خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و اندیشه: پیش از شیوع ویروس منحوس کرونا نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران سی‌ودو دوره به صورت حضوری برگزار شد؛ نمایشگاهی که هر ساله یک دهه از اردیبهشت‌ماه را به خود اختصاص می‌داد، کم‌کم پس از سی‌واندی سال جای خود را به خوبی میان مردم باز کرد و دیگر تبدیل به یک رسوم و آدابی شد که بهار هر سال مردم انتظار برپایی آن را می‌کشیدند.
اما شیوع این بیماری و به‌تبع آن تعطیلی بسیاری از فعالیت‌های مختلف فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی و… موجب شد علاقه‌مندان این رویداد ملی _ فرهنگی دو سال پیاپی شاهد برپایی آن از نزدیک نباشند و این بار مخاطبان به جای انتظار چند ماهه برای رسیدن به نمایشگاهی پراز کتاب در بهار، انتظاری چند ساله را به دوش کشند و تجربه‌ای نو را تجربه کنند؛ تجربه‌ای که راهی رو به سوی عدالت فرهنگی دارد.
اشاعه و همه‌گیری این بیماری از یک سو، پیشرفت روزافزون تکنولوژی از سویی دیگر و لزوم حرکت همزمان با توسعه فناوری‌های نو عاملی شد که نمایشگاه کتابی بر بستر اینترنت شکل بگیرد و به صورت مجازی برگزار تا عطش تشنگان کتاب و نمایشگاه کتاب برطرف شود؛ نمایشگاهی که وسعت و گستردگی ایران را دربر گرفت و بهمن‌ماه دو سال جای جای ایران با کتاب سبز شد.
در این نمایشگاه علاوه‌بر بهره مخاطبان از نمایشگاه کتاب کمکی هم به ناشران در فروش این کالای فرهنگی صورت گرفت و صنعت نشر ورود به عرصه جدید را همگام با پیشرفت تکنولوژی و فناوری در عصر حاضر تجربه کرد و سبب شد گامی رو به جلو داشته باشیم.
خوشبختانه این بیماری تحت کنترل قرار گرفت و به همین دلیل نیز مسئولان تصمیم گرفتند تا سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را (به صورت حضوری) برپا کنند؛ اما در کنار آن نیز تمهیدات لازم برای برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب اندیشیده شد.
چنین شد که سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران کمی متفاوت‌تر از دوره‌های پیشین است و مخاطبان تجربه‌هایی نو را تجربه کردند؛ نخستین عامل تفاوت آن هم همان همزمانی حضوری و مجازی نمایشگاه است؛ یعنی مخاطبانی که به هر علت نمی‌توانند در نمایشگاه کتاب حضوری شرکت کنند به راحتی می‌توانند از بخش مجازی آن بهره ببرند.
هر فردی که در مصلی امام خمینی (ره) به کتابی از ناشری دسترسی پیدا کند، می‌تواند همان کتاب را از همان ناشر در نمایشگاه مجازی تهیه کند؛ ناشران حاضر در نمایشگاه نیز تفاوتی برای مخاطبان حضوری و مجازی خود قائل نیستند و هرکه هرچه را که بخواهد به هر طریقی می‌تواند تهیه کند و باکش نیست.
اما مزیت حضور در مصلی کمی به خرید مجازی از نمایشگاه غیر حضوری می‌چربد؛ آن هم تنها به این سبب که نمایشگاه کتاب سی‌وسوم پر است از برنامه‌های فرهنگی مناسب تمامی اقشار و همه گروه‌های سنی. برنامه‌هایی که مختص کتاب‌دوستان حاضر در مصلی تدارک دیده شده تا مخاطبان نمایشگاه از آن بهره‌مند شوند؛ از دیدار با مترجم و نویسنده گرفته تا نشست‌های فرهنگی مختلف با موضاعات متفاوتی که در سرای اهل قلم و سرای ملل و سرای آموزش و حتی در غرفه‌های ناشران برپا می‌شود.
برنامه‌های شاد و مفرح با محوریت کتاب برای کودکان هم مزیت دیگری به شمار می‌رود که در نمایشگاه حضوری قابل دسترس است؛ محلی که می‌توان به راحتی فرزندان را با کتاب آشنا کرد و لذت مطالعه را از همان اوان کودکی در وجودشان نهاد.
غرفه‌های اطلاع‌رسانی و باجه‌های الکترونیک اطلاع‌رسانی که از با ثبات‌ترین غرفه‌های نمایشگاه است، امسال نیز حضور پررنگی در کمک به مخاطبان دارد؛ اما دیگر مزیت این دوره که بیشتر به چشم می‌آید غرفه‌ای است برای معرفی کتاب و مشاوره برای مطالعه آثار پرمغز ناشران حاضر در نمایشگاه.
به‌طور کلی می‌توان گفت که سی‌وسومین نمایشگاه کتاب تهران از همان ابتدای تصمیم برای برگزاری رویکردی نوین را در پیش گرفت که نمونه‌های بارز آن را می‌توان در روند برپایی‌اش شاهد بود.
سیده فاطمه میرغیاثی