خبرگزاری مهر، گروه استانها: یکی از اولین اقدامات مؤثر اقتصادی دولت سیزدهم در سال ۱۴۰۱ اصلاح یارانه یا به عبارت دیگر عادلانه سازی یارانه‌ها بود که از آرد و نان آغاز شد موضوعی که سابقاً حساب و کتابی نداشت و همین امر موجب فروش آرد آزاد سهمیه‌ای نانوایی‌ها و بروز مشکلات شده بود.
دولت قصد دارد با این کار دو هدف را دنبال کند نخست معیاری برای مصرف آرد و نان کشور به صورت استانی و شهرستانی تعیین تا نسبت به آن برنامه‌ریزی کند و دوم جلوی قاچاق و عرضه خارج از شبکه آرد را بگیرد این موضوع البته در ابتدا مشکلاتی را هم به خصوص برای آزادپزها و تولید کنندگان نان حجیم پدید آورد اما دولت معتقد است که باید این کار صورت می‌گرفت تا سامانی به وضعیت آرد و نان کشور داده شود.
اهداف دولت در اجرای طرح
نقی رحیمی رئیس اتحادیه نانوایان شاهرود درباره این طرح به خبرنگار مهر، می‌گوید: با نصب کارت خوان‌ها در واقع سامانی به وضعیت نانوایی‌ها داده می‌شود به عبارت دیگر آردی که تحویل نانوایی‌ها می‌شود صرفاً در این طرح جدید باید به نان تبدیل و به شهروندان فروخته شود و دیگر شرایط آزاد فروشی امکان پذیر نیست.
وی با بیان اینکه قیمت نان برای عرضه به مردم تغییری نداشته و فعلاً با قیمت سابق عرضه می‌شود، ابراز کرد: سیاست دولت این است که نانوایان آرد را آزاد بخرند و با قیمت فعلی به صورت نان به مردم عرضه کنند از سوی دیگر مابه‌التفاوت قیمت آرد آزاد و قیمتی که مردم نان را می‌خرند به حساب نانوایان واریز شود.
مشاهدات خبرنگار مهر اما نشان می‌دهد که در کنار دستگاه اتوماسیون عرضه نان، کارت خوان‌های معمولی نانوایی‌ها نیز کار کرده و مردم از آن هم استفاده می‌کنند لذا چندان مشخص نیست که آیا استفاده از کارت خوان جدید اجباری است یا خیر؟ و اینکه نانوایان می‌توانند هر میزان نانی را که می‌خواهند به مردم بدهند و پولش را در پوز های کارت خوان قدیمی محاسبه کنند؟ اما توضیح نانوایان این است که خودشان این کار را نمی‌کنند چرا که سهمیه آرد ماه بعدشان کاهش خواهد یافت حال باید دید که چه بر سر کارت خوان‌های موجود در نانوایی‌ها خواهد آمد و آیا زمانی که اینترنت دستگاه‌ها قطع شود مردم باید در صف نان معطل بمانند یا می‌توانند از کارت خوان غیر استفاده و سپس نانوا در آخر شب، فروش خود را به کارت خوان هوشمند وارد سازد.
مردم قدری نگران هستند
هر چند این طرح مخالفانی هم دارد برای مثال یک محسن فرهادی شهروند استان سمنان در این زمینه به خبرنگار مهر، می‌گوید: نان موضوعی نیست که بتوان آن را مانند بنزین سهمیه‌ای یا کارتی کرد نان تنها قوت غالب مردم در شرایطی است که برنج کیلوگرمی ۸۰ هزار تومان قیمت دارد در نتیجه دست زدن به آن می‌تواند سبب بروز نگرانی برای مردم شود از سوی دیگر این طرح شفاف نیست و تنها همه می‌گویند که فعلاً قیمت‌ها افزایش نخواهد یافت.
وی با بیان اینکه فعلاً وضعیت نانوایی‌ها خوب است، می‌افزاید: خوشبختانه مشکلی در تأمین نان نیست شرایط خوب است و ما بدون دغدغه نان خودمان را تهیه کرده‌ایم از سوی دیگر اما به نظر می‌رسد که نانوایی‌ها مقداری شلوغ تر شده‌اند و برخی شاطرها از نرسیدن سهمیه کافی آرد صحبت می‌کنند اینکه چقدر این حرف درست است را نمی‌دانیم اما قدر مسلم اینکه نانوایی‌ها امروز بسیار شلوغ تر از سابق هستند.
زهرا عرب اسدی دیگر شهروند نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه دولت طرح را در واقع برای ساماندهی نان و نانوایان راه اندازی کرده و برای مردم تغییری نخواهد داشت، ابراز کرد: این طرح به نظر می‌رسد برای مردم هیچ نکته‌ای نداشته باشد مگر اینکه قرار شود سهمیه‌ای برای نان خانوار مطرح شود که در آن صورت قطعاً مردم نگرانی و دغدغه‌هایی خواهند داشت از سوی دیگر مسئولان قبل از طرح یارانه‌ها می‌گفتند فقط چهار قلم جنس گران می‌شود در صورتی که امروز شاهد هستیم به جز چهار قلم معدود جنس مانند بنزین، نان و… مابقی کالاها همگی گران شده‌اند امیدواریم که دولت به قیمت نان دست نزند.
اجرای درست مطالبه مردم
یک کارشناس اقتصادی اما در گفتگو با خبرنگار مهر، به تشریح ابعاد طرح پرداخت و با بیان اینکه دولت طرح خوبی را در دست اجرا دارد، گفت: کلیات طرح بسیار عالی است. اینکه بتوان آرد یا هر چیز دیگری را تک نرخی کرد و سپس به مصرف کننده واقعی آن یارانه داد، امری است که کسی در آن تردیدی ندارد و می‌تواند مؤثر باشد اما مشکل ما در این دو دهه اخیر این است که هیچ تضمینی وجود ندارد که دولت‌ها طرح‌های خوب را به همان خوبی اجرا هم کنند.
سید محسن رمضانیان با بیان اینکه چندان ادامه طرح شفاف نیست اما می‌توان دو حدس درباره این طرح زد نخست اینکه دولت کارت‌هایی را صادر خواهد کرد و مردم با آن نان مورد نیازشان را خریداری کنند که البته این کار برای دولت هزینه خواهد داشت چرا که چاپ همین کارت‌ها خودش فرایندی دارد که هزینه بر است و ما تجربه آن را در کارت ملی هوشمند داشتیم، ابراز کرد: دومین حدس این است که دولت مانند بنزین سهمیه‌ای را برای مصرف آنان در نظر بگیرد و مردم با همین کارت یارانه بانکی خودشان نان را بخرند.
وی افزود: در حدس دوم احتمالاً تجربه بنزین عملی شود یعنی برای مثال نان سنگک اگر سه هزار تومان است تا مقدار سهمیه‌ای که دولت تعیین می‌کند با همین مقدار قیمت عرضه می‌شود و بیش از آن را باید مردم آزاد بخرند مثلاً دولت برای خانوار دو نفری ۱۵ نان سنگک یا ۴۰ نان لواش را در ماه در نظر می‌گیرد که با همان قیمت سه هزار تومانی یا ۸۰۰ تومانی بخرند و اگر بیشتر از آن خواستند باید آزاد پول بدهند هر چند اینها حدس است و هنوز نمی‌توان درباره شأن نظر قطعی داد اما باید گفت تجربه این کار در بنزین نشان داده که مصرف کاهش نخواهد یافت و قاچاق نیز همینطور؛ به هر صورت امیدواریم که تجربه‌ها را دوباره تجربه نکنیم.
نگرانی و کمبودی نداریم
استاندار سمنان اما در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن بیان اینکه عرضه آرد و نان به شیوه جدید و به صورت دستگاه‌های برخط، برای شفاف سازی در میزان توزیع آرد سهمیه‌ای بین واحدهای خبازی است، گفت: استان سمنان تقریباً ۸۵۰ واحد خبازی دارد و اطلاعات شأن بیش از ۷۵۰ واحد جمع آوری شده است از این بین تا چهار روز اول تیرماه سال جاری بیش از ۹۰ درصد کد شاپرک نیز دریافت کردند تا بتوانیم شاهد اجرای طرح باشیم.
سید محمد رضا هاشمی ساماندهی توزیع آرد یارانه‌ای را هدف و محور طرح دانست و با بیان اینکه هدف از اجرای این طرح در این مرحله، دستیابی به یک آمار جامع از میزان پخت نان و تناسب با آرد توزیعی است، گفت: در اجرای این طرح یارانه نان نیز بر اساس میزان پخت انجام شده، به حساب نانواها واریز خواهد شد از سوی دیگر باید این اطمینان را به مردم استان سمنان داد که دغدغه‌ای برای تأمین آرد نداریم.
وی با بیان اینکه ذخیره گندم به اندازه کافی در استان موجود است و برداشت گندم نیز به محض اتمام در سراسر استان، می‌تواند به ذخیره ما افزوده شود، بیان کرد: نگران کمبود آرد نیستیم و از سوی دیگر مردم نیز دغدغه‌ای درباره نان نداشته باشند چرا که قیمت‌ها افزایش نخواهد داشت و مردم به شایعات مجازی توجه نکرده و اخبار مرتبط با طرح را از مبادی رسمی پیگیری کنند.
تجهیز نانوایی‌ها به دستگاه‌های جدید
سرپرست معاونت اقتصادی استانداری سمنان در گفتگو با خبرنگار مهر، گفت: تا روز پنجم تیرماه سال جاری نصب دستگاه هوشمند مبتنی بر نرم افزار اندروید برای توزیع هوشمند یارانه آرد و نان در استان سمنان از جمله اقداماتی است که در دستور کار قرار دارد در این حوزه ۶۷۵ کد شاپرک برای واحدهای نانوایی استان صادر و تعدادی دستگاه هوشمند دیگر نیز به استان سمنان خواهد رسید.
محمد رضا صادقی با بیان اینکه با تعداد دستگاه‌هایی که روز گذشته وارد استان شده، بیش از ۹۰ درصد نانوایی‌های ما در استان سمنان مجهز به دستگاه کارتخوان هوشمند عرضه نان خواهند شد تا میزان مصرف و یارانه تعلق گرفته به نان در نانوایی‌ها مشخص شود، ابراز کرد: نظارت مستمر بر کمیت و کیفیت فعالیت‌های نانوایی‌ها و مدیریت بهینه یارانه‌ها در زمره اهداف این طرح محسوب می‌شود.
وی چند روز قبل نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه هیچ افزایش قیمت نانی در استان سمنان رقم نخواهد خورد، گفت: بود هر کس با هر کارت بانکی که در اختیار دارد به راحتی می‌تواند نان مورد نیاز خودش را خریداری کند اما با اجرای این طرح هم میزان تخصیص آرد به واحدهای نانوایی شفاف می‌شود و هم یارانه خبازی‌ها مشخص است از سوی دیگر تراکنش‌ها به ثبت رسیده و میزان فروش نانوایی‌ها نیز مشخص خواهد بود.
نان به میزان مصرف مردم وجود دارد
سرپرست معاونت اقتصادی استانداری سمنان درباره ویژگی‌های طرح نیز بیان کرد: اخذ آمار، احصا و پالایش آمار خبازی‌ها و میزان نیاز آرد استان سمنان نیز در استان صورت گرفته است همچنین این طرح در واقع شفاف سازی عرضه نان و آرد را به همراه خواهد داشت تا شاهد کاهش تخلفات و سو استفاده در این بخش‌ها باشیم.
این در حالی است که ابوطالب جلالی دیگر معاون استاندار سمنان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، نظر صادقی را تأیید و بیان کرد: در طول اجرای طرح قطعاً افزایش قیمتی در زمینه نان وجود نخواهد داشت و همچنین سهمیه‌ای نیز کم نمی‌شود لیکن باید تاکید کنیم که به تعداد تقاضا و نیاز شهروندان، نان در اختیارشان قرار خواهد گرفت لذا مردم به مسائل حاشیه‌ای توجه نکرده و اخبار و اطلاعات را از رسانه‌های معتبر دریافت کنند.
طرح به هر صورت اجرایی شده و صحبت مسئولان استان سمنان در قبال افزایش قیمت نان نیز با کلمه «فعلاً» عجین است و این شاید به معنای آن باشد که دولت در ماه‌های آتی تصمیمات دیگری را نیز خواهد گرفت و یا نواقص طرح را برطرف خواهد کرد قدر مسلم ما این است که اجرای طرح جدید به کاهش عرضه خارج از شبکه و قاچاق کمک شایانی می‌کند و این در نهایت به نفع مردم است.