به گزارش خبرنگار مهر، بیست و دوم خرداد مطابق با ۱۲ ژوئن هر سال به روز جهانی مبارزه با کار کودکان نامگذاری شده است؛ در کشور ما سازمان بهزیستی زیر نظر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مسئول ساماندهی کودکان کار و خیابان است.
اگرچه بسیاری از فعالان حوزه آسیب‌های اجتماعی و کودکان کار معتقدند پدیده شوم کار کودک متولی معین و مشخصی در کشورمان ندارد؛ با این وجود دولت، سازمان بهزیستی را متولی اصلی این پدیده معرفی کرده است.
بر همین اساس سازمان بهزیستی خدمات تخصصی خود را برای ارائه به کودکان کار و خیابان در نظر گرفته است؛ از آن جمله می‌توان به راه اندازی مراکز روزانه کودک و خانواده با محوریت ارائه خدمات حمایتی- آموزشی، مراکز اقامت کوتاه مدت ۲۱ روزه، مراکز اقامتی میان مدت تا یک سال و مراکز اقامتی دراز مدت اشاره کرد که کودک کار می‌تواند تا ۱۸ سالگی در آنها اسکان یابد.
بر همین اساس سازمان بهزیستی به منظور اجرای طرح حمایت اجتماعی از کودکان کار و خیابان فرآیندی را در نظر گرفته است؛ در این فرایند در ابتدا سازمان بهزیستی با آماده سازی جامعه و محیط در معرض خطر، اقدام به شناسایی کودکان کار آسیب دیده در هر منطقه نموده است و پس از آن مرحله جذب و انتقال کودک کار به مناسب‌ترین مرکز برای وی انجام می‌شود.
در نخستین اقدام پس از جذب کودک کار و اسکان وی در یکی از مراکز بهزیستی، مرحله پذیرش و کاهش بحران به سرعت انجام شده و پس از آن به صورت طولانی مدت مرحله پیگیری و هدایت به منظور کاهش تدریجی آسیب‌های اجتماعی در کودک کار صورت می‌پذیرد.
در آخرین مرحله نیز توانمندسازی کودکان کار و آسیب دیده مدنظر مراکز خواهد بود.
ترکیب جمعیتی کودکان کار حاضر در این مراکز نیز همواره متغیر بوده است؛ با این وجود به دلیل مشکلات پیش آمده در کشور همسایه، افغانستان و مهاجرت اتباع زیادی از این کشور به ایران ترکیب جمعیتی مراکز بهزیستی بیش از پیش تغییر کرده است. بر این اساس بر اساس آخرین سرشماری از کودکان پذیرش شده در طرح حمایت از کودکان کار ۸۰ درصد این کودکان ملیت افغانستانی داشته و ۱۸ درصد ایرانی هستند.
سازمان بهزیستی به عنوان یکی از نهادهای اصلی در حل مشکل پدیده شانه کودکان کار در فعالیت‌های خود از راه اندازی ۳۱ مرکز دولتی نگهداری کودکان کار راه اندازی ۶۷ مرکز غیر دولتی روزانه حمایتی آموزشی خبر داده است همچنین سازمان بهزیستی اعلام نموده است که از اهداف کمی برنامه ششم تعداد بالاتری را پذیرش نموده است و همچنین طرح حمایت اجتماعی از کودک و خانواده را در سراسر کشور اجرایی نموده است.
سازمان بهزیستی در حالی از راه اندازی ۳۱ مرکز دولتی و ۶۷ مرکز غیر دولتی برای حمایت از کودکان کار خبر داده که بر اساس آمارها تنها در سال گذشته ۲۶۰۰ کودک کار و خیابان در استان تهران شناسایی شد.
معصومه ایزدی مددکار اجتماعی در گفت و گو با خبرنگار مهر با بیان اینکه برای حمایت از کودکان کار لازم است ظرفیت‌های جدیدی از طرف مسئولین ایجاد شود؛ گفت:؛ حجم مراجعه بسیار زیاد است و ظرفیت مراکز حامی کودکان آسیب دیده به نحوی پر شده است که هر روز مجبور هستیم پاسخگوی تماس‌هایی باشیم که به دانش آموزان و خانواده‌های کودکان بگویم کجا ظرفیت خالی دارد که بتوانند ثبت نام کنند.
فاطمه ارزانیان معاون امور اجتماعی بهزیستی استان تهران با بیان اینکه در سال ۱۴۰۰ در مجموع ۲۶۰۰ کودک کار و خیابان در سطح استان تهران شناسایی و جذب شده‌اند؛ گفته بود: بیش از ۸۰ درصد این کودکان اتباع خارجی و مابقی ایرانی هستند. این کودکان در مشاغلی مانند دستفروشی، واکسی، پادویی، تکدی‌گری، شیشه شویی، اسپندی، گل فروشی، جمع‌آوری ضایعات، دعا فروشی، وزن کشی و غیره فعالیت دارند.
ذکر این نکته ضروری است که کودکان کاری که دور از دید جامعه و در کارگاه‌های زیرزمینی فعالیت می‌کنند؛ هم تعداد بیشتری را شامل می‌شوند و هم با خطرات و آسیب‌های اجتماعی بیشتری مواجه هستند؛ به همین منظور لازم است تا سازمان بهزیستی همزمان با رصد هر چه دقیق‌تر آمار کودکان کار، به افزایش مراکز خود و تجهیز بیشتر این مراکز اقدام کند.