به گزارش خبرگزاری مهر، به مناسب گرامیداشت روز سوم خرداد ویژه برنامه فرهنگی با عنوان «شهر خون و لاله» با محوریت نقش بانوان در حماسه خرمشهر، توسط اداره کل کتابخانه های عمومی استان تهران و با مشارکت بنیاد آیه‌های ایثار و تلاش صبح دیروز سه‌شنبه سوم خرداد با حضور سیده کبری عارف زاده از همرزمان شهید محمد جهان آرا و محمد علی نورانی راوی کتاب «پسرهای ننه عبدالله»، علیرضا زند وکیلی، مدیر کل کتابخانه های عمومی استان تهران، جمعی از شاعران، نویسندگان و پژوهشگران عرصه دفاع مقدس، بانوان کتابدار و اصحاب رسانه با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در سالن جلسات کتابخانه مرکزی پارک شهر برگزار و به صورت زنده از صفحات مجازی اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان پخش شد.
نقش زنان در روحیه‌دهی به فاتحان خرمشهر
فرحروز فاتحی مدیرعامل بنیاد آیه‌های ایثار و تلاش در این مراسم گفت: امیدوارم روحیه سلحشوری در بین مردم ما حفظ شود. گرامیداشت یاد شهید صیاد خدایی عضو نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی امری ضروری است؛ او در عین گمنامی فرد مؤثری بود؛ امیدوارم خداوند درجه رفیع شهادت را نصیب ما بنماید.
فاتحی با بیان اینکه زنان تأثیر زیادی بر روحیه رزمندگان در فتح خرمشهر داشتند افزود: امروز هم وقتی صحبت‌های زنان آن دوران را می‌شنویم جامعه روحیه می‌گیرد. این فعالیت‌ها قابل تقدیر است. امیدوارم در عرصه فرهنگی به سادگی از کنار –تلاش این زنان- نگذریم.
رئیس شورای سیاستگذاری کنگره شعر زنان عاشورایی گفت: مقام معظم رهبری گفتند دفاع مقدس یک گنج است و هر زمان می‌توان از آن توشه‌ای برداشت. این زنان؛ مؤثر در دوران دفاع مقدس مثل همان توشه هستند. خانم عارف زاده آن زمان یک دختر هفده ساله بودند و حیف است که زندگی ایشان را به فیلم، نمایشنامه و کتاب تبدیل نشود؛ نسل‌های بعد وقتی این قصه‌ها را بخوانند حسرت می‌خورند که چه کسانی دراین زمان زندگی می‌کردند.
برگزاری هفت دوره کنگره زنان عاشورایی
رئیس شورای سیاستگذاری کنگره شعر زنان عاشورایی در ادامه به فرازهایی از زندگی خانم پروین سلیحی از زنان مؤثر در دوران انقلاب اسلامی که در نشست نیز حضور داشت پرداخت و گفت: وی زندانی دوران پهلوی بودند و همسر شهید لبافی نژاد هستند. ساواکی‌ها فرزندشان را از او جدا می‌کنند و خدا را شکر می‌کنیم در روند فعالیت‌های این بنیاد افراد خوبی را پیدا کردیم. همچنین با شاعران زیادی ارتباط برقرار کردیم.
وی با بیان اینکه هفت دوره کنگره شعر زنان عاشورایی تاکنون برگزار شده که سه دوره آن در مشهد بود و سال قبل هم در شیراز برگزار شد افزود: حاصل کنگره‌ها چاپ چند کتاب است که در اختیار دوستان قرار دارد.
وی با اشاره به اینکه رهبری بحث جهاد تبیین را مطرح کردند گفت: یکی از اتفاقات دوران دفاع مقدس شعر است که برای الگوسازی از شعر می‌توانیم استفاده کنیم. رسالت بزرگی بر دوش شاعران ما قرار دارد تا با سرودن اشعار خود این الگوسازی را نسل به نسل ادامه دهند.
پرداختن به ایثار مردم خوب و نجیب خرمشهر امری ضروری است
محمد علی نورانی، راوی کتاب ننه عبدالله؛ از رزمندگان دوران دفاع مقدس با بیان اینکه چهلمین سال آزادسازی خرمشهر را در حالی برگزار می‌کنیم که رزمندگان خرمشهر پیرتر و پیرتر می‌شوند و دغدغه آنها فقط خودشان نیست؛ بلکه فرزندان‌شان است که جامعه آنها را از فرهنگ ایثارگری دور می‌سازد؛ ادامه داد: پرداختن به ایثار مردم خوب و نجیب خرمشهر امری ضروری است این مردم زحمات زیاد و گذشته‌ای بی شمار انجام داده اند.
وی با بیان اینکه هر نهضتی برای موفقیت باید با سه مؤلفه همراه شود و اگر این اتفاق بیفتد موفق می‌شود گفت: این سه مؤلفه شامل مردمی بودن، هدف داشتن و عقیدتی بودن و سوم دارای رهبری مقتدر بودن هستند.
نورانی افزود: در دوران پیش از جنگ تحمیلی خرمشهر بسیار آباد بود و علما و روحانیون برای سفر به نجف از شهر خرمشهر تردد می‌کردند. در این بندرگاه این شهر کشتی‌های بزرگ پهلو می‌گرفتند و مردمان کشورهای دیگر آنجا می‌آمدند. مردم این شهر به‌واسطه شرایط آن با فرهنگ‌های مختلف آشنا می‌شدند و لباس‌های زیبا، شیک و مد روز می‌پوشیدند.
مردان و زنان دوشادوش در خرمشهر جنگیدند
وی افزود: مردم شهر یکدیگر را می‌شناختند و ناگهان در ۳۱ شهریور با حمله عراق این شهر به یک جهنم تبدیل شد. مردم نمی‌دانستند به کجا پناه ببرند. جایی امن نبود که کودکان را به آنجا ببرند. با چشم خودم دیدم فرد دوچرخه سواری به سرش ترکش خورد.
وی با بیان اینکه آرزو دارم یک روز –هنرمندان و نویسندگان- زیبایی آن شهر و حالت‌های معنوی آن شهر را به تصویر بکشند. ادامه داد: جنگ ماهیت مردمی داشت و زنان در کنار مردان می‌جنگیدند. کار آنها فقط پشتیبانی در پشت جبهه‌ها نبود.
وی همچنین ماجرای اصابت ترکش به چشمانش را تعریف کرد و اینکه مادرش با توسل به ائمه و حضرت خدیجه (س) شفای فرزندش را از خداوند خواسته بود و ادامه داد: در نهضت‌های مبارزاتی هدف و اعتقادات اهمیت دارد.
روای کتاب «ننه عبدالله» گفت: دفاع در ذات همه انسان‌ها و همه گیاهان و حیوانات است. دشمن به خرمشهر حمله کرده بود و معلوم بود که باید از آن دفاع کرد. همان مردمی که شلوار جین و زنانی که آرایش می‌کردند برای دفاع آماده شدند. وقتی جنگ شد افرادی که لب شط قدم می‌زدند و موسیقی گوش می‌کردند پشت در سپاه ایستادند و اسلحه می‌خواستند. اسلحه خانه خرمشهر وقتی خالی شد مردم سر نیزه و نارنجک می‌گرفتند. مردم با چوب و چماق حتی به سمت مرزها روانه شدند.
تأثیر رهبری جنگ بر جوانان خرمشهری
وی گفت: رهبری و هدایت امام خمینی (ره) آنقدر اثرگذار بود که وقتی صحبت می‌کردند اشک در چشمان جوانان حلقه می‌زد.
نورانی به فرازهایی از کتابش اشاره کرد و با بیان اینکه کتاب در چهار محور پرداخته شده افزود: صدام قبل حمله به خرمشهر یک جنگ داخلی ایجاد کرده بود. یک جنگ سخت با بمب گذاری و نبرد کوچه به کوچه ایجاد کرده بود که کمتر جایی به آن پرداخته شده است در این کتاب مفصل به آن پرداختم. همچنین جنگ تن به تن در خرمشهر ایجاد شد.
وی گفت: جنگ ۳۵ روز نبود بلکه ما ۴۵ روز مقاومت کردیم. حداقل ۱۰ روز قبل شروع رسمی جنگ، در مرزها می‌جنگیدیم و مقاومت کردیم. آنها که شروع جنگ را ۳۱ شهریور می‌دانند می‌گویند خرمشهر ۳۵ روز جنگید.
خرمشهر هیچ‌وقت سقوط نکرد
این رزمنده دوران دفاع مقدس با بیان اینکه خرمشهر هیچ وقت سقوط نکرد، گفت: بخشی از این شهر سقوط کرد. خرمشهر توسط رود کارون دو بخش می‌شود و وقتی نیروهای ما شهید شدند و ضعیف _بخشی از شهر سقوط کرد _ در آن شرایط مردم برای دفاع اسلحه به دست گرفتند. تا اینکه دستور آمد عقب نشینی کنیم.
در بخش دیگری این رزمنده به بیان خاطراتی از جنگیدن ۵ برادر خود پرداخت و افزود: همه برادران من در جنگ بودند، مادرم طاقت نیاورد و با اینکه مدتی در شیراز بود اما باز برگشت. مادرم به تدریج خودش را به دفتر شهید جهان آرا در خرمشهر می‌رساند.
نورانی گفت: آن زمان یک مرغداری داشتیم که مادرم آنجا را به ایستگاه صلواتی و پایگاه خانوادگی ما تبدیل کرد و به رزمندگان خوراکی‌هایی که در اختیار داشت را می‌داد.
حضور زنان در جنگ نیازمند پرداخت بیشتر است
در ادامه این برنامه سید کبری عارف زاده از زنان مؤثر در فتح خرمشهر با بیان اینکه درباره خرمشهر و مقاومت آنها و فرهنگ مردم آن آقای نورانی توضیح دادند، گفت: انتظار دارم به حضور خواهران در جنگ بیشتر پرداخته شود. امام خمینی (ره) هم می‌گفت از دامن زن مرد به معراج می‌رود.
وی افزود: در بحث خاطرات خانم‌ها وقتی وارد می‌شوید همه چیز هست. تربیتی، فرزندپروری، کانون خانواده و … نویسندگان و روانشناسان نیز می‌توانند از این خاطرات استفاده کنند. زمانی که انقلاب شد همه مخصوصاً حضرت امام (ره) با رهبری و تدبیری که داشتند می‌دانستند هیچ وقت استکبار جهانی نمی‌گذارد انقلاب ایران روی پای خود بایستد. امام می‌دانستند حتماً از طریق همسایگان به ما حمله می‌شود؛ برای همین فرمان تشکیل ارتش ۲۰ میلیونی را صادر کردند و این آموزش را مختص مردان ندانست.
عارف زاده با اشاره به اینکه آن زمان ما عضو انجمن اسلامی دبیرستان بودیم و اولین گروهی بودیم که آموزش دیدیم؛ گفت: در آن مقطع ۸۰ نفر آموزش دیدیم و دو سه نفر از خانم‌ها بعدها به عنوان مربی انتخاب شدند و در پادگانی در ۸ کیلومتری خرمشهر آموزش دیدیم.
وی با بیان اینکه آن پادگان بعدها به نام اولین شهید خرمشهر، شهید بختور نام‌گذاری شد افزود: هنوز روبانی که به مقنعه‌مان وصل می‌کردیم و نام شهید عباس فرحان اسدی و موسی بختور روی آن نوشته شده بود را دارم.
زنانی که دست‌شان پینه می‌بست
این رزمنده دوران دفاع مقدس که از همرزمان شهید جهان آرا بوده در ادامه گفت: خواهران مسئولیت‌شان در آن مقطع شروع شد. در ۳۱ شهریور ماه جنگ از حد مرزها گذشت و به شهرها رسید. اجساد زیادی روی زمین بود که قرار بود غسل و دفن شوند. با صدای سوت خمپاره اجساد را مجبور بودند بر زمین بگذارند تا ترکش خمپاره به حمل کنندگان جسد اصابت نکند و گاهی چندبار مجبور می‌شدند جنازه‌ها را بر زمین بگذارند.
عارف زاده همچنین به بیان خاطرات دیگری از حضور زنان در دوران دفاع مقدس و فتح خرمشهر پرداخت و افزود: نمونه‌هایی از مادران که خودشان رزمنده بودند را در خاطرم حفظ کرده ام؛ همچنین زنانی که همسرشان اسیر بود و دخترشان در منطقه اسیر بودند و یا مادری که دو فرزندش شهید شده بودند. درست است که از حضرت زینب (س) الگو می‌گرفتیم اما با روحیه لطیفی که خانم‌ها دارند جنگ دوران سختی بود. چرا که فردی که در منطقه حضور دارد احساسش و درکش از آن متفاوت است.
وی با بیان اینکه از تمام این اتفاقات می‌توان نکات تربیتی و آموزشی فراگرفت گفت: هنوز بعد از چهل سال مرور این خاطرات برای ما سخت است. از ما می‌خواهند آن دوران را روایت کنیم. اما وقتی این ماجراها را روایت می‌کنیم تا چند ماه بر ما اثر می‌گذارد.
عارف زاده با اشاره به اینکه در عملیات آزادسازی خرمشهر امدادگر بودم و قبل از آن در کار جا به جایی مهمات بودم افزود: بسته‌های مهمات ۹۰ کیلوگرم بود و دختران این جعبه‌ها را حمل می‌کردند. شب‌ها نیز مانند آقایان پست می‌دادیم. روزهای اول دست‌های ما تاول می‌زد اما بعدها دست‌های‌مان پینه بسته بود. چند ماه در بیابان چادر زدیم. سرویس بهداشتی صحرایی هم آنجا ایجاد کردیم.
گذشتن از جان بزرگترین ایثار است
در بخش دیگری از این نشست علیرضا زند وکیلی مدیر کل کتابخانه‌های عمومی استان تهران با اشاره به اینکه بانوان در جنگ نقش داشتند و این نقش بی بدیل بود و همه ما در شهرها یک ننه عبدالله داشتیم گفت: بزرگترین ایثار گذشتن از جان است کسی حاضر نیست سوزنی در دستش فرو برود.
وی با بیان اهمیت مقام جانبازی افزود: امیدواریم بتوانیم سهم کوچکی در بیان مقولات ایثارگری ایفا کنیم؛ امیدواریم بتوانیم درصد کوچکی از شرمندگی‌مان را جبران کنیم.
در میان سخنرانی افراد حاضر در این برنامه چند نفر از شاعران حوزه فرهنگ مقاومت به شعرخوانی پرداختند. از جمله قادر طراوت پور، سید مسعود علوی، هادی جانفدا، فاطمه بیرامی، دختر شهید احمد زارعی و زینب دانشی هرکدام یاد شهدا و ایثارگری‌های آنها را گرامی داشتند. دختر شهید زارعی بابت حوادث اخیر خوزستان به مردم ایران تسلیت گفت و این منطقه را خون ایران توصیف کرد.