خبرگزاری مهر – گروه استانها: کودکان کار به گروهی از کودکان گفته می‌شود که به کار در بیرون از خانه اشتغال دارند، این نوع فعالیت طیف وسیعی از فعالیت‌ها از جمله انواع کار واقعی و کاذب، کارگری غیر حرفه‌ای، گدایی، فروش کالاهای کم ارزش، و غیره را شامل می‌شود.
طی مدت اخیر حضور کودکان کار در خیابان‌های لامرد بیش از گذشته به چشم می‌خورد و در هر گوشه و کنار شهر کودکانی در حال انجام کارهای مختلف هستند.
صنعتی شدن شهرها ومعضل کودکان کار
خانم صفری یکی از شهروندان لامردی در گفت وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: باوجود اینکه شهرستان لامرد در آستانه تبدیل شدن به یکی از شهرهای بزرگ صنعتی کشور است، و همچنین باوجود استقرار شرکت‌های بزرگ در منطقه، اما متأسفانه وجود این کودکان کار چهره شهر را نازیبا کرده است که این مهم در خور شهری مثل لامرد نیست که کودکان کار زیادی در کوچه پس کوچه‌ها و خیابان‌های آن پرسه می‌زنند.
وی افزود: اگر نگاه مسئولان زیربط و متولیان امر به این قضیه بیشتر شود حتماً پیامدهای خوبی بهمراه خواهد داشت.
صفری گفت: کنترل و ساماندهی کودکان کار می‌تواند چهره زیباتری به شهرمان دهد و می‌طلبد شهرداری، بهزیستی و دیگر نهادهای متولی … عزم خود را جزم کرده، و با همکاری یکدیگر مسلماً شاهد رشد وشکوفایی فرهنگ وتوسعه شهری ایده ال خواهیم بود.
حمایت بهزیستی از کودکان کار
زبیده نیکرو رئیس اداره بهزیستی شهرستان لامرد نیز در این خصوص به مهر گفت: کودکان عامل حفظ بقای جامعه هستند و میزان رشد هر جامعه بستگی به رسیدگی و تربیت صحیح کودکان دارد و حفظ حقوق و توسعه فردی و اجتماعی و فراهم آوردن زمینه رشد همه جانبه این گروه از جامعه از اهمیت بسزایی برخوردار است.
او گفت: در این صورت هست که کودکان می‌توانند مراحل کودکی خود را به سلامت طی کرده و در زمینه‌های اجتماعی، تحصیلی و حرفه‌ای برای زندگی آینده آمادگی کامل را کسب کنند.
وی افزود: براساس بررسی‌های انجام شده در شهرستان لامرد بالغ بر ۹۹ درصد کودکان دارای خانواده بوده و در طول روز ساعت‌هایی را به منظور کار در خیابان به سر می‌برند.
وی تصریح کرد: بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد غالب کودکان کار مهاجر بوده و شب‌ها به خانه برمی گردند و معمولاً به مدرسه نیز می‌روند و به دلیل مشکلات مالی خانواده خود مجبور به کار کردن هستند.
وی گفت: در حال حاضر کودک کار ایرانی در لامرد شناسایی شده که بهزیستی تصمیم بر حمایت آموزشی کودک و خانواده تحت نظارت این اداره با هدف کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی دارد.
وی با بیان اینکه فرآیند ساماندهی کودکان به این شکل است که شناسایی و جذب کودکان کار و خیابان از طریق ارتباطی که مددکار اجتماعی با کودک خیابانی شکل می‌گیرد، صورت می‌پذیرد، افزود: مددکار اجتماعی از طریق جلب اعتماد و پذیرش ارتباط از سوی کودک خیابانی، با هدف آگاه کردن آنان از منابع و خدماتی که می‌تواند در اختیارشان قرار گیرد، مراکز خدمت‌رسان را به کودک معرفی می‌کند و بعد از پذیرش و جذب در مراکز، خدمات تخصصی اعم از مددکاری، روانشناسی، حقوقی، درمانی و بهداشتی، آموزشی به این قشر ارائه می‌شود.
وی با اشاره به اینکه کودکان کار تبعه افغان در شهر لامرد در حال رشد و فزونی هستند و شناسایی و ساماندهی از طریق نیروی انتظامی، بهزیستی، شهرداری و بخشداری‌ها و همچنین دعوت از خانواده‌های آنها برای عدم حضور به بازار کار هستیم، افزود: خدمات بنا بر ضرورت و نیاز کودکان کار، به جهت عدم ترک تحصیل و یا بازماندگی از تحصیل کودکان امکانات تحصیلی (رایگان نمودن و تخفیف هزینه‌های تحصیلی)، لوازم التحریر و سبد کالا و پوشاک (به ویژه در ایام نوروز و سال تحصیلی)، ارجاع کودکان به سازمان فنی و حرفه‌ای (جهت آموزش کودکان بالای ۱۵ سال)، ارجاع والدین کودکان فاقد شغل به اداره کار ارائه می‌شود.
وی با اشاره به اینکه خوشبختانه تا کنون کودکان کار ایرانی در شهرستان شناسایی شده اند تصریح کرد: هدف ارائه این خدمات، کاهش ساعات حضور کودکان کار در خیابان و کاهش آسیب‌های اجتماعی وارد بر آنها می‌باشد.
لزوم حل معضل کودکان کار در سطح شهر لامرد
ایوب رحمانی کارشناس ارشد روانشناسی و عضو سازمان نظام روانشناسی در گفت وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: با نگاهی گذرا در سطح شهر لامرد با پدیده‌ای که با چالش‌های فراوان مواجه است برخورد می‌کنیم. کودکان کاری که سلامت روحی و جسمی خود را به خطر انداخته اند، در خیابان‌ها رشد می‌کنند و از تجربیات دوران کودکی بی بهره هستند.
وی گفت: کودکی که در این سنین باید در دامن خانواده و مدرسه مهارت‌های اجتماعی را کسب کند و این دو نهاد به رفتار کودک جهت بدهند، متأسفانه این کودکان به جای قرار گرفتن در کلاس درس و مدرسه، روز و شب خود را در خیابان سپری می‌کنند.
رحمانی تصریح کرد: مواردی همچون دیدگاه‌های تبعیض آمیز والدین بر اساس جنسیت (پسر بایستی مرد بار بیاید و دختر نیازی به درس خواندن ندارد چراکه بزودی ازدواج خواهد کرد)، مقروض بودن سرپرست خانواده یا نداشتن سواد، کم بود پول یا غذا، شوک‌های خانوادگی همچون مرگ و یا بیماری سرپرست خانواده، شوک‌های اجتماعی از مهم‌ترین عوامل انگیزه‌های روی آوری این فرزندان به این گونه کارهاست.
رحمانی افزود: کودکان کار در پارک‌ها، خیابان‌ها و در مکان‌هایی (جرم خیز) مشغول فعالیت هستند که با مسال مختلف مواجه می‌شوند که مشاهده آن برای کودک اصلاً مناسب و متناسب با سن آنان نیست و این مواجه پیش از موعد و نا ایمن یک عامل مهم در شکل گیری اختلالات فکری، روانی و انحرافات رفتاری است.
او عنوان کرد: درصد بالایی از این کودکان در زمینه اجتماعی دچار پرخاشگری و روی آوری به خرید و فروش مواد مخدر می‌شوند، و یا اموال عمومی را تخریب می‌کنند و یا به حقوق دیگران بی توجه هستند.
وی گفت: یکی از مهارت‌های اصلی و پایه ارتباط با دیگران (ارتباط مؤثر) است که این کودکان دچار ضعف و مشکل می‌شوند و در آینده توانایی و قدرت رقابت با کودکان دیگر را در اجتماع ندارند.
وی در همین زمنیه گفت: کار در دوران کودکی سلامت اجتماعی، روانی، فردی، فیزیکی و شخصیتی کودکان تخریب می‌شود و برای آنها بسیار مضر است.
این کارشناس ارشد روانشناسی تصریح کرد: اریکسون از روانشناسان و روانکاوان معروف و قابل استناد در قرن بیستم، در نظریه رشد اجتماعی خود می‌گوید ۷ تا ۱۰ سالگی مرحله رشد کارایی در برابر احساس حقارت هست و فرد بایستی در مدرسه و خانواده مهارت‌های اجتماعی را یاد بگیرند.
این کارشناس خبره روانشناسی افزود: کودکان کار در این سن بجای اینکه مهارت‌های لازم را در منزل و مدرسه یاد بگیرند و یک فرد کارا باشند احساس حقارت شکل می‌گیرد.
وی افزود: ۱۰ الی ۱۸ ساله‌ها در مرحله هویت در برابر سردرگمی هویت هستند و در این سن باید هویت یابی اتفاق بیفتد و ایده آل فکر کنند، تخیلات قوی‌تر شود که نقش خانواده بی بدیل است اما کودکان کار در بافت سالم و محیطی غنی برای هویت یابی قرار ندارند بنابراین دچار بحران هویت و سردرگمی هویت می‌شوند که در آینده اختلالات رفتاری بدنبال دارد.
وی به راهکارهایی همچون شناسایی خانواده کودکان کار در شهر و بررسی وضعیت اقتصادی آنان، دخیل شدن گروه‌های جهادی و خیرین جهت کمک و تهیه بسته‌های معیشتی برای این خانواده‌ها، ثبت نام سرپرستان بیکار این کودکان در سامانه و بکارگیری آنان در شغل‌های متناسب با آنان، همکاری اداره آموزش و پرورش در ثبت نام مدرسه این کودکان، شکل گیری کارگروهی در فرمانداری و با دبیری بهزیستی جهت رصد و پیگیری مشکلات این کودکان، و دخیل شدن نخبگان شهرستان برای حل این پدیده‌ای که چالش‌های زیادی هم در پیش دارد لازم و ضروری دانست.
همچنین معاون فرماندار لامرد در خصوص آخرین وضعیت کودکان کار به مهر گفت: حل مسئله کودکان کار و متکدیان بدون همکاری دستگاه‌های متولی این امر در شهرستان امکان‌پذیر نیست و نیازمند مصوبه شورای تأمین و ابلاغ از استان است.
وی افزود: در آینده نزدیک جلساتی در دستور کار خواهد بود و خروجی آن را رسانه‌ای خواهیم کرد.
نیازمند دستور قضائی
در این رهگذر سرهنگ زارع پور فرمانده انتظامی شهرستان لامرد گفت: بدون حکم مقام قضائی امکان ساماندهی اتباع بیگانه وجود ندارد.
این عضو شورای تأمین تاکید کرد: زیرساخت‌هایی همچون نگهداری و خدمات بعد از جمع آوری باید در شهرستان مهیا شود.
رشد حس انتفام در کودکان کار
در این راستا یک فعال حوزه اجتماعی و فرهنگی به خبرنگار مهر گفت: اکثر کودکان کار به ویژه کودکان اتباع غیرمجاز که بدون اوراق هویت هستند؛ حس خوبی نسبت به افراد جامعه ندارند و متأسفانه از حرکات و صحبت‌های آنها می‌توان، فهمید که حس انتقام از جامعه را درون خود رشد داده‌اند و این کودکان بیش از آنکه نیازمند آموزش تحصیلی باشند، نیازمند فرهنگ سازی می‌باشد.
میرزایی ادامه داد: نوع برخورد جامعه با کودکان کار بسیار مهم است چراکه بسیاری از افرادی که در بزرگسالی دست به بزه می‌زنند، حاصل یک تربیت غلط از سوی جامعه هستند بنابراین دستگاه‌های دولتی باید نگاه حمایت گرایانه ای نسبت به کودکان کار داشته باشند چراکه محل آموزش و تربیت کودکان کار، خیابان و جامعه است.
وی گفت: حمایت از حق و حقوق شهروندی کودک کار باید توسط دستگاه‌های متولی فرهنگ، فرهنگ سازی و نهادینه شود.