خبرگزاری مهر، گروه استانها: همزمان با هفته تبلیغ در گفتگوی دو قسمتی با مدیرکل تبلیغات اسلامی که قیمت آن را روز گذشته مطالعه کردید به اهمیت و ضرورت ایجاد سازمان تبلیغات اسلامی و همچنین سیاست‌ها و راهبردهای جدید این سازمان در کشور و استان سمنان پرداختیم.
در بخش اول گفتگو خواندید که یکی از مهمترین مسائل مطروحه در رویکردهای جدید تبلیغات اسلامی، مردمی سازی تبلیغ است اما در ادامه و در واقع بخش دوم گفتگو با حجت‌الاسلام عباس عبدالهی مدیرکل تبلیغات اسلامی استان سمنان به روش‌های مردمی سازی و تحولاتی که در درون استان سمنان رخ داده است می‌پردازیم.
در ادامه دومین بخش از گفتگوی تفصیلی با مدیرکل تبلیغات اسلامی استان سمنان پیرامون تحولات و زمینه سازی ارتباطات بیشتر مردم با سازمان تبلیغات اسلامی را مطالعه خواهید کرد.
*برنامه شما برای مخاطب سنجی جهت برگزاری کارگاه‌های آموزشی چیست؟
یکی از مشکلات ما در عرصه برنامه‌ریزی این است که ارتباط برنامه ریزان و سیاست‌گذاران و مدیران کلان و میانی کشور با اندیشه تمدنی امام (ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی عمیق نیست و شکاف فکری وجود دارد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با دانشجویان در سال ۸۴ به این نکته اشاره کردند که «باید روی مبانی فکری و اعتقادی کار کنید تا خودتان را برای به دوش گرفتن بارهای سنگین و ما نیاز به نسل جوان پرتلاش کار بلد هستیم» و قبل از این چند جمله نیز، زمینه سازی را کرده و می‌فرمایند «آن مدیری که در یک دستگاه جمهوری اسلامی فعال می‌شود، تقصیری ندارد زیرا او علوم انسانی خوانده و این علوم بر یک جهان بینی دیگری غیر از جهان بینی اسلام، معارف قرآن و انقلاب بیان شده است لذا با همان تفکر وارد ساحت مدیریت می‌شوند» در نهایت شاهد هستیم که ما از دو مبنای فکری مذکور غافل خواهیم بود پس یکی از آن نقطه‌هایی که می‌توان به صورت مصداقی اثر این نقیصه و معضل را نشان داد، دوری از مخاطب شناسی و مردم گرایی است.
* مدل مردمی سازی به درستی عمل می‌شود؟
امام (ره) با یک مدلی انتخاب کردند و ما نمی‌توانیم آن را با مدل دیگری ادامه دهیم متأسفانه مدل امام (ره) در این ۴۰ سال کار زیادی نشده و حتی برای ساختارسازی های امام (ره) حتی کتاب وجود ندارد لذا باید پرسید که مردم آیا مخاطب دستگاه‌های اجرایی هستند یا مردم اصلاً مدیران دستگاه‌ها هستند؟
مدل امام (ره) به این دلیل موفق بود که مردم در همه چیز دخیل بودند امام هر برنامه‌ای را که می‌خواستند انجام دهند، از طریق سر شبکه‌ها در ساحت برنامه‌ها، جریان می‌انداخت و بازخوردهای مردمی را جمع می‌کرد تا اقناع عمومی ایجاد شود و در این زمان بود که حرکت‌ها به سرعت اتفاق می‌افتادند. این امر است که رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با طلاب و روحانیان می‌فرمایند آن شبکه‌ای که مردم را بسیج می‌کرد، شبکه طلاب و روحانیان بود و لذا امروز هم باید همان نقش ایفا شود.
ما متأسفانه به ندرت شاهد هستیم که از همان ابتدا در ساحت برنامه‌ریزی این استراتژی مبنای کار باشد. مردم متأسفانه آخرین کسانی هستند که در برنامه‌ریزی های اقتصادی و فرهنگی و حتی سیاسی کشور از تصمیمات آگاه می‌شوند لذا نمی‌توانیم اراده عمومی ملت را پشت برنامه‌ها و اصطلاحات ساختاری بیاوریم و وقتی این کار را نمی‌توانیم کنیم، ساختارها نظام برای حل مسئله‌های پیچیده امروز توانایی ندارند.
*اگر نتوانیم مردم را همراه کنیم چه می‌شود؟
اگر نتوانیم مسئله‌های کشور را به مردم منتقل کنیم تا مردم با مسئله‌ها زندگی نکنند و مسائل فرهنگی، سیاسی، تربیتی و … تبدیل به یک مسئله اجتماعی نشود، ما نمی‌توانیم تضمینی برای حل مسئله‌ها داشته باشیم زیرا اراده عمومی پشت کار نخواهد بود بنابراین تمام بحران‌های سیاسی، اجتماعی و… توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی با مردم مطرح می‌شود و در سخت‌ترین بحران‌ها مانند بحران‌های امنیتی چون داعش، فتنه ۸۸ و… معظم‌له به راحتی با مردم صحبت می‌کنند مردم با فطرت‌های پاک خودشان صدق در نیت و گفتار را وقتی می‌بینند، مسئله را اخذ و بعد هر کس هر کاری از دستش بر می‌آید انجام می‌دهد.
سازمان تبلیغات اسلامی بر اساس این نگاه مردمی سازی تبلیغ را مطرح می‌سازد. نگاه امام (ره) با سایرین متفاوت است برای مثال درباره مردم و جایگاه شأن بارها و بارها حرف زده شده اما نگاه امام (ره) در نقش مردم بسیار حداکثری است برای مثال مجلس خبرگان رهبری با پشتوانه رأی مردمی است تا مردم حتی در انتصاب ولی فقیه هم دخیل باشند و امام (ره) اینها را از منش رسول الله (ص) و آیات قرآن و… گرفته است. این مبنا در واقع مستحکم است و ما باید در فضای راهبردها و ساختارها و رویکرد مدیریتی نظام این موضوعات را مطرح سازیم تجربه نیز نشان داده که هر جا مردم در این ساختار بودند، موفق عمل کردیم مانند هشت سال دفاع مقدس؛ لذا این نشان دهنده نقش مردم است.
*درباره روش کار بگویید
سازمان تبلیغات اسلامی بسیار مردم است و تنها کافی است که فکر کنیم اگر قرار باشد درباره شبکه مساجد، تشکل‌ها و هیئت‌های مذهبی و فعالان فرهنگی و قرآنی و … هدایت و نظارتی صورت گیرد، چه حجم نیروی کار و زمانی را می‌طلبد از طرف دیگر ما عده و عده کافی را هم برای اجرای برنامه‌ها نداریم برای مثال در یک شهرستان ۱۰۰ هزار نفری اداره تبلیغات اسلامی ما با یک نفر و دو نیروی شرکتی اداره می‌شود لذا نمی‌توانیم کاری را انجام دهیم در نتیجه از باب کارآمدی خودمان هم که شده باید به سراغ نیروهای مردمی برویم.
ما حتی یک ریال قانونی بدون کمک مردمی نمی‌توانیم خرج کنیم در نتیجه تمام بودجه ردیف پنج یا همان بودجه برنامه‌ای، از طریق انتقال به شبکه‌های مردمی مصرف می‌شود و در هیچ برنامه‌ای حتی برنامه‌هایی که خودمان باید متصدی باشیم، مجری نبوده و همان نشست‌ها را هم برون سپاری کرده‌ایم.
در این زمینه چند کار صورت گرفته است نخست اینکه در درون اداره کل تبلیغات اسلامی استان سمنان ساختار سازی متناسب برون سپاری را ایجاد کردیم برای مثال اداره کلی که کارگروه هیئت‌های مذهبی ندارد چطور می‌خواهد برای بخش هیئت‌های مذهبی خود برنامه‌ریزی کند؟ وقتی کارگروه تبلیغ وجود ندارد و اجزای ساختاری کارگروه مبلغان گرد هم نمی‌آیند و حتی با هم صحبت نمی‌کنند چطور می‌خواهیم انتظار رخ دادن کارها باشیم؟ در نتیجه باید گفت اقدامات توسط اشخاص انجام می‌شد نه اداره کل؛ و این موضوع باعث بروز مشکلات شده بود.
ما کاری که کردیم این بود که دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی تبلیغ با هشت کارگروه تخصصی را تأسیس کردیم که کارگروه اعزام و تبلیغ، مسجد، زن و خانواده، روحانیان و حوزه، قرآن و شبکه قرآنی و … از جمله آنها هستند. ما در این کارگروه‌ها هم اجزای ساختاری خودمان را عضو کردیم مثلاً اگر کارگروه تبلیغ نشست دارد، کارشناسان اعزام مبلغ اداره کل دبیر خواهد بود تا کارها بهتر پیش برود در کنار این ساختارها، شبکه‌های مردمی نیز نماینده دارند و مثلاً در کارگروه هیئت‌ها، مسئول کانون مداحان و… حضور دارند تا بتوانیم جمعی برنامه‌ریزی کنیم و صدای مردم در آن باشند و نگاهمان ساختاری و مدیریت صرف نباشد امروز شاهد هستیم که استقبال بسیار خوبی در این زمینه صورت گرفته و بسیاری کسانی که سال‌ها بود به اداره کل مراجعه نمی‌کردند، امروز می‌آیند.
*یعنی در واقع تشکل‌ها و هیئات دخیل شدند؟
بله؛ بعد از برنامه‌ریزی و ایجاد ساختارهای درست سومین اقدامی که صورت دادیم این است که برنامه‌ها به اشتراک گذاشته می‌شود و ابلاغ نمی‌شود. برای مثال اعلام نمی‌شود که هیئت‌های مذهبی تکلیفی کاری را صورت دهند. برنامه جدید اداره کل تبلیغات اسلامی این است که ابتدا هیئت‌های مذهبی را گرد هم می‌آورد و به همه سلیقه‌های مذهبی احترام گذاشته می‌شود ما همچنین سعی کردیم سازمان تبلیغات اسلامی همه باشیم نه یک قشر خاص؛ لذا ما خط کشی‌هایی را صورت ندادیم.
امروز هیئت‌های مذهبی در برنامه‌ریزی دخیل هستند ما به عنوان تبلیغات اسلامی برنامه‌ای را پیشنهاد می‌دهیم و آن را به بحث می‌گذاریم و حتی ممکن است طرح ما اصلاً به کلی رد و جایگزین طرح‌هایی شود که هیئت‌ها ارائه می‌کنند لذا مردم تصمیم ساز خواهند بود از سوی دیگر به‌کارگیری ظرفیت‌های شهرستان‌ها از جمله شهرداری، فرمانداری، وزارت ارشاد و … دیگر اقدامی است که برای هیئت‌ها صورت می‌دهیم تا بتوانیم از همه ظرفیت‌ها استفاده کنیم در واقع باید گفت تبلیغات اسلامی ظرفیت‌های حاکمیتی را به خط می‌کند تا مردم خودشان عملیات را انجام دهند.
*و شاید بتوان انتخابات شورای هیئات مذهبی را مثالی از این امر دانست؟
قطعاً انتخابات شورای هیئات مذهبی استان سمنان یکی از مصادیق این تحولات بود که ما در انتخابات آنکه دو هفته قبل برگزار شد ۷۵ درصد مشارکت داشتیم که بی سابقه بود و هیئت‌های ثبت شده سازمان تبلیغات اسلامی حضور خوبی داشتند چرا که برخی دهه‌های ما فقط دهه محرم فعال هستند و این اتفاق مهم و جهش خوبی را نشان می‌دهد. نکته دوم تنوع سلیقه‌ها و نامزدها و دیدگاه‌ها که به صورت خیلی جدی ورود به ماجرا داشتند و این نشان می‌دهد که عزم مشارکت خوبی نیز برای حضور و مشارکت وجود داشت.
در واقع پس از رأی‌گیری مشخص شد که بیش از ۸۰ درصد تحول و جوان گرایی را در این انتخابات شاهد بودیم و این نشان دهنده عملکرد یک سال اخیر اداره کل تبلیغات اسلامی استان سمنان است. اگر هیئت‌ها اعتماد کردند به خاطر عملکرد یک ساله ما است اگر هیئت‌ها به دعوت لبیک گفتند به خاطر این است که دیده‌اند که برای تبلیغات اسلامی استان سمنان خط کشی معنی نداشته و هیئت‌ها برای ما با همدیگر تفاوتی ندارند و می‌خواهیم تمام ظرفیت‌هایمان را در اختیار شبکه‌های مردم قرار دهیم
*درباره برنامه‌های هفته تبلیغ مفصل در رسانه‌ها صحبت شد اما یکی دو مورد مهم و کوتاه را نام ببرید
برنامه‌های تبلیغات اسلامی در هفته جاری بیان شد که از جمله آنها می‌توان به همایش بزرگ ۵۰۰ نفری تجلیل از فعالان هیئت‌های مذهبی و … اشاره کرد اما یکی از مسائلی که باید به آن اشاره کرد این است که در این هفته نخستین استار تاپ فرهنگی و رسانه‌ای در استان با هدف شناسایی و تقویت استعدادهای جوان و نوجوان رسانه‌ای و فرهنگی ایجاد شد همچنین شاهد ایجاد کلینیک فرق در سمنان بودیم که برای نخستین بار به صورت تخصصی راه اندازی شده و به آسیب دیدگان از فرق ضاله کمک می‌کند این کلینیک کمک حال جوانان به خصوص در زمینه شبهه افکنی دشمنان و فضای مجازی است از دیگر برنامه‌های این هفته می‌توان به تجلیل از ۵۳ فعال و مربی قرآنی در استان سمنان اشاره کرد و برای چهارمین بار برگزار شد حضور در نماز جمعه و… از دیگر برنامه‌های این هفته است.
ما در مجموعه تبلیغات اسلامی استان سمنان کلینیک تخصصی در حوزه خانواده طراحی کرده‌ایم که از این هفته در شهرستان شاهرود تأسیس خواهد شد و امیدواریم که این در آینده نزدیک به یک شبکه در سراسر استان بدل شود و نام آن نیز «مهدا» است و در حوزه تخصصی ازدواج، مددکاری اجتماعی، خانواده و تسهیل واسطه‌گری ازدواج و پایین آوردن سن ازدواج خواهد بود. از سوی دیگر ما دبیرستان‌های صدرا را هم داریم که ظرفیت‌های خوبی محسوب می‌شوند متأسفانه در استان سمنان تنها یک مدرسه در شاهرود وجود دارد اما با رایزنی و تلاش‌هایی که صورت گرفته تلاش داریم تا در هر شهرستان یک مورد را داشته باشیم.
از شاخص‌ترین برنامه‌ها همچنین می‌توان به گردهمایی هیئات مذهبی اشاره کرد در واقع ۵۰۰ نفر از فعالان عرصه هیئات مذهبی در سراسر استان سمنان جمع می‌شوند و معاون تبلیغ و فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی کشور در شهمیرزاد مهمان جامعه تبلیغی استان خواهند بود .۵۰۰ نفر از فعالان عرصه هیئات مذهبی در سراسر استان سمنان جمع می‌شوند و معاون تبلیغ و فرهنگی سازمان تبلیغات اسلامی کشور در شهمیرزاد مهمان جامعه تبلیغی استان خواهند بود.
از دیگر فعالیت‌های شاخص می‌توان به وجود هشت پایگاه اجتماعی در نقاط آسیب پذیر شهری سراسر استان اشاره کرد که شش مورد از این زیرساخت‌ها در شهرستان سمنان، یک مورد در دامغان و یک مورد در شاهرود است و امیدواریم این اماکن به ۱۵ مورد در سال جاری افزایش یابد که بتوانیم به صورت اختصاصی‌تر به مسائل و آسیب‌های اجتماعی بپردازیم.