خبرگزاری مهر-گروه دانش و فناوری؛ معصومه بخشی پور: همزمان با دغدغه جهانی و شکل گیری ادبیات مشترکی در جهان برای حفاظت از کودکان در فضای اینترنت، برای متولیان صیانت از کودکان و نوجوانان کشور در فضای مجازی نیز تکالیفی مطابق با سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی مصوب شورای عالی فضای مجازی، وضع شده است.
این سند در راستای تبیین الزامات و طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات و با هدف انتقال بهره برداری از فضای مجازی و صیانت از خردسالان کودکان و نوجوانان تدوین و در ۱۷ خرداد ۱۴۰۰ به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسیده است که با تعریف سیاست‌های کلان و اقدامات کلان و تقسیم کار ملی، هدف «فراهم‌سازی فضای مجازی ویژه خردسالان، کودکان و نوجوانان در چارچوب فرهنگ اسلامی- ایرانی برای استفاده مناسب از فضای مجازی و پیشگیری از آسیب‌های احتمالی آن» محقق شود.
در این سند بر ایجاد محیط صیانت شده و تأمین زیست بومی بر بستر شبکه ملی اطلاعات با سطح مشخص و تعریف شده از دسترسی به اطلاعات، ارتباطات و خدمات بر حسب سن، جنس و دیگر ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی خردسال، کودک و نوجوان تاکید شده است.
در بخش سیاست‌های کلان سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی، علاوه بر توسعه محیط‌های صیانت شده بر بستر شبکه ملی اطلاعات ویژه خردسالان، کودکان و نوجوانان با محتوای متنوع و جذاب و قابلیت پاسخگویی به نیازهای ضروری ارتباطی و محتوایی آنها، بر آگاه‌سازی، هوشیار سازی و توانمندسازی اولیا و مربیان و ایفای نقش محوری خانواده در هدایت، حمایت و مراقبت کودکان تاکید شده است.
رده بندی کلیه محتوا و خدمات متناسب با سن، جنسیت و ویژگی‌های جسمی و فرهنگی و تأمین اطمینان و اعتماد و نیز تشویق ساماندهی و مشارکت محوری بخش غیر دولتی فعال در ارائه محتوا و خدمات سالم مفید و ایمن ویژه این قشر از دیگر سیاست‌های کلان این سند است.
تشدید مقابله قضائی و انتظامی کارآمد با بزهکاران، مجرمان و تهدید کنندگان امنیت خردسالان، کودکان و نوجوانان در فضای مجازی و همچنین ارتقای سواد فضای مجازی و مهارت افزایی به این قشر برای استفاده کارآمد و هدفمند از فضای مجازی و نیز مراقبت روانی و اجتماعی از آنها در برابر آسیب‌های ناشی از فضای مجازی از دیگر سیاست‌های کلان این سند به شمار می‌رود.
در نهایت نیز این سند بر ساماندهی و مشارکت محوری بخش غیر دولتی و استفاده از ظرفیت نوجوانان در تولید و توزیع خدمات و محتوای سالم با ایجاد مشوق‌های لازم و جلوگیری از انحصار، توسعه همکاری‌های بین المللی در حوزه فضای مجازی سالم و مفید و ایجاد ساز و کار فنی و قانونی سلامت محتوا برای پیشگیری از مخاطرات تاکید کرده است.
تقسیم کار ملی برای صیانت از کودکان در فضای مجازی
اقدامات کلان و تقسیم کار ملی در سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی در ۶ محور دیده شده که شامل «مدیریت و راهبری»، «ایجاد محیط صیانت شده»، «توسعه محتوا و خدمات رده بندی»، «حمایت و مراقبت»، «فرهنگ سازی و ارتقای سواد فضای مجازی» و «تعاملات بین‌المللی» می‌شود که به هر یک از دستگاه‌های مرتبط با این سند مسئولیت‌ها و وظایفی محول شده است.
در جداول زیر مسئولیت هر یک از نهادها، حول محورهای این سند آورده شده است. شواهد نشان می‌دهد وزن مسئولیت وزارت آموزش و پرورش و وزارت ارشاد در این سند نسبت به سایر نهادها بیشتر است.
در این جداول دستگاه اصلی متولی برای هر مسئولیت پررنگ نشان داده شده است و سایر دستگاه‌ها، موظف به همکاری برای تحقق تکالیف مدنظر هستند.
مدیریت و راهبری
| تشکیل کمیته مدیریت کلان و راهبری |
مرکز ملی فضای مجازی |
| تدوین الگوی عملیاتی و مقررات عمومی صیانت از خردسالان، کودکان و نوجوانان در فضای مجازی | مرکز ملی فضای مجازی |
ایجاد محیط صیانت شده
| * ایجاد زیرساخت و خدمات پایه و پیشران ویژه برای محیط‌های صیانت شده مجازی اعم از احراز هویت * امکان نظارت اولیا *امکان دسترسی طبقه بندی شده * ایجاد زیرساخت خدمات پرداخت *مقررات گذاری برای ترغیب اپراتورهای خدمات ارتباطی برای توسعه زیرساخت و خدمات پایه در محیط صیانت شده |
وزارت ارتباطات با همکاری نهادهای ذیربط ظرف مدت ۶ ماه |
| پیاده سازی محیط‌های صیانت شده در شبکه و دسترسی و توانایی بهره برداری از محتوا و خدمات موجود | اپراتورهای ارائه دهنده خدمات ارتباطی |
توسعه محتوا و خدمات رده بندی شده
| * تأمین پایداری کسب و کار محتوا و خدمات مورد نیاز در محیط صیانت شده اعم از بررسی و اصلاح قیمت خدمات ارزش افزوده و حق السهم * تخصیص اعتبارات سالیانه به تولیدکنندگان محتوا و خدمات *تشویق و رتبه بندی شرکت‌های برتر این حوزه |
وزارت ارشاد سازمان صدا و سیما |
| *تدوین ضوابط و نصاب‌های اعتبارسنجی *ممیزی و نشان دار کردن محتوا و خدمات مورد اطمینان * تأیید فهرست‌های سفید و سیاه *ایجاد سامانه نظارت و رده بندی محتوا و خدمات |
وزارت ارشاد سازمان تبلیغات اسلامی آموزش و پرورش سازمان صدا و سیما |
| حمایت از توسعه نرم افزارها و سخت افزارهای بومی مورد نیاز محیط صیانت شده اعم از جویشگر ایمن، نرم افزارهای نظارت اولیا و تبلت‌های دانش آموزی | معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری وزارت ارتباطات وزارت صمت |
| ارائه خدمات در بستر محیط صیانت شده ظرف مدت یک سال | سکوها و ارائه دهندگان محتوا و خدمات فضای مجازی مرتبط با خردسال، کودک و نوجوان |
| به کارگیری نوجوانان مستعد و خلاق برای توسعه محتوا و خدمات مفید و سازنده | وزارت آموزش و پرورش سازمان بسیج مستضعفین سازمان تبلیغات اسلامی سازمان صدا و سیما وزارت ارشاد |
حمایت و مراقبت
| *توسعه نظام خدمات مشاوره و مددکاری به خانواده‌ها برای کمک به خانواده‌ها، خردسالان، کودکان و نوجوانان در معرض خطر فضای مجازی به صورت ارزان و در دسترس | وزارت آموزش و پرورش وزارت کار (سازمان بهزیستی) نیروی انتظامی بخش خصوصی مشارکت مردمی |
| *راه اندازی خط تماس مشاوره برخط و خط تماس اضطراری ویژه جرایم خردسالان، کودکان و نوجوانان در فضای مجازی * دریافت گزارشات به صورت سریع و آسان و در ارتباط با دیگر مراجع و ضابطان ذیصلاح برای مداخله، پیشگیری از وقوع جرم، تعقیب مجرمان و حمایت از افراد آسیب دیده |
نیروی انتظامی سازمان بهزیستی وزارت ارتباطات بخش غیردولتی |
| *تقویت دفتر حمایت از اطفال و نوجوانان قوه قضائیه طبق قانون حمایت از اطفال و نوجوانان * تلاش برای شناسایی، پیشگیری و مقابله با وضعیت‌های مخاطره آمیز، سو استفاده تبلیغات و جرایم علیه خردسالان، کودکان و نوجوانان و دسترسی به خدمات و محتوای ناهنجار در فضای مجازی |
وزارت کار (سازمان بهزیستی) |
| *نظارت، صیانت از داده‌ها، رده بندی و تفکیک محتوا و خدمات ویژه هر رده بندی سنی از خدمات عمومی و در معرض دید قرار ندادن تبلیغات، محتوا و خدمات مضر به این سنین * جلوگیری از افشا یا بهره برداری غیرمجاز از اطلاعات |
سکوها و ارائه دهندگان محتوا و خدمات فضای مجازی |
| حمایت، نظارت، تبلیغ و اطلاع رسانی غیر انحصاری کلیه سکوها و ارائه دهندگان محتوا و خدمات فضای مجازی صیانت شده | وزارت ارشاد وزارت آموزش و پرورش سازمان صدا و سیما |
فرهنگ سازی و ارتقای سواد فضای مجازی
| اطلاع رسانی، آموزش سواد فضای مجازی و ترویج محتوا و خدمات موجود در محیط مجازی صیانت شده و نحوه استفاده از امکانات تعبیه شده در این محیط | سازمان صدا و سیما وزارت آموزش و پرورش وزارت ارتباطات |
| تولید، ترویج و عرضه راهنمای اجرایی - عملیاتی مراقبت از فرزندان در فضای مجازی ویژه خانواده‌ها | سازمان تبلیغات اسلامی وزارت آموزش و پرورش وزارت ارشاد ناجا سازمان بسیج مستضعفین |
| ترویج و تقویت فرهنگ مسئولیت پذیری نوجوانان و اولیا آنها در استفاده از فضای مجازی | وزارت آموزش و پرورش وزارت ارشاد وزارت ارتباطات سازمان صدا و سیما |
تعاملات بین‌المللی
| تعامل مؤثر و هم افزا با کشورها، سرویس دهندگان خارجی و نهادهای بین المللی به منظور رعایت استانداردها و معیارهای جمهوری اسلامی ایران | وزارت ارتباطات وزارت امورخارجه وزارت ارشاد وزارت صمت قوه قضائیه |
| الگودهی و الگوگیری تجارب موفق از طریق شرکت در مجامع، کارگروهها و برنامه‌های بین المللی در خصوص صیانت از خردسالان، کودکان و نوجوانان | وزارت دادگستری وزارت ارتباطات وزارت ارشاد ناجا |
ادبیات مشترک جهانی برای محافظت از کودکان در اینترنت
محمدصادق نصرالهی مدیر گروه فرهنگ و حکمرانی دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) در گفتگو با خبرنگار مهر ضرورت پرداختن به موضوع حفاظت از کودکان در فضای مجازی را تشریح می‌کند و با اشاره به لزوم سیاست گذاری کشور در حوزه صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی، می‌گوید: موضوع سیاستگذاری در هر حوزه دارای ۳ بعد «تدوین و تصویب سیاست»، «اجرا» و «ارزیابی تأثیرات» است. از این رهگذر اگر بخواهیم عملکرد شورای عالی فضای مجازی را بررسی کنیم، باید بگوییم که این شورا در حوزه تدوین و تصویب سیاست در موضوعات مختلف، نمره نسبتاً خوب و قابل قبولی می‌گیرد و در چند سال اخیر نیز پیشرفت‌های قابل توجهی داشته است. حتی در برخی موارد شاهد بودیم که به صورت پیشتازانه و در یک مواجهه فعال با یک تکنولوژی جدید، چند مصوبه توسط شورای عالی فضای مجازی به تصویب رسیده است.
دکتر نصرالهی با بیان اینکه برای مثال شورای عالی فضای مجازی در حوزه اینترنت اشیا، با وجودی که این فناوری هنوز آنطور که باید و شاید در جهان و ایران گسترده و فراگیر نشده، سیاستگذاری کرده است، گفت: در این راستا یکی از طرح‌هایی که به نظر من نه به صورت پیشتازانه و از سمت دیگر نه به صورت خیلی عقب مانده، توسط شورای عالی فضای مجازی مصوب شده، طرح صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی بوده است.
وی افزود: از حیث تدوین و تصویب، شورای عالی فضای مجازی در زمینه طرح صیانت از کودکان در فضای مجازی عملکرد نسبتاً خوبی دارد. البته در یک رویکرد آسیب شناسانه و انتقادی در حوزه اجرا و ارزیابی، باید گفت که عملکرد شورای عالی فضای مجازی عملکرد مناسبی نیست و این یک ضعف جدی است. شاخص‌های عملیاتی نشان می‌دهد که بسیاری از مصوبات شورای عالی فضای مجازی، نه تنها به مرحله ارزیابی و میزان تأثیرگذاری، بلکه به مرحله اجرا هم نمی‌رسد. بنابراین نیاز است که سازوکار جدی تری برای اجرا و ارزیابی مصوبات این شورا در نظر گرفت.
مدیر گروه حکمرانی دانشگاه امام صادق (ع) با اشاره به روند اجرا و ارزیابی مصوبه صیانت از کودکان در فضای مجازی ادامه داد: اتفاقاً این طرح نسبت به سایر اسناد، از لحاظ پیگیری اجرا و ارزیابی جدی تر دنبال می‌شود و برگزاری جلسات مشورتی و کارگروه‌های مرتبط با آن، نشان دهنده عزم جدی برای اجرایی شدن این سند است.
طرح صیانت از کودکان در فضای مجازی نسبت به سایر اسناد، از لحاظ پیگیری اجرا و ارزیابی جدی تر دنبال می‌شود و برگزاری جلسات مشورتی و کارگروه‌های مرتبط با آن، نشان دهنده عزم جدی برای اجرایی شدن این سند است وی با اشاره به عضویت در کارگروه راهبردی سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی که در مرکز ملی فضای مجازی برگزار می‌شود، خاطرنشان کرد: در جلسات این کارگروه نهادهای مختلف گزارشی از عملکرد خود در خصوص نحوه اجرایی شدن صیانت از کودکان ارائه می‌کنند و برداشت اینجانب از خروجی جلسات این است که در درجه اول وزارت ارتباطات و بعد از آن وزارت آموزش و پرورش، جدیت بیشتری برای اجرای این مصوبه از خود نشان دادند.
نصرالهی با اشاره به شکل گیری زیست بوم مخصوص کودکان و نوجوانان با نام «بومینو» که توسط وزارت ارتباطات و با محوریت یکی از اپراتورها، در دست انجام است، گفت: در این زیست بوم بر اساس رده بندی‌های سنی، دسترسی‌ها محدود و یک سری محتواهای مفید و سالم پیشنهاد می‌شود و دسترسی به شبکه‌های اجتماعی خارجی مطابق با رده‌های سنی، رده بندی می‌شود. این سیستم تقریباً عملیاتی شده اما برای آن تبلیغ عمومی صورت نگرفته است. در کنار این پروژه، وزارت ارتباطات از یک آنتی ویروس بومی ویژه فضای کودک نیز حمایت می‌کند که نوعی نظارت والدینی محسوب می‌شود.
وی با بیان اینکه وزارت آموزش و پرورش در اقدامات مربوط به تکالیف این سند، چند گام عقب تر از وزارت ارتباطات پیش می‌رود، ادامه داد: اما ظاهراً به تازگی حرکاتی از سوی این وزارتخانه در حال شکل گیری است. به نحوی که در آخرین جلسه کارگروه که با حضور وزیر آموزش و پرورش برگزار شد، راه حلی برای توانمندسازی معلمان در حوزه فضای مجازی ارائه شد که البته هنوز طرح عملیاتی که ناظر به کاربر نهایی (دانش آموزان) باشد ارائه نکرده است.
ضرورت سرعت بخشیدن به صیانت کودکان در فضای مجازی
این کارشناس فضای مجازی گفت: بر اساس تکالیف این سند، طرح جدی عملیاتی از سوی ارگان‌ها و نهادهایی مانند وزارت ارشاد، سازمان بهزیستی و فتا دیده نمی‌شود و به این ترتیب اگر بخواهیم برای یکسال گذشته به اجرایی شدن این سند نمره‌ای بدهیم در خوشبینانه ترین حالت، نمره حدود ۱۰ تا ۱۲ را می‌توان از ۲۰ برای پیاده سازی سند صیانت از کودکان در فضای مجازی در نظر گرفت.
وی با تاکید بر اینکه اجرایی شدن یک سند سیاستی به هر حال زمان می‌برد و باید بازه زمانی هم در اجرایی شدن آن لحاظ کرد، خاطرنشان کرد: عزم آن وجود دارد که اتفاقات جدیدی در عرصه فضای مجازی کودک روی دهد و به نظر می‌رسد شورای عالی فضای مجازی نسبت به سایر اسناد در اجرایی کردن این سند عزم و جدیت بیشتری دارد.
نصرالهی با بیان اینکه حوزه اجرا و ارزیابی مصوبات شورای عالی فضای مجازی نیاز به سند نویسی مستقل دارد تا ضمانت‌های اجرایی آن طراحی شده و منطق نگاشت نهادی برای آن تهیه و ابزارها و راه‌های ارزیابی این مصوبات مشخص شود، گفت: این‌ها یک ضعف نظری و فرآیندی در مصوبات شورای عالی فضای مجازی محسوب می‌شود اما روند این سند نویسی رو به رشد است. در سندهای ابتدایی شورا حتی نگاشت نهادی هم وجود نداشت تا مشخص شود که هر نهادی چه وظیفه‌ای دارد اما در طرح‌های اخیر شاهد وجود این نگاشت‌ها هستیم. از این رو شاید اضافه شدن برنامه زمانی بتواند یکی از ابزارهای ضمانت اجرای مصوبات شورا باشد.
مدیر گروه حکمرانی دانشگاه امام صادق (ع) با اشاره به اینکه به طور مشخص سند صیانت از کودکان در فضای مجازی دارای نگاشت نهادی است و اما برنامه زمانی اجرای آن نیز در مذاکرات میان کارشناسان مرکز ملی فضای مجازی با دست اندرکاران هر نهاد مسئول، توافق غیررسمی شده است، درباره ضرورت سرعت بخشیدن به صیانت از فضای مجازی کودکان اظهار داشت: بحث حفاظت و صیانت از کودک و نوجوانان ادبیات جهانی دارد و دغدغه اکثر کشورها و زیست بوم‌ها است. برای مثال این موضوع را در اتحادیه اروپا می‌بینیم که طرح‌های ویژه ای برای فضای مجازی سالم و اینترنت بهتر در ادبیات آنها مشاهده می‌شود و این اتحادیه چند کلان پروژه در بحث کودک و نوجوان داشته است.
وی با بیان اینکه در کلید واژه ممنوعیت هرزه نگاری کودک، ادبیات جهانی به عنوان یک جرم و خط قرمز دیده می‌شود، ادامه داد: حتی در ایالات متحده آمریکا هم تشریفات دسترسی کودک و نوجوان به اینترنت یک تشریفات خاص است. برای مثال در یک سری اماکن عمومی و در یک سری مکان‌هایی مانند مدارس، نوع دسترسی اینترنت برای کودکان و نوجوانان به صورت ویژه و خاص تعریف می‌شود. این ادبیات جهانی است و یک دغدغه جهانی محسوب می‌شود و همه به دنبال آن هستند.
در کلید واژه ممنوعیت هرزه نگاری کودک، ادبیات جهانی به عنوان یک جرم و خط قرمز دیده می‌شود، ادامه داد: حتی در ایالات متحده آمریکا هم تشریفات دسترسی کودک و نوجوان به اینترنت یک تشریفات خاص است. برای مثال در یک سری اماکن عمومی و در یک سری مکان‌هایی مانند مدارس، نوع دسترسی اینترنت برای کودکان و نوجوانان به صورت ویژه و خاص تعریف می‌شود نصرالهی افزود: چه کشورهای شرقی و چه غربی، همه به دنبال این هستند که کودک و نوجوان کمترین آسیب را از فضای مجازی دریافت کنند و بیشترین بازدهی را از این فضا داشته باشند. دلیل آن هم روشن است. چرا که کودک و نوجوان قشر ویژه ای هستند که با توجه به روند رشد عقلی، توانمندی‌ها و نیازهایشان، طبیعتاً شناخت آنها و نسبتشان با فضای مجازی باید با یک پروتکل و ضوابط خاصی باشد. لذا یک ادبیات جهانی تحت عنوان فضای مجازی سالم وجود دارد و اسنادی در این زمینه تهیه شده است.
این پژوهشگر فضای مجازی با اشاره به نقاط قوت و ضعف سند صیانت از کودکان فضای مجازی و راهکار تسریع روند اجرای آن تاکید کرد: سند صیانت از کودک و نوجوان در فضای مجازی دارای یک عقبه کارشناسی جدی است و حدود ۳ سال به صورت جدی در مرکز ملی فضای مجازی مورد بررسی قرار گرفته است. نکته‌ای که در این سند می‌تواند هم پاشنه آشیل و هم نقطه قوت آن باشد، موضوع جامعیت این سند است.
به گفته وی، این سند ابعاد مختلف حوزه کودک و نوجوان فضای مجازی را دیده است و بحث مرتبط با محیط‌های صیانت شده، رده بندی محتوا و خدمات، فیلترینگ رده بندی شده، سواد فضای مجازی کودک و والدین و نقش نظارتی و حمایتی آنها، پیشگیری از جرم، حوزه قضائی و انتظامی و مراقبت‌ها و حمایت‌های اجتماعی، همه به نوعی در آن دیده می‌شود و از این حیث جامعیت آن خوب است چرا که در نگاشت نهادی آن، تکالیفی برای ارگان‌های مختلف از وزارت آموزش و پرورش تا سازمان بهزیستی و پلیس فتا در نظر گرفته شده است. اما همین جامعیت می‌تواند به نوعی پاشنه آشیل این سند هم باشد چرا که اگر از باب سنگ بزرگ نشانه نزدن است به آن نگاه کنیم، این موضوع می‌تواند در زمان اجرا و ارزیابی مقداری مشکل ساز باشد. چرا که جلو بردن همزمان همه این موضوعات باعث تفرقه ذهنی و پراکندگی سیاستی می‌شود و به این دلیل ممکن است نتوانیم پروژه را به صورت کامل اجرا کنیم و مجموعه پرونده‌ای باز شود که هیچوقت امکان بسته شدن آن نباشد.
نصرالهی با بیان اینکه این موضوع یک ضعف جدی محسوب می‌شود و من آن را در کارگروه بررسی نحوه اجرای طرح نیز مطرح کرده‌ام، تصریح کرد: بهتر بود به جای آنکه همه ابعاد سند را اجرا کنیم دو پروژه کلان مهم را پیگیری کرده و آن را از نقطه صفر به ۱۰۰ رسانده و تأثیر آن را در جامعه می‌دیدیم و سپس وارد پروژه‌های بعدی می‌شدیم.
وی ادامه داد: به بیان دیگر، این جامعیت و فراگیری اگر بخواهد در مقام اجرا پیگیری شود، کار را بسیار پراکنده کرده و تمرکز نهاد حاکمیت را برای اجرا از بین می‌برد.اما اگر با اولویت بندی و اولویت گذاری گام به گام و بر اساس ضرورت و تأثیری که یک فعالیت دارد، این سند اجرایی می‌شد نقاط قوت بسیاری را شاهد بودیم.
موتور جستجوی کودک و تبلت کودکان وارد روند اجرا شده است
مدیر گروه حکمرانی دانشگاه امام صادق (ع) با اشاره به پروژه‌هایی مانند موتور جستجوی امن و تبلت کودکان که در سند صیانت از کودکان در فضای مجازی تکلیف شده است، گفت: این نمونه‌ها تا حدودی وارد روند اجرا شده است. برای مثال در زیست بوم «بومینو»، قواعد جستجوگری با موتور جستجوی بومی «ذره بین» به جای گوگل تغییر کرده و کودکان و خانواده‌های آنها می‌توانند از آن استفاده کنند.
وی افزود: از سوی دیگر تبلت بومی کودکان نیز چندسالی است که توسط یکی از شرکت‌های دانش بنیان در حال پیاده سازی است. یعنی از حیث طراحی و اجرا این پروژه‌ها قابلیت پیاده سازی دارند اما در این حوزه آنچه که بسیار مهم است بحث سرمایه اجتماعی و فرهنگی و اعتماد کاربر است که باید روی آن کار شود و نیاز به طراحی خاص خود را دارد اما تاکنون در این عرصه اتفاقات ویژه ای نیافتاده است.
به گفته وی، تمرکز جدی روی مقوله فرهنگسازی و تبلیغات مربوط به سازمان صدا و سیما و وزارت ارشاد است و ارائه کننده سرویس هم باید برنامه تبلیغاتی خود را در این زمینه داشته باشد. این دو اهرم باید به کمک ارائه دهندگان سرویس و خدمات بیایند تا این خدمات به صورت عمومی در دسترس مردم قرار گیرد.
به گزارش مهر، آنطور که وزارت ارتباطات اعلام کرده به زودی رونمایی از پروژه اینترنت کودکان را به عنوان زیرساخت امن حفاظت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی محقق می‌کند که این خبر می‌تواند نویدبخش حرکت سریع این وزارتخانه برای انجام امور محوله در سند صیانت از کودکان در فضای مجازی باشد. با این حال اما فراهم کردن بستری امن برای کودکان و نوجوانان در قالب ارائه محتوای مفید و خدمات مناسب در فضای مجازی، بدون شک تنها با اقدام یک وزارتخانه میسر نخواهد شد و لازم است که تمامی بازیگران و متولیان این حوزه به فعالیت‌های خود در این عرصه شتاب بیشتری بدهند.