محسن کوهکن دبیرکل جامعه اسلامی نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره عملکرد مجلس یازدهم، گفت: ارزیابی هر سازمان باید با توجه به شرح وظایف قانونی آن، نوع ساختار و نحوه مدیریتش انجام شود. به عنوان مثال در قوه قضائیه و مجریه، ریاست قوه میتواند به نوعی زیرمجموعهها را عزل و نصب کند. پس برای ارزیابی، نقش مدیریت سازمان نیاز است.
وی ضمن بیان اینکه در مجلس، ماجرا برعکس دو قوه دیگر است،افزود: در مجلس، این نمایندگان هستند که ریاست آن را صرفاً برای یک سال انتخاب میکنند؛ همچنین مطابق آئیننامههای مجلس، اگر نحوه مدیریت ریاست مجلس برخلاف قوانین باشد، نمایندگان حتی میتوانند به او تذکر دهند.
دبیرکل جامعه اسلامی نمایندگان ادوار تصریح کرد: اگر ارزیابی مجلس را فقط بر اساس عملکرد رئیس مجلس یا هیئت رئیسه انجام دهیم، خطای بزرگیست. ریاست هم مانند بقیه نمایندگان یک رأی دارد، مگر در شرایط خاص. در دو قوه دیگر، دستگاههای نظارتی وجود دارد؛ اما نهادی برای ارزیابی عملکرد مجلس وجود ندارد. نظارت شورای نگهبان صرفاً برای تأیید یا رد صلاحیت نمایندگان و برسی طرح و لوایح در مجلس است.
کوهکن خاطرنشان کرد: نظارت اصلی مجلس در دستان مردم است. اگر نمایندهای چند دور توسط مردم رأی بیاورد، نشاندهنده تأیید نظارت مردم بر عملکرد آن نماینده است. بنابراین در ارزیابی عملکرد مجلس سه بخش قابل بررسی است.
وی در تبیین ارزیابی بخش اول، اظهار کرد: ارزیابی در این بخش، بررسی عملکرد فردی است؛ یعنی آیا یک نماینده به وظایف خویش عمل کرده یا خیر، حضور فکری قوی در تهیه و تدوین طرحها و بررسی لوایح داشته یا نداشته. درواقع برای این موضوع، یک ساز و کار قانونی وجود ندارد.
نماینده ادوار مجلس اضافه کرد: برای این ارزیابی نیاز به وجود مصادیق است، به عنوان مثال، آقای فلانی در چه طرحهایی موافق یا مخالف بوده، چه پیشنهاداتی داشته و…؛ تا اسمی نباشد، نمیتوان بررسی کرد.
کوهکن با اشاره به اینکه بخش دوم، ارزیابی کمیسیونها است، گفت: در اینجا نقش رئیس کمیسیون و هیئت رئیسه در فعال بودن کمیسیون، نظارت بر اعضا و در به نتیجه رسیدن دستورها تعیین کننده خواهد بود. این نوع ارزیابی را میتوان با بررسی خروجی کمیسیونها انجام داد، مثلاً اصلاح قانون مالیاتها در مجلس ششم صورت گرفت که دستپخت کمیسیون اقتصاد و دارایی بود.
وی بخش سوم ارزیابی را بررسی عملکرد کلان مجلس خواند و ابراز کرد: اگر به سمتی برویم که مجلس حزبی بشود، آن موقع میتوان به راحتی ارزیابی کلان داشت. یعنی مشخص باشد که مثلاً اکثریت نمایندگان، عضو یک حزب شناسنامهدار و مسئولیتپذیر هستند. کارکرد یک حزب، سیاسی نیست بلکه برنامهای است. حزب باید برنامهای را با بررسی چارچوبها برای سه قوه ارائه دهد و مسئولیت آن را نیز به عهده بگیرد. متأسفانه اکنون در کشور حزب شناسنامهداری نداریم.
این فعال سیاسی با ذکر اینکه تا امروز ارزیابیها برای مجلس، ارزیابی جناحی بوده است، گفت: مجلس اصولگرا، مجلس اصلاحطلب، اینها بیانگر یک حزب نیستند. زمانی میتوانیم یک ارزیابی صحیح همراه با مسئولیتپذیری داشته باشیم که نمایندگان مجلس، حزبی باشند.
کوهکن گفت: طی یازده دوره مجلس، نمره هیچکدام صفر یا ۲۰ مطلق نبوده؛ اما مجلس یازدهم با توجه به اینکه اکثریت قاطع آنها برای بار اول وارد شدهاند، بنده در بخش ارزیابی کلان، به مجلس نمره مثبت میدهم.