به گزارش خبرنگار مهر، چند سالی هست که اخبار متعددی در رابطه با تولید کیسه‌های خونی فیلتردار در کشور شنیده می‌شود و مدیران و مسئولان مختلف نسبت به راه اندازی خطوط تولید کیسه خون مباهات می‌کنند. ولی وقتی اسناد و مدارک مناقصه‌های سازمان انتقال خون را مرور می‌کنیم با تعجب شاهد برنده شدن یک شرکت خاص برای واردات کیسه‌های خونی فیلتردار در سال‌های مختلف هستیم.
گزارش‌ها حاکی از آن است که تنها یک شرکت با دریافت مجوز تولید این کیسه‌ها در سال‌های حدود ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۵ توانسته است به بهانه اخذ مجوز تولید و توجیه اینکه قرارداد تحت لیسانس دارد و انتقال تکنولوژی منوط به آن است، انحصار واردات این کیسه‌ها را در دست بگیرد و در چندین مرحله، حتی در سال ۱۳۹۸ یعنی حدود ۳ تا ۴ سال بعد از دریافت مجوزها و تعهد تولید، بازهم اقدام به واردات این کالا کند.
شاید در اولین محموله‌های وارداتی پس از سال ۱۳۹۴، واردات کالای ساخته شده و تعویض جعبه‌های بسته بندی آنها، قابل توجیه باشد ولی واردات پس از ۵ سال، قطعاً خالی از اشکال نیست.
در این رابطه احتمال دریافت ارز ترجیحی جهت خرید کالای ساخته شده (نه مواد اولیه یا قطعات محصول)، زمینه سازی برای رقابت ناسالم و حذف رقبا به بهانه‌های مختلف نیز حائز اهمیت است. ضمن اینکه بحث خرید کیسه‌های خون با تاریخ مصرف نزدیک توسط سازمان انتقال خون نیز موضوعی است که نیازمند بررسی بیشتر است.
توجه به این نکته ضروری است که به طور کلی وقتی وارد کننده‌ای، کالایی را به اندازه‌ای بیش از مصرف دو سال کشور وارد کند و با محدودسازی عملکرد سایر رقبا، بازار را به کلی در دست بگیرد، قطعاً می‌تواند با ایجاد کمبودهای مصنوعی، توانایی بیشتری در چانه زنی و افزایش قیمت خود داشته باشد. ضمن اینکه در تحویل‌های بعدی، شرایط به گونه‌ای رقم خواهد خورد که مشتری، گریزی جز خرید کالای با تاریخ مصرف نزدیک نداشته باشد (پیش فرض قانونی این است که کیسه‌ها باید در زمان تحویل بیش از یک سال تاریخ انقضا داشته باشد). علاوه بر اینها، معمولاً و به مرور و با فربه شدن شرکت‌ها، آنها می‌توانند مختصاتی را به شرایط و تشریفات قانونی برگزاری مناقصه‌ها تحمیل کنند که تنها خودشان حائز آن باشند.
لیستی از نکاتی که در صورتی که بررسی‌های بعدی بر وقوع آنها دلالت کند، باید مورد رسیدگی قرار گیرد.
- با گذشت بیش از سه سال از اخذ مجوز تولید، باید تولید واقعی صورت می‌گرفت ولی شاهد هستیم که هنوز و پس از ۵ سال کماکان مشغول واردات کیسه‌های خون فیلتردار هستند.
- فروش کالا به سازمان انتقال خون به صورت ترک مناقصه
- واردات، به میزان بیش از مصرف دو سال کشور / فروش کالای با تاریخ مصرف نزدیک و بیش از قیمت مصوب اولیه.
- حذف رقبا به اشکال مختلف و ایجاد انحصار در واردات.
- دریافت ارز ترجیحی بدون برگزاری مناقصه و برای واردات کالای ساخته شده.
شنیده‌ها حاکی از آن است که سازمان انتقال خون در تدارک برگزاری مناقصه‌های جدید برای خرید میزان زیادی کیسه‌های خون، بالغ بر مصرف دو سال کشور است و در این وضعیت محدودیت ارزی کشور به نظر می‌رسد که باز همان شرکت که وعده تولید کیسه‌های فیلتردار را داده بود، قصد دارد این کیسه‌ها را از طریق واردات تأمین کند.
سوالی که مطرح می‌شود، این است که چرا سازمان انتقال خون و اداره کل تجهیزات پزشکی نسبت به این موضوع سکوت کرده اند.