خبرگزاری مهر- گروه هنر- زهرا منصوری: «رده‌بندی سنی فیلم‌های سینمایی» عنوان طرحی بود که در سال ۹۸ و در دوران مدیریت حسین انتظامی رییس وقت سازمان سینمایی در دستور کار این سازمان قرار گرفت؛ طرحی که با هدف ملاحظه موازین تربیتی و اخلاقی و نیز باورهای اجتماعی به منظور پیشگیری از هرگونه آسیب به کودکان و نوجوانان، در قالب نظام رده‌بندی سنی برای انتخاب و تماشای آثار تصویری در سینماها و نمایش خانگی اجرایی شد.
انتظامی همان زمان با ایجاد شورایی متشکل از پوران درخشنده، بهروز شعیبی، روح‌الله حجازی، همایون اسعدیان و حبیب رضایی و هیاتی مرکب از شخصیت‌های آشنا با فیلم و سینما در حوزه‌های فرهنگی، آموزشی، تربیتی، روانشناسی، جامعه‌شناسی و رسانه در کنار این سینماگران، عنوان کرد که کار این شورا هیچ موازی کاری با شورای پروانه نمایش ندارد و همچنین مطرح کرد که: «نظام رده‌بندی سنی فیلم‌ها، معیار مناسبی برای خوب یا بد بودن محتوای آثار نبوده و صرفاً هدایتگر مخاطبان در تشخیص مطابقت آثار با موازین تربیتی و روحی روانی است.» شورایی که البته خیلی زود منحل شد.
نظر دیوان عدالت اداری چه بود؟
دیوان عدالت اداری به فاصله تنها ۴ ماه از اجرایی شدن این قانون، با شکایت دادستان کل کشور حکم به توقف رده‌بندی سنی فیلم‌های سینمایی داد. در آن زمان دادستانی کل کشور درخواست ابطال دستورالعمل رده‌بندی سنی فیلم‌های سینمایی را به دیوان عدالت اداری داد و دیوان هم دستور توقف اجرای آن را صادر کرد که طبق قانون یکی از دلایلش این بود که «حکم به مجازات و اجرای آن باید تنها از طریق دادگاه صالح و به موجب قانون باشد.»
چندی بعد اما دیوان عدالت اداری در خبری رسمی عنوان کرد که رده‌بندی سنی آثار سینمایی از اختیارات سازمان سینمایی خارج شد. در این خبر آمده بود: «به دنبال شکایت از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان امور سینمایی و امور سمعی و بصری مبنی بر درخواست ابطال کل شیوه نامه (آئین نامه) رده بندی سنی آثار سینمایی مصوب ۹۸/۶/۲ رئیس سازمان امور سینمایی و امور سمعی بصری، هیأت عمومی دیوان عدالت اداری پس از بحث و بررسی رده بندی آثار سینمایی با لحاظ قید اصل ۱۳۸ قانون اساسی را ضروری دانست، اما تصویب ضوابط مربوطه را از شئون سازمان سینمایی خارج دانست و از بُعد عدم صلاحیت معاون وزیر و رئیس سازمان سینمایی در صدور شیوه نامه مذکور، مقرره مربوط را ابطال کرد.»
شورایی که از ابتدا وجاهت قانونی نداشت
پس از استقرار مدیران جدید سازمان سینمایی نیز یزدان عشیری مدیر روابط عمومی این سازمان طی گفتگویی که آن زمان با خبرنگار مهر داشت، درباره انحلال شورای درجه‌بندی سنی فیلم‌های سینمایی منصوب‌شده از سوی رئیس سابق سازمان سینمایی، عنوان کرد: «آن شورا از ابتدا وجاهت قانونی نداشت که منحل شود و براساس شکایتی هم مطرح شده بود، دیوان عدالت اداری با رأی به سلب اختیار سازمان در این زمینه، آن شورا را منحل کرده است.»
وی البته همان زمان درباره اعمال درجه‌بندی سنی روی فیلم‌های سینمایی هم گفت: «این درجه‌بندی و تعریف شرایط اکران با نظر شورای پروانه نمایش صورت می‌گیرد و در شرایط فعلی تنها این شورا حق چنین اعمال نظری را دارد.»
رده‌بندی سنی احیا می‌شود؟
اعضای شورای پروانه نمایش محمد خزاعی از زمانی که او به کرسی ریاست سازمان سینمایی تکیه زده است، به بالغ بر ۴۰ فیلم سینمایی مجوز نمایش داده‌اند، روز گذشته فیلم سینمایی «ستون ۱۴» به کارگردانی امیرحسین همتی نیز توانست از همین شورا پروانه نمایش دریافت کند اما با یک تفاوت عمده از سایر فیلم‌ها.
فیلم امیرحسین همتی درجه بندی ۱۵+ را به خود گرفت تا اولین فیلمی باشد که پس از انحلال شورای درجه بندی سنی فیلم‌هایی سینمایی مجدداً ساز و کار این اعمال نظر از سوی سازمان سینمایی را احیا می‌کند، این در حالی است که در حال حاضر شورایی به این منظور در این سازمان وجود ندارد!
آنچه اما پیش از این از سوی دیوان عدالت اداری مطرح شد این بود که اساساً سازمان سینمایی چنین اختیاری را ندارد به طوری که محسن قائمی نسب مدیرکل حوزه ریاست دیوان عدالت اداری تنها کمی بعد از وضع قانون نظام درجه بندی سنی فیلم‌های سینمایی خبر از توقف اجرای دستورالعمل‌هایش داد. پس از آن نیز در خبری که آبان ماه ۱۴۰۰ از سوی روابط عمومی این دیوان ارسال شده بود، به صراحت عنوان شد «با رای هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، تصویب ضوابط رده‌بندی سنی آثار سینمایی از حدود اختیارات سازمان سینمایی نیست.»
حالا باید دید دیوان عدالت اداری کماکان روی نظر خود درباره سلب اختیار سازمان سینمایی در زمینه درجه بندی سنی آثار سینمایی تاکید دارد یا این شروعی تازه برای سازمان سینمایی در حوزه رده‌بندی فیلم‌های سینمایی علاوه بر ارایه اصلاحات به فیلم‌های سینمایی است و این روند ادامه خواهد داشت؟