خبرگزاری مهر- گروه استانها: حمام و قلعه تاریخی رشیدالدوله با قدمتی بالای ۳۰۰ سال در روستای دورباش شهرستان تکاب واقع شده در آستانه تخریب کامل قرار دارد، نکته قابل تأمل اینکه تابلو این اثر فاخر باستانی نیز رنگ و رو رفته که نشانگر عدم توجه جدی به این اثر باستانی و تاریخی است.
قلعه اربابی رشید الدوله مربوط به خان ایل افشار از حکمرانان ایل افشار در دوره قاجار است که بیش از ۳۰۰ سال قدمت دارد، در حال نابودی کامل است.
حمام تاریخی این روستا نیز در جوار این قلعه اربابی بیش از ۸۰ درصد تخریب شده و با قدمت ۳۰۰ ساله در حال نابودی کامل است و میراث فرهنگی نسبت به حفاظت و مرمت از آن اقدامی انجام نداده است.
بنای تاریخی مربوط به رشیدالدوله، یکی از حکمرانان ایل افشار در دوره شاهان قاجار است که در زیربنایی به مساحت سه هزار و ۹۶۰ مترمربع و با پلانی نامنظم، از ۲ بخش کلی ساخته شده، این بنای تاریخی در سال ۱۳۹۴ در فهرست آثار ملی سازمان میراث فرهنگی ثبت شده است.
مرمت حمام و قلعه تاریخی رشیدالدوله تکاب نیازمند همکاری میراث فرهنگی است
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان غربی در خصوص آخرین وضعیت این دو اثر تاریخی گفت: این آثار تاریخی در دوران حیات خود جزو مجموعه‌های مهم تأثر گذار در منطقه بوده و در زمینی به مساحت ۴ هزار متر مربع محصور و دارای تزئینات آینه کاری و گچ کاری نفیسی است.
داوود فرازی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه این مجموعه باهدف حفاظت و صیانت در فهرست آثار ملی ثبت شده است افزود: پس از انقلاب اسلامی سپاه پاسداران در این مجموعه پایگاهی ایجاد کرده بود و بعد به جمعیت هلال احمر واگذار شده است.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان غربی افزود: بر اساس ماده ۹۸ قانون ششم توسعه هر دستگاهی موظف است بناهای تاریخی در اختیار را با اعتبارات داخلی خود و زیر نظر میراث فرهنگی مرمت کند و از آنجایی که مالکیت این مجموعه در اختیار جمعیت هلال احمر استان است مذاکره و جلساتی با متولیان این نهاد برگزار کردیم تا برای اقدامات مرمتی زیر نظر میراث فرهنگی تأمین اعتبار کنند که البته تا این زمان اقدامی نشده است.
فرازی گفت: بخش‌هایی از این مجموعه به ویژه قسمت شاه نشین که در اثر آتش سوزی خسارت دیده بود با اعتبار ۵۰۰ میلیون تومان و در سه فصل کاری از سوی میراث فرهنگی استان مرمت موقت و اضطراری شده است، اما با توجه به وسعت بالای مجموعه و تعهدات قانونی مالک کنونی مرمت و ساماندهی کامل این آثار تاریخی نیازمند همکاری و تأمین اعتبار از سوی جمعیت هلال احمر استان است.
هزینه‌کرد ۷ میلیارد ریال اعتبار برای احیا قلعه اربابی دورباش و ساعد سلطان
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص آخرین وضعیت این دو اثر تاریخی گفت: قلعه‌های اربابی ساعد سلطان و میرپنج روستای دورباش تکاب تحت مالکیت جمعیت هلال احمر استان بوده و طبق قانون وظیفه نگهداری آنها برعهده مالک است.
جلیل جباری در خصوص انتشار اخباری در خصوص عدم مرمت قلعه اربابی دورباش تکاب اظهار کرد: قلعه‌های اربابی ساعد سلطان تکاب و میرپنج روستای دورباش دو قلعه تاریخی شهرستان تکاب هستند که تحت مالکیت جمعیت هلال احمر استان قرار دارند.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی افزود: طبق ماده ۹۸ قانون ششم توسعه وظیفه مرمت، احیا و حفاظت از بناهای تاریخی برعهده مالک بوده و در این راستا نیز وظیفه نگهداری از این دو بنا برعهده جمعیت هلال احمر استان است.
اعتباری توسط مالک برای احیا و نگهداری قلعه اربابی دورباش تکاب هزینه نشده است
وی اضافه کرد: متأسفانه تاکنون اعتباری توسط مالک برای مرمت، احیا و نگهداری قلعه اربابی دورباش تکاب هزینه نشده است، با این وجود اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی برای صیانت از مواریث تاریخی با وجود ممانعت‌های جمعیت هلال احمر استان اقدام به ثبت ملی این دو بنای تاریخی کرد تا از دخل و تصرف‌های غیراصولی، تخریب‌ها و تغییر کاربری‌های فضاهای تاریخی به‌عنوان فضای اداری این بناها جلوگیری کند.
جباری تصریح کرد: با تمام این شرایط این اداره‌کل به دلیل اضطراری بودن حفاظت این بناها اعتباری بالغ بر ۷ میلیارد ریال برای احیا و مرمت هر دو قلعه هزینه کرده تا از تخریب بیش از پیش آن جلوگیری شود.
وی گفت: این دو قلعه از پتانسیل‌های مهم شهرستان تکاب هستند که جمعیت هلال احمر نه با واگذاری آنها به اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان موافقت می‌کند و نه به وظایف مالکانه خود در حفظ و نگهداری بناها به درستی عمل می‌کند.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی خاطرنشان کرد: در صورت واگذاری این قلعه‌ها می‌توان با تبدیل آنها به موزه و مراکز اقامتی سنتی گام مؤثری در رونق گردشگری شهرستان تکاب برداشت.
۵ میلیارد ریال اعتبار برای مرمت قلعه دورباش تکاب هزینه شده است
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی گفت: مرمت، ساماندهی و حفاظت قلعه اربابی روستای دورباش تکاب در سه فصل با اعتباری بالغ بر ۵ میلیارد ریال انجام شده است.
وی با بیان اینکه قلعه‌های اربابی دورباش در مالکیت جمعیت هلال احمر استان بوده که تاکنون برای حفاظت و مرمت این دو قلعه اعتباری از طرف مالک هزینه نشده است، افزود: همه اعتبارات مرمتی و حفاظتی توسط اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی هزینه شده است.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی افزود: مرمت کلی پل ساروق پس از تخریب سیلاب با هزینه اعتبار سه میلیارد ریال، انجام مرمت و حفاظت‌های میراث جهانی تخت سلیمان با اعتبار هفت میلیارد ریال و تولید گچ سنتی و نیم‌کوب در تخت سلیمان با اعتبار ۶۰۰ میلیون ریال از دیگر اقدامات انجام شده در حوزه میراث‌فرهنگی تکاب است.
جباری اضافه کرد: مرمت و حفاظت بقعه ایوب انصاری دورباش تکاب با همکاری اداره‌کل اوقاف و امور خیریه تکاب با اعتبار یک میلیارد ریال و مرمت و استحکام‌بخشی قسمتی از رواق قلعه اربابی هلال احمر تکاب با اعتبار دو میلیارد ریال هم از جمله اقدامات انجام شده در تکاب هستند.
جباری گفت: ثبت سه اثر تاریخی تپه قالابلاغی، حمام یلقون‌آغاج و آغ‌داغ و یک اثر طبیعی آبشار قینرجه در فهرست آثار ملی ایران از دیگر اقدامات حوزه میراث‌فرهنگی تکاب است.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی با اشاره به اقدامات حوزه سرمایه‌گذاری در تکاب عنوان کرد: «تقویت زیرساخت‌های گردشگری تخت سلیمان از جمله سنگ فرش، افزایش ظرفیت پارکینگ و انتقال آب شرب، تقویت زیرساخت‌های گردشگری زندان سلیمان از جمله سنگ‌فرش محوطه ورودی و انتقال آب شرب و راه‌اندازی سرویس بهداشتی از جمله این اقدامات هستند.
جباری ایجاد راه گردشگری قوشه‌بلاغ بدرلو به طول چهار کیلومتر، آسفالت یک کیلومتر راه دسترسی چملی‌گول از بدرلو تا چمن متحرک و پرداخت تسهیلات به فعالان حوزه سرمایه‌گذاری را از اقدامات انجام شده برای تقویت زیرساخت‌های گردشگری در تکاب برشمرد.
وی برگزاری چند جشنواره از جمله جشنواره تخت سلیمان و جشنواره‌های زمستانی، برگزاری برنامه‌ها و مسابقات مختلف در حوزه‌های میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، همکاری در ساخت چندین مستند ملی، بین‌المللی و کلیپ‌های مختلف هنری و صدور ساخت پل شیشه آق قینرجه را از جمله اقدامات انجام شده برای معرفی تکاب عنوان کرد.