.

در این راستا مرکز پژوهش‌های مجلس گزارشی با عنوان بررسی راهکارهای بهبود وضعیت گردشگری در مواجهه با کرونا منتشر کرده است و نوشته: اگرچه بر طبق اعلام سازمان جهانی گردشگری وضعیت گردشگری رو به بهبود است اما میزان نرخ‌های رشد ثبت شده همچنان در مقایسه با وضعیت قبل از شروع دوران کرونا چشمگیر نیست.

با این وجود پیش بینی‌ها نشان می‌دهد که این روند رو به رشد در سال ۲۰۲۲ ادامه خواهد داشت. اما بازگشت به وضعیت عادی قبلی تا سال ۲۰۲۴ به درازا می‌کشد. با این حال گردشگری داخلی نقشی کلیدی در این بازیابی خواهد داشت.

علاوه بر این توجه به مقاصد آشنا و نزدیک، افزایش هزینه‌های سفر، توجه به فناوری در عرضه و تقاضای گردشگری از جمله روندهای قابل تصور در حوزه گردشگری به اذعان سازمان‌های بین المللی است.

بنابر آخرین داده‌های منتشر شده از سوی سازمان جهانی جهانگردی، شمار گردشگری بین المللی در سال ۲۰۲۱ نسبت به سال ۲۰۲۰، افزایش ۴ درصدی را تجربه کرد؛ یعنی میزان گردشگران بین المللی از ۴۰۰ میلیون نفر در سال ۲۰۲۰ به ۴۱۵ میلیون نفر در سال ۲۰۲۱ رسیده است.

این در حالی است که بنابه تخمین‌های صورت گرفته هنوز ورودی‌های گردشگری بین المللی ۷۲ درصد کمتر از سال قبل از همه گیری بیماری کووید ۱۹( سال ۲۰۱۹) است.

به کلامی دیگر، اگر سال ۲۰۲۰ را به عنوان بداقبال‌ترین سال برای گردشگری بین المللی به شمار آوریم با ۷۳ درصد افت در میزان گردشگران بین الملل سال ۲۰۲۱ سال بحرانی متوالی دیگری به شمار می‌رود که صنعت گردشگری آن را تجربه کرده است.

براساس تخمین‌ها میانگین دریافتی از هر مسافر بین المللی در سال ۲۰۲۱ برابر با ۱۵۰۰ دلار آمریکا بوده که این رقم نسبت به دریافتی ۱۳۰۰ دلار آمریکا در سال ۲۰۲۰ افزایش یافته است.

این افزایش به دلیل افزایش پس اندازها برای سفر، افزایش طول اقامت و همچنین افزایش قیمت خدمات حمل و نقل و اقامت بوده است.

روندهای آتی گردشگری به روایت سازمان جهانی جهانگردی ۴ سناریوهای سازمان جهانی جهانگردی نشان می‌دهد که ورود گردشگران بین المللی ممکن است در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال ۲۰۲۱ بین ۳۰ تا ۷۸ درصد رشد کند. با این حال، این رقم هنوز ۵۰ تا ۶۳ درصد کمتر از سطح قبل از همه گیری است.

این در حالی است که شیوع اشکال جدیدی نظیر اومیکرون می‌تواند روندهای بهبود جهانی را مختل کرده و برخی کشورها را به حفظ محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های موجود تشویق کند.

انجام واکسیناسیون نیز در سطح جهانی به صورت غیرمتوازن در حال پیگیری است و به همین جهت بسیاری از کشورها همچنان مرزهای خود را بسته نگه داشته‌اند.

براساس آخرین نظرسنجی انجام شده در ژوئن ۲۰۲۲ ،۶۳ درصد کارشناسان معتقدند که بازگشت گردشگری به حالت پیش از شیوع بیماری کووید ۱۹ در سال ۲۰۲۴ یا پس از آن محقق خواهد شد.

پیشنهاداتی برای دو طرفه شدن جاده گردشگری مالزی و ایران

این هفته نشستی به منظور آشنایی در رابطه با همکاری‌های گردشگری دو کشور ایران و مالزی با حضور فعالان گردشگری ایران و مقامات گردشگری مالزی در هتل اسپیناس برگزار شد.

در این نشست حرمت الله رفیعی رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران گفت: مالزی پیش از این مقصد مهم گردشگری ایران بود مسیر رفتن به مالزی با هواپیماست و طبعاً گران هم هست ما باید پیش رو را نگاه کنیم و به روابط دو طرفه امیدوار باشیم. اما الان شرایط به گونه‌ای پیش رفته که هواپیما هزینه زیادی را به ایرانی‌ها تحمیل کرده است.

وی ادامه داد: ما در تلاشیم تا بتوانیم با ایرلاین‌های مختلف در این باره صحبت کنیم. چون باید بین ایرلاین‌ها رقابت ایجاد شود در آن صورت ایرلاین ایرانی هم حتماً پای کار می‌آید. با این حال باید کمک شود که جاده گردشگری دو طرفه شود. یعنی همانقدر که برای جذب مسافر ایرانی تلاش می‌کند، کمک کند مردم مالزی هم به ایران سفر کنند.

رفیعی پیشنهاد کرد از طرفی، با توجه به برنامه مالزی برای بازاریابی گسترده در عمان و قطر می‌توان با ایران تورهای مشترک تعریف کرد تا عمانی‌ها و قطری‌ها در حین سفر به مالزی چند روزی هم در ایران بمانند.. اگر قرار است مسئولان گردشگری مالزی روی کشورهایی از جمله ایران و عمان کار کنند بهتر است که این پکیج با سه مقصد پیش برود یعنی بتوان در یک سفر سه کشور را دید. این کار باعث می‌شود تا چرخ گردشگری دوباره به گردش دربیاید.

در ادامه زین‌الدین عبدالوهاب، مدیرکل گردشگری وزارت توریسم مالزی گفت: ایران برای مردم مالزی جذاب است برای ما هم همینطور. این روابط می‌تواند دو طرفه باشد. از طرفی ما برنامه‌ای برای عمان نیز در دستور کار داریم. همینطور می‌خواهیم که تنها از شهر تهران مسافر به ایران نیاید بلکه از شهرهای دیگر ایران نیز به مالزی مسافر داشته باشیم. ایران و پس از آن عمان برای ما بازارهای بسیار مهمی به حساب می آیند همچنان که در دوران قبل از کرونا این کشورها به خصوص ایران در سطح خاورمیانه برای ما بازار مهمی بوده است.

موزه‌ها تعطیل شدند

سه شنبه این هفته موزه‌های تحت پوشش وزارت میراث فرهنگی در پی انتشار اطلاعیه استانداری تهران مبنی بر آلودگی هوا و در جهت سلامت کارکنان موزه و مردم تعطیل شدند.

استانداری تهران اعلام کرد مدارس، دانشگاه‌ها و ادارات استان تهران در روز سه شنبه به دلیل وضعیت خطرناک هوا تعطیل خواهند بود.

پیرو همین، مرتضی ادیب زاده مدیرکل موزه‌های کشور به خبرنگار مهر گفت: تمام موزه‌های تحت پوشش میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری امروز ۲۷ اردیبهشت تعطیل خواهند بود. این تصمیم به دلیل صیانت از سلامت کارکنان و شهروندان موزه‌ها اتخاذ شده است.

اما برخی از موزه‌ها در روز چهارشنبه نیز همزمان با ۲۸ اردیبهشت ماه روز جهانی موزه‌ها رایگان شدند مانند موزه سینما.