خبرگزاری مهر، گروه سیاست - محمد مهاجرانی: خسارت «شعورزدایی از سیاست خارجی» کمتر از آسیب «شعارزدگی در سیاست خارجی» نیست! این جمله بخشی از سخنرانی علی باقری کنی رئیس تیم مذاکره‌کننده کشورمان در مذاکرات رفع تحریم‌ها در تاریخ ۲۶ خرداد سال جاری در مجمع عمومی کانون دانشگاهیان ایران اسلامی بود که وی بخشی از آن را در صفحه مجازی خود در توئیتر منتشر کرد. تقریباً از همین تاریخ موج سنگینی از تخریب و هجمه علیه باقری آغاز شد و این روزها به نقطه‌ی اوج خود رسیده است.
علاوه بر تخریب‌ها، شایعاتی نیز مبنی بر وجود اختلاف نظر بین «علی باقری» و «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه کشورمان در فضای مجازی مطرح شد که رئیس دستگاه دیپلماسی، تلویحاً این موضوع را تکذیب کرد و در صفحه شخصی خود، نوشت: دکتر باقری با جدیت و در هماهنگی کامل با اینجانب به مذاکراتِ منطقی، مستدل و فعال برای لغو تحریم‌ها ادامه می‌دهد. ما با قدرت و منطق به تلاش‌ها ادامه می‌دهیم. واقع بینی آمریکا و اخذ تضمین پایدار در نفع کامل اقتصادی ایران از توافق، می‌تواند نتیجه مذاکرات را ثمر بخش کند.
اما اصل ماجرا چیست؟ پس از آنکه آمریکا در آخرین روزهای سال گذشته و در جریان مذاکرات وین با طرح موضوعات جدید و منافی با منافع کشورمان، لحظات آخر ترمز مذاکرات را کشید و مانع به سرانجام رسیدن توافق شد، با تمام توان برای شکست مقاومت و دست کشیدن ایران از مطالبات به حق خود وارد عمل شد.
در این مدت سه ماهه که مذاکرات وین متوقف بود، طرف آمریکایی با شگردهای مختلفی از جمله تعیین ضرب‌الاجل‌های نمایشی، قطعنامه آژانس بین المللی انرژی اتمی و کمک به رژیم صهیونیستی در انجام عملیات تروریستی، انتظار داشت ایران در اولین جلسه پس از توقف گفتگوها به یک باره تمام توقعات غرب را برآورده سازد.
در همین راستا «جوزف بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز شنبه (۴ تیر) به همراه معاون خود «انریکه مو را» به تهران سفر کرد و پس از نشست چهار ساعته با «امیرعبداللهیان» خبر از آغاز مجدد مذاکرات در یک فُرمت جدید و در یکی از کشورهای همسایه‌ی ایران یعنی قطر، داد.
بورل در جریان این سفر، گفت: قرار است بعد از سفر من مذاکره ادامه یابد و تیم من به عنوان تسهیل کننده بین ایران و آمریکا خواهند بود تا مسائل باقیمانده را رفع کنیم. رسیدن به توافق بسیار مهم است. بر اساس متنی که روی میز گذاشتیم و اینکه برای همه ما، ایران و کل دنیا و اروپا و کل جهان مهم است که توافقی درباره برجام داشته باشیم.
هجمه به هیئت مذاکره‌کننده کشورمان بازی در پازل فشار حداکثری آمریکا
بخش دیگری از پازل آمریکایی‌ها در مجموعه‌ی فشار حداکثری علیه ملت ایران و در نهایت به زانو افکندن تیم مذاکره‌کننده کشورمان برای پذیرش خواسته‌های نامشروع آنها، حمله به رئیس هیئت مذاکره‌کننده کشورمان از طریق فضاسازی رسانه‌ای است. این خط عملیات رسانه‌ای که متأسفانه سهواً به برخی از رسانه‌های داخلی نیز سرایت کرده است، هدفی جز تأثیر منفی بر روی باقری برای مسامحه سریع در برابر مطالبات ملت ندارد.
مطالبی با مضمون لزوم تغییر در تیم مذاکره کننده کشورمان در حالی مطرح می‌شود که مذاکرات در جریان است و بارها مقامات عالی سیاسی کشورمان به صراحت اعلام کرده‌اند که مذاکرات برای لغو تحریم‌ها توسط وزارت امور خارجه و با راهبری شورای عالی امنیت ملی انجام می‌گیرد. به بیانی دیگر باقری مجری سیاست‌های عالی نظام در مذاکرات است.
از طرف دیگر، اگر تغییر در تیم مذاکره‌کننده چاره ساز بود، توافق در بازه‌ی زمانی که سید عباس عراقچی در دولت گذشته، عهده‌دار این پرونده بود، توافق حاصل می‌شد. دولتِ «بایدن» که وعده‌ی بازگشت به برجام پس از حضور در کاخ‌سفید را بر زبان داشت، پس از حضور در مسند ریاست جمهوری، میراث‌دار ترامپِ تروریست در استمرار تحریم‌های ظالمانه علیه ایران شد. این موضوع نشان می‌دهد، برای دولت ایالات متحده تفاوتی بین ایرانیان وجود ندارد و آنها در میز مذاکره صرفاً به دنبال جلوگیری از توفیقات ایران هستند.
مذاکرات دوحه و کاسبی چند خبرنگار خارجی در سایه اطلاع‌رسانی ضعیف!
پس از توافق «بورل» و «امیرعبداللهیان» برای از سرگیری مذاکرات در دوحه، این مذاکرات در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه هفته‌ی گذشته در دوحه پیگیری شد و هیئت مذاکره‌کننده کشورمان با اتخاذ مواضع اصولی از مطالبات به حق ایران برای انتفاع اقتصادی از توافق احتمالی، دفاع کرد.
در همین راستا، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان نیز در تماس تلفنی با شیخ «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» وزیر امور خارجه قطر، با بیان اینکه ارزیابی ما از مذاکرات دوحه مثبت است، گفت: برای رسیدن به توافقی خوب، قوی و پایدار جدی هستیم و در صورت واقع بینی آمریکا، توافق دست یافتنی است.
وزیر خارجه قطر نیز که کشورش میزبان این دور از مذاکرات سه جانبه غیر مستقیم بین ایران و آمریکا و با تسهیل‌گری اتحادیه اروپا بود، روند مذاکرات را سازنده و مثبت خواند.
علی باقری رئیس هیئت مذاکره کننده کشورمان نیز روز یک‌شنبه در حاشیه چهارمین کنفرانس بین‌المللی حقوق بشر آمریکایی از دیدگاه مقام معظم رهبری در جمع خبرنگاران گفت: زمان و مکان مذاکرات بعدی در تبادلات ما و آقای مو را وجود دارد و در حال نهایی سازی است.
منظومه‌ی رخدادهای اخیر، نشانه‌ای از اتفاق ناامید کننده و توقف مذاکرات در دوحه ندارد، اما از آنجایی که رسانه‌ها و کاربران داخلی در غیاب تیم اطلاع‌رسانی وزارت امور خارجه، دسترسی آسانی به روند مذاکرات ندارند، به ناچار سراغ صفحات مجازی تعدادی از خبرنگاران خارجی می‌روند. این چند خبرنگار خارجی زرنگ نیز با درک این موضوع، عمده فعالیت رسانه‌ای خود را بر روی اخبار مذاکرات متمرکز کردند و از این طریق بازار پُر مشتری در بین کاربران ایرانی برای خود برپا کردند!
این خبرنگاران در فضای مذاکرات دوحه حضور نداشتند، اما از همان ابتدا با انتشار مطالب گسترده، مورد استناد برخی از کاربران و کانال‌های مجازی ایرانی قرار گرفتند. برای مثال خبرنگار روزنامه‌ی «وال استریت ژورنال» در همان لحظات اولیه آغاز مذاکرات بورل و امیرعبداللهیان به دنبال روایت منفی از مذاکرات بود و با استناد به یک عکس، فضای مذاکرات را ناامید کننده توصیف کرد.
بدون شک اگر محوریت اطلاع رسانی در اختیار وزارت امور خارجه باشد، غرب از طریق شبکه‌ی رسانه‌ای خود و اندک خبرنگاران فرصت‌طلب خارجی، نمی‌تواند به راحتی و با انتشار روایت‌های متناقض بر معادلات اقتصادی و سیاسی داخلی تأثیرگذار باشد. امید است با حضور ناصر کنعانی سخنگوی جدید وزارت امور خارجه، این اتفاق حیاتی رقم خورد.
کنش و واکنش‌ها به اینجا ختم نشد چرا که سفر «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه به تهران، قبل از مذاکرات دوحه و همچنین سفر باقری به مسکو پس از این مذاکرات هم سوژه‌ی برخی دیگر از کنشگران سیاسی قرار گرفت، در همین راستا علی مطهری نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی در صفحه‌ی شخصی خود نوشت: سیاست شرق گرایی در ایران به آنجا رسیده که قبل از مذاکره دوحه وزیر خارجه روسیه به ایران می‌آید، یعنی این مذاکره‌ی بدون حضور ما و با اجازه ماست، و بعد از مذاکره دوحه هم بلافاصله هیئت مذاکره‌کننده ایرانی برای دادن گزارش و دریافت رهنمود به مسکو می‌رود، بدون آنکه به مردم گزارشی داده باشد.
این در حالی است که در جریان سفر رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان به مسکو در اسفند سال گذشته، موضوع سفر لاوروف به تهران مورد برنامه‌ریزی قرار گرفت. البته در همین سفر سکاندار دستگاه سیاست خارجی کشورمان تاکید کرد: روسیه هیچ مانعی برای رسیدن به توافق نخواهد بود و هیچ ارتباطی بین تحولات اوکراین و مذاکرات وین وجود نخواهد داشت.
اصلاح‌طلبان و میز مذاکرات دیروز و امروز
نوک پیکان اصلاح‌طلبان در حالی تیم مذاکره کننده کشورمان را هدف قرار داده که ۲ توافق هسته‌ای در دولتِ اصلاحات و دولتِ دولت تدبیر مورد حمایت آنها بود؛ حال در این گذاره این پرسش قابل طرح است که نتیجه این ۲ توافق چه بوده است و آیا دیپلمات‌های کشورمان در آن دوره توانسته‌اند مسیر دشمن را مسدود کنند؟
به هر حال آنچه مشخص است، در هر دو توافق غرب به تعهداتش عمل نکرد و نتیجه آن شد که پس از چندسال پلمب مراکز هسته‌ای یا محدودسازی فعالیت‌های صلح‌آمیز کشورمان در نهایت دوباره به روزهای پیش از توافق بازگشته‌ایم!
از سوی دیگر در توافق «برجام» وزیر وقت امور خارجه نیز به صراحت اعلام کرد: «هدف از برجام اصلاً اقتصادی نبود» و این خود گواه آن است که جریان اصلاح طلب فقط به دنبال امضای یک توافق با آمریکایی‌ها بودند، نه انتفاع اقتصادی مردم ایران!
محسن کوهکن نماینده ادوار مجلس ضمن بیان این مطلب در گفتگو با خبرنگار مهر، از مجموعه مذاکراتی که در دولت جدید انجام شد، از رسانه‌ها نشنیدیم که بگویند هیئت ایرانی از مواضع خود کوتاه آمدند. البته گاهی اوقات افرادی بودند که با عینک سیاه سیاسی و باندی نگاه می‌کردند، اصل را رها کرده و به فرعیات می‌پرداختند. به جزئیات صورت مذاکره‌کنندگان اهمیت می‌دادند. همه می‌دانند اینها کم ارزش است. این در حالی است که دولت سابق فقط به دنبال توافق برجام بود!
پاس گل اصلاح‌طلبان به حریف در دقیقه ۹۰
حال این سوال مطرح می‌شود که هدف اصلاح‌طلبان و رسانه‌های رسمی و غیر رسمی آنها از حمله به تیم مذاکره‌کننده کشورمان در نقطه‌ی اوج مذاکرات چیست؟ مگر نه آنکه توفیقات و کسب پیروزی‌های بزرگ ملی در زمانی حاصل خواهد شد که قبل از آن همدلی و وفاق در بین آحاد ملت ایجاد شده باشد!
از این رو می‌توان گفت، اصلاح‌طلبان با خطای محاسباتی خطرناک با هدف کسب منافع سیاسی و جریانی، دروازه‌ی خودی را نشانه گرفتند که اگر عزم راسخ تیم مذاکره‌کننده کشورمان در دستیابی به منافع حداکثری از توافق پیش‌رو نبود، چه بسا با پاس گل غرب‌گرایان به حریف، بازی پیچیده آمریکا در مذاکرات به باخت ایران منجر شده بود.
خبرگزاری مهر را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید