خبرگزاری مهر؛ گروه استانها- هنگامه خاندوزی: میراث فرهنگی و زنده نگهداشتن این میراث برای نسل‌های بعدی رسالتی است که بر دوش همه مردم و مسئولان قرار دارند، نسل‌های آینده باید بدانند که دارای چه تمدن و اصالتی هستند و با هنر و فرهنگ گذشتگان خود بیشتر آشنا شوند.
هفته صنایع دستی فرصتی شد تا به سراغ یک هنرمند گلستانی برویم که با کار خود هنر منسوخ شده حصیربافی را در استان حیات تازه بخشیده و با تلفیق نوآوری و خلاقیت تلاش کرده تا این هنر علاقمندان زیادی را به خود جذب کند.
رشته حصیربافی یکی از قدیمی‌ترین رشته‌های صنایع دستی گلستان بود اما حدود ۵۰ سال این رشته توسط کسی بافته نشده و به فراموشی سپرده شد بود، تا اینکه دختری در یکی از روستاهای شهرستان کردکوی به این فکر می‌افتد که با یادگیری حصیربافی از پدرش، ادامه دهنده راه او باشد.
«صنم صادق پور» یکی از این کارآفرینان موفق و احیاء کننده، تولیدکننده و مربی حصیربافی، کوب، نرم جارو و چیغ بافی در استان گلستان و اهل روستای مهترکلاته بود که با امکانات کم توانسته در حیاط منزلش به کار آفرینی بپردازد و صنایع دستی فراموش شده حصیربافی، چیغ بافی و نرم جارو را زنده کند.
خبرگزاری مهر به بهانه هفته صنایع دستی گفتگوی با این هنرمند برتر گلستانی داشته است.
*چگونه با این حرفه آشنا شدید و چه موفقیت‌های در این حوزه داشته‌اید؟
با توجه به علاقمندی به الیاف طبیعی و میراث فرهنگی به ویژه اینکه پدرم پیشکسوت این هنر بود، با همکاری خانواده این هنرهای منسوخ شده را احیا کردم و در سال ۹۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
در سال ۹۷ مدرک بین‌المللی شورای جهانی حصیربافی را از صنایع دستی آسیا و اقیانوسیه دریافت کردم؛ کارت هوشمند مربیگری را از استان گیلان به دست آوردم و همچنین چند دوره کارآفرین برتر و جوان برتر استان انتخاب شدم.
در سال ۹۷ نخستین مرکز حصیربافی را در استان گلستان شهر کردکوی و روستای مهتر کلاته افتتاح کردیم که امروز مرکز صنایع دستی حصیربافی در این روستا فعال است و ۱۰ نفر مشغول فعالیت هستند.
*چرا در یک دوره این هنر منسوخ شد؟
متاسفانه با توجه به محصولاتی که به عنوان جایگزین کالاهای حصیری وارد کشور شده بود این هنر در گلستان از بین رفته بود و زمانی که خریدار کمتر شد، علاقه هنرمندان نیز برای تولید این محصولات کاهش پیدا کرد تا به جایی کشید که در یک برهه از زمان این هنر در گلستان به فراموشی رسید.
*مسئولان برای حفظ صنایع دستی چه باید بکنند؟
در بحث بیمه تامین اجتماعی بیشتر تولیدکنندگان را حمایت کنند به طوری که با امنیت شغلی بیشتری هنرمندان دلگرم برای توسعه این فعالیت‌ها باشند.
همچنین تسهیلات کم درصد در اختیار هنرمندان و تولیدکنندگان قرار دهند تا ما نیز بتوانیم فضای کارگاهی خود را گسترش دهیم.
از روزی که شروع کردم کارگاهی در یک اتاق کوچک داشتم و خوشبختانه با تلاش فراوان امروز در یک فضای ۲۵۰ متری کارگاهی مشغول صفر تا صد فرایند تولید این محصولات هستیم.
*چه پیشنهاد به علاقمندان این رشته و افراد جویای کار دارید؟
به افراد جویای کار پیشنهاد می‌کنم که منتظر شغل دولتی نباشند، با ورود در عرصه هنر می‌توانند اشتغال و کارآفرینی کنند و منبع درآمدی داشته باشند و هم نیاز به شغل دولتی ندارند.
لازمه آن نیز، تلاش همت و پشتکار و در کنار آن حمایت مسئولان است و اگر این حمایت وجود داشته باشد در استان گلستان ظرفیت‌های خوبی وجود دارد.
*حمایت مسئولان از شما چگونه بود؟
اگر بگویم حمایت نشده بی انصافی است اما به نظر من هنرمندان نیازمند حمایت ویژه دولت هستند از خود وزارت خانه تسهیلات ویژه‌ای در اختیار هنرمندان قرار دهند تا هنرمندان بیشتر از این بدهکار دولت و بانک‌ها نباشند.
و همچنین بعد از پرداخت تسهیلات، حداقل فرصتی را در بحث باز پرداخت به هنرمندان بدهند تا بتوانند اقساط خود را پرداخت کنند.
*مشکلی برای تامین مواد اولیه ندارید؟
گیاهی به نام گالی که در حاشیه آب بندان رویش دارد برای حصیربافی استفاده می‌شود و واش گیاهی لوله‌ای و اسفنجی است که در کوب بافی استفاده می‌کنیم و این گیاهان تنها در منطقه شمال و در نزدیک آب بندان ها وجود دارند.
مواد اولیه وابسته به هیچ کشوری نیستیم در استان خودمان این مواد اولیه را داریم و لازم است که مسئولان و کشاورزان کمک کنند که این محصول حفظ و حراست شود البته کشاورزان به دلیل خشکسالی‌های چند سال گذشته این گیاه را از بین می‌برند که آب بیشتری برای محصولات خود داشته باشند.
امیدواریم بستری فراهم شود تا این گیاه توسعه پیدا کند و کشاورزان از آن حفظ و حراست کند، چرا که توجیه اقتصادی دارد و می‌تواند منبع درآمد باشد.
*تفاوت حصیربافی شمال و جنوب در چیست؟
مواد اولیه شمال از گیاه مردابی است و مواد اولیه حصیربافی جنوب از نخل خرما استفاده می‌شود
*برای اینکه این هنر منسوخ شده را توسعه دهید چه فعالیت‌های داشته‌اید؟
بعد از احیا و تولید این هنرهای منسوخ با حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی توانسته‌ایم غرفه دار برتر شویم.
همچنین با خلاقیت و نوآوری و خدمات پس از فروش محصولات حصیربافی امروز صنایع دستی را به عنوان یک نیاز و خرید اصلی در سبد خانوارها جای دهیم.
در خصوص مبلمان حصیری و خرید جهیزیه عروس و بسیاری از مسائل کاربردی دیگر که با توجه به وضعیت معیشت مردم سعی کردیم محصولی تولید کنیم که کاملاً تولیدی و مصرفی باشد.
*بازار فروش شما بیشتر در کجاست؟
فضای مجازی و فروش آنلاین محصولات را داریم و در بستر فضای مجازی توانسته‌ایم این کار را رونق ببخشیم،
خانه صنایع دستی که در روستای مهتر کلاته داریم آنجا نیز فروش انجام می‌شود، و همچنین یک فروشگاه نیز در شهر گرگان دایر کرده‌ایم که با استقبال خوبی همراه بوده است.
ادارات هم در بحث خرید هدایا و مناسبت‌های که وجود دارد برای معرفی این هنر با ما همکاری دارند.
علاوه بر آن ارسال تولیدات خود را به بازار شوش تهران و ترقبه مشهد نیز داریم.
*چه تعداد آموزش داشته‌اید؟
از سال ۹۵ که این هنر را از پدرم که پیشکسوت این عرصه بود آموختم، تلاش کردم آن را به دیگران نیز آموزش دهم، شاید انتقال آن به نسل جوان کمی سخت‌تر بوده است که خوشبختانه توانسته‌ام ورود پیدا کنم.
فنی و حرفه‌ای و میراث فرهنگی در این حوزه با ما همکاری داشتند و تا امروز ۳۳۵ نفر از هنرجویان حصیربافی را آموزش داده‌ایم که دو نفر افراد روشن دل هستند که کاملاً نابینا بودند و توانسته‌ایم حصیربافی را به آنها آموزش دهیم.
*برنامه‌های آینده شما چیست؟
در آستانه افتتاح آموزشگاه آزاد فنی و حرفه هستیم از پنجشنبه همین هفته این آموزشگاه را با حضور مسئولان فنی و حرفه‌ای افتتاح خواهد شد و هم در روستا و هم شهر گرگان فضای آموزشی را در اختیار علاقمندان قرار خواهیم داد.
آموزش ۱۰ الی ۱۵ روزه را داریم و در پایان دوره نیز آزمون کتبی و عملی برگزار می‌شود و مدرک فنی و حرفه‌ای و میراث فرهنگی صادر خواهد شد.
*حرف آخر
«گر پدر رفت هنرش هست هنوز»؛ پدرم به رحمت خدا رفتند اما هنرش را در بین ما به یادگار گذاشتند.
هر کاری سختی‌های خود و شکست‌هایی دارد اما ناامید نشدم اگر سنگی در جلوی پای من انداخته شد سعی کردم خیلی محتاطانه بدون حاشیه موانع را از جلوی پا بردارم و محکم‌تر به راه خودم ادامه دهم و امروز در جایگاهی که هستم راضی‌ام.
و در آخر قدر دانی می‌کنم از مسئولان که هنر من را دیدند و به من فرصت دیده شدن را دادند.