به گزارش خبرگزاری مهر، حمید علیزاده لاهیجانی در نشست بررسی طرح اجرایی تسهیل ارتباط خلیج گرگان و دریا، اظهارکرد: خلیج گرگان با سه موضوع کاهش تراز، افزایش فعالیت‌های انسانی و تغییر اقلیم روبرو بوده و سطح آن در دو دهه اخیر ۱.۷ متر کاهش یافته است.
عضو هیئت علمی پژوهش و فناوری پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی افزود: تغییر اقلیم شامل تغییر رژیم بارش، دما، تبادل آب و غیره بر روی کیفیت آب تأثیر گذاشته و این باعث شد که مسئولان به دنبال راهکار برای احیا این پهنه آبی باشند.
وی بیان کرد: لذا پروژه‌هایی با اولویت‌بندی یک، دو و سه مشخص و ۲۴ پروژه در دل آن تعریف شد که یکی از آنها لایروبی کانال‌های ورودی بوده است.
علیزاده لاهیجانی گفت: مطالعات آزمایشگاه و شبیه سازی مدل‌ها به همراه مجموعه‌ای از داده‌های هواشناسی، رسوب بستر، موج و غیره جمع آوری شده تا بتوانیم در این پروژه از آن استفاده کنید.
مجری مطالعاتی خلیج گرگان بیان کرد: تراز آبی ناشی از بیلان آب در خزر که بین سه تا ۱۰ متر تغییرات در دریا ایجاد می‌کند که مورد نظر ما است و مؤلفه‌های این بیلان ورودی آب رودخانه‌ها، آب‌های زیرزمینی و تبخیر است.
وی بیان کرد: از سال ۱۹۹۶ رژیم باد در دریای خزر تغییر کرد که باعث کاهش سطح آن هم شده است.
علیزاده لاهیجانی گفت: در سال ۲۰۱۴ دبی خلیج گرگان ۲۱۲ کیلومترمکعب بوده و در سال ۲۰۱۵ این عدد به ۱۸۲ کیلومترمکعب رسید و در سال‌های ۲۰۱۶ الی ۲۰۱۹ دبی آب خلیج گرگان ۲۶۱ کیلومترمکعب بود که تنها پنج سانتیمتر باعث بالاآمدن سطح آب شد که نشان از اهمیت مسئله تبخیر دارد.
مجری مطالعاتی خلیج گرگان ادامه داد: مصرف آب در حوضه آبریز بسیار مهم بوده و تعدادی سد در جنوب و غرب خزر وجود دارد که ورودی آب به دریا را کاهش می‌دهد.
وی اضافه کرد: مصرف آب در حوزه شمالی کاهشی و در حوزه جنوبی از جمله ایران افزایشی است و اگر همه آب رودخانه‌ها را استفاده نمی‌کردیم تراز آب خزر بعد از ۱۵ سال یک متر بالا می‌آمد.
علیزاده لاهیجانی بیان کرد: اقلیم خلیج گرگان از غرب به شرق تغییر می‌کند و از هوای مدیترانه‌ای به خشک تبدیل می‌شود و این مسئله مهم است زیرا در بسیاری از قسمت‌ها تبخیر بیش از بارندگی بوده و در تصمیم گیری ها تأثیر دارد.
وی افزود: میزان بارش در حوضه خلیج گرگان ۶۰۰ میلی متر بوده و حجم تبخیر مؤثر ۷۵۰ میلی متر و بیشتر از بارندگی است.
عضو هیئت علمی پژوهش و فناوری پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی توضیح داد: مساحت خلیج ۴۸۰ کیلومتر بوده که هم اکنون به ۳۸۰ کیلومتر مربع رسیده و اگر همین آب رودخانه‌ها را به آن سرازیر کنیم نمی‌توانیم آن را جبران کنیم.
وی گفت: نرخ رسوب گذاری در خلیج گرگان بالا بوده و تا ۱.۷ دهم سانتی متر در سال تخمین زده شده است.
علیزاده لاهیجانی در مورد جریان آب هم گفت که این جریان ۲.۵ سانتی متر بر ثانیه است که رقم بسیار پایین بوده و با لایروبی می‌توان آن را بهبود بخشید.
وی تاکید کرد: مدل‌های جریان نشان می‌دهند اگر خلیج گرگان خشک شود می‌تواند منشأ غبار باشد و تا ۵۰ کیلومتر در اطراف پخش شود و همچنین مدل‌های چرخه آب نشان می‌دهند وقتی تراز پایین می‌آید تبادل آب کم شده ماندگاری آب کاهش خواهد یافت.
علیزاده لاهیجانی گفت: با اولویت کانال‌های چپاقلی، آشوراده و خزینی باید کانال‌های ورودی گرگان لایروبی شود که انتظار است با تسهیل تبادل آب، کیفیت آب بهبود یافته ولی عمق و مساحت آن تغییر نمی‌کند ولی از خشک شدن خلیج جلوگیری می‌شود.
وی تاکید کرد: پمپاژ آب از دریا به خلیج مشکل آن را حل نمی‌کند و باید ارتباط از دو دهانه اصلی باشد چون ارتباط آن اکولوژیکی است و اگر از یک طرف آب را پمپاژ کنیم از طرف دیگر خارج خواهد شد.