خبرگزاری مهر - گروه حوزه و دانشگاه؛ همه چیز از دوران پاندمی کرونا شروع شد. روزی که اولین بار یک داوطلب در کنکور سراسری سال ۱۳۹۹ در گروه آزمایشی هنر با برنامه ریزی و سوء استفاده از شرایطی که برای داوطلبان مبتلا به بیماری کرونا ایجاد شده بود، از دفترچه های کنکور عکس گرفت و آن را در شبکه های اجتماعی منتشر کرد.
نکته مهم درباره تخلف و تقلب در کنکور سراسری این است که تاکنون هیچ کس نتوانسته ادعا کند که به سوالات واقعی دسترسی داشته و تمامی کانال های موجود در شبکه های اجتماعی مدعی داشتن سوالات آزمون سراسری به ویژه در گروه علوم تجربی، پس از گرفتن پول از داوطلب، ناپدید شده اند و داوطلب مانده و پولی که رفته و سوالی که وجود خارجی نداشته!
البته موضوع لو رفتن سوالات در آزمون هایی غیر از کنکور سراسری مسبوق به سابقه است. تقلب در آزمون دستیاری پزشکی یکی از این موارد است که موجب شده اعتماد به موضوع آزمون ها خدشه دار شود. در آزمون دستیاری سال ۱۳۸۸ فروش سوالات محرز شد و وزارت بهداشت تصمیم به ابطال آزمون گرفت.
تغییر مسیر رقابت در کنکور از گزینه های سیاه و سفید تا رقابت بر سر داشتن آخرین ابزار جاسوسی!
اما موضوع دیگری که اذهان عمومی را مشوش کرده است تجهیزات الکترونیکی و وسایل خاصی هستند که برخی توانسته اند به آنها دست یابند که می تواند در نتیجه آزمون آنها موثر باشد و رقابتی که قرار بود بر سر چهار گزینه های سیاه و سفید و چهار جوابی باشد به رقابت بر سر داشتن آخرین ابزار جاسوسی رسیده است!
در زمان کنکور ۱۳۹۹ افرادی که در این زمینه دستگیر شدند، اعتراف کردند که جهت ارسال عکس از دفترچه های امتحانی کنکور سراسری برنامه ریزی کرده بودند و قصدشان این بوده شبهه در آزمون سراسری را القاء کنند. همان زمان عده ای مدعی شدند که کلید آزمون را دارند که بررسی ها نشان داد تمامی آن تصاویر کذب و جعلی و با هدف کلاهبرداری بوده است.
هیچکس ادعا نمی‌کند که قبل از آزمون سئوالات لو رفته باشد
دکتر ابراهم خدایی رئیس وقت سازمان سنجش درباره تصاویری که در فضای مجازی در مورد لو رفتن سئوالات کنکور سراسری مطرح شده بود یادآور شد: هیچکدام از تصاویری که در فضای مجازی منتشر شده، موضوع لو رفتن سئوال قبل از آزمون نیست و هیچکس ادعا نمی‌کند که قبل از آزمون سئوالات لو رفته باشد.
وی اضافه کرد: برخی افراد به صورت موردی موبایل به داخل حوزه‌های امتحانی برده بودند و پس از آزمون عمومی در زمان پخش سئوالات اختصاصی از فرصت سوءاستفاده کرده و تصاویر دفترچه سئوالات عمومی را به شبکه‌های اجتماعی ارسال کردند. وقتی سئوالات بلافاصله به شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی ارسال می‌شود، موضوع القای شبهه لو رفتن سئوالات کنکور است.
این اتفاق در کنکور سراسری سال ۱۴۰۰ هم تکرار شد و این بار علاوه بر انتشار تصاویر سوالات کنکور پس از برگزاری آزمون، شبکه های اجتماعی جولانگاه مدعیان فروش سوالات کنکور بودند. تمامی این افراد مدعی بودند که سوالات را در اختیار دارند و بخشی از پول را قبل از آزمون می‌گیرند و بخشی دیگر از پول را بعد از کنکور و حتی قیمت ۳۰ میلیون تومانی هم برای سوالات عنوان شده بود.
سردار وحید مجید رئیس پلیس سایبری کشور آن زمان از دستگیری بیش از ۲۰ نفر از کسانی که اقدام به فروش سوالات غیر واقعی کنکور سراسری سال ۱۴۰۰ در فضای مجازی می‌کردند، خبر داد و گفت: در تحقیقات به عمل آمده از مجرمان دستگیر شده مشخص شد تعدادی از داوطلبان کنکور با این ترفند مبالغ زیادی تحت عنوان بیعانه به این کلاهبرداران پرداخت کردند که ضمن مسدود کردن حساب‌های مالی این مجرمان اقدامات نهایی برای استرداد وجوه به فریب خوردگان صورت گرفته است.
در همین زمینه دکتر ابراهیم خدایی رئیس وقت سازمان سنجش آموزش کشور نیز با اشاره به اینکه در زمان برگزاری کنکور علوم تجربی در روز جمعه ۱۱ تیرماه ۱۴۰۰ یک عکس از صفحه دروس عمومی این گروه در ساعت ۹:۳۰ صبح منتشر شد، گفت: یک داوطلب با موبایل از سر جلسه آن را منتشر کرده بود که ۱۵ دقیقه بعد این داوطلب دستگیر شد و از ارسال سوالات اختصاصی جلوگیری به عمل آمد.
در آزمون سراسری سال ۱۴۰۱ نیز سازمان سنجش با مشکل مشابهی مواجه شد. ارسال تصاویر دفترچه های کنکور، رد و بدل کردن پول برای خریداری سوالات و ادعاهای متعدد مبنی بر تقلب گسترده در آزمون سراسری بخشی از این مسائل بودند.
بازشدن پای تکنولوژی های پیشرفته در کنکور سراسری ۱۴۰۱
این بار پای تکنولوژی بیش از گذشته در کنکور سراسری باز شد و وسایل بسیار عجیب و غریبی از داوطلبان متخلف گرفته شد. در مقابل سازمان سنجش هم با تشکیل شورای حفاظت از آزمون از پیش از آزمون شروع به شناسایی کلاهبردارها و متقلبان کرد.
هندزفری کاملا نامرئی که در گوش جاسازی می شود، سیم کارت هایی که با هندزفری ها مرتبط می شود و قابلیت ارتباط با بیرون را دارد، خودکارهای سیم کارت خور که با فشار دادن آن ارتباط با بیرون برقرار می شود، پاک کن ها و گردن آویزهای سیم کارت خور که قابلیت ارتباط با بیرون دارند از جمله وسایلی بود که به عنوان ابزارهای الکرونیکی تقلب شناسایی شدند.
شناسایی ۴۸۴ مورد تقلب و دارندگان وسایل الکترونیکی غیر مجاز در کنکور سراسری ۱۴۰۱
سازمان سنجش آموزش کشور برای مقابله با این دستگاه ها، یک دستگاه آشکارساز نویز را در همه حوزه های آزمون به کار گرفت و هر یک از متقلبانی که دارنده انواع وسایل الکترونیکی از موبایل تا کوچکترین وسایل را شناسایی کرد. آخرین آمار حاکی از شناسایی ۴۸۴ مورد تقلب و دارندگان وسایل الکترونیکی غیر مجاز بوده است.
از سوی دیگر برخی عنوان می کنند چرا اصلا باید تصاویر دفترچه های کنکور سر از شبکه های اجتماعی درآورد.
عبدالرسول پورعباس رئیس سازمان سنجش در این باره گفت: انتظار داشتیم که عکس از جلسه آزمون بیرون بیاید. ابزار عکس گرفتن و ارسال آن خیلی پیچیده است و هنوز ابزاری نداریم که بتوانیم آن را کشف کنیم اما ما امسال ۱۲ شبکه بزرگ را شناسایی کردیم که یک مورد از این شبکه‌ها توانست بعد از آزمون عکس را بفرستد بیرون و سوالات را همزمان با برگزاری آزمون پخش کرد. البته ما انتظار این را داشتیم و تدبیری اندیشیدیم که پاسخنامه در زمان کمتری در دست داوطلب باشد که این شبکه‌ها نتوانند پاسخ را ارسال کنند.
پورعباس گفت: ابزارهای تقلب الکترونیکی گیرنده های بسیار ریزی دارند که اندازه نخود و یا اندازه پاک کن است. تجهیزاتی که داوطلب دارد خاموش می‌ماند و لحظه‌ای که سینگال ارسال می‌شود تجهیزات به طور خودکار روشن می‌شود. از ساعت ۱۰ تا ۱۲ تمام عوامل با سیگنال یاب در تمام حوزه‌ها درگیر بودند و تمام مشتریانی که می‌خواستند پاسخ را بگیرند را شناسایی کردیم. تاکنون بیش از ۴۸۰ نفر را دستگیر کرده ایم.
رئیس سازمان سنجش یادآور شد: اولین عکس بعد از ساعت ۹ و نیم بیرون آمد. ولی عوامل بیرونی این متقلبین ساعت ۹ و ۴۵ دقیقه می‌خواستند سیگنال پاسخ را به داوطلبان ارسال کنند ولی از آن زمان هر تلاشی کردند تا پاسخ‌ها را ارسال کنند سیگنال یابی که ما استفاده کردیم توانست آنها را پیدا کند. این افراد یک تا ۱۰ سال از آزمون محروم می‌شوند.
قسم رئیس سازمان سنجش درباره عدم دسترسی به سؤالات قبل از آزمون
وی درباره تقلب در کنکور سراسری گفت: تقلب به معنای "افشای سوالات" یعنی اینکه قبل از آزمون به سوالات دسترسی داشته باشند، در کشور امکان ندارد. قسم می‌خورم دسترسی به سؤالات، قبل از آزمون اتفاق نیفتاد. در حال حاضر تقلب این است که داوطلب عکس سؤالات را بیرون می فرستد و تقلب آنجا اتفاق می‌افتد که سؤالات حل شوند و به وسیله کیت های الکترونیک پاسخ‌ها به داوطلب برسند.
با این وجود توضیحات رئیس سازمان سنجش قانع کننده به نظر نرسیده است و همچنان عده ای بر طبل شبهه در کنکور ۱۴۰۱ می کوبند تا جایی که موضوع «ابطال کنکور» را مطرح کرده اند.
ابطال کنکور و برگزاری مجدد آن می تواند یکی از دستورالعمل ها باشد
خضریان سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در گفتگویی تلویزیونی گفت: تا به این لحظه مستنداتی مبنی بر وجود لو رفتن سوالات پیش از برگزاری کنکور ۱۴۰۱ به دست ما نرسیده است. اما در صورتی که کمیته ویژه رسیدگی به این موضوع به این نتیجه برسد که دیگر این کنکور قابل ارزیابی مبنای پذیرش دانشجو برای ورود به دانشگاه نیست، می تواند یکی از دستورالعمل ها ابطال کنکور و برگزاری مجدد آن باشد.
جلسه کمیسیون آموزش مجلس درباره گزارش‌های واصله از نابسامانی‌ها و ناهماهنگی‌هایی که پیرامون برگزاری کنکور
در همین زمینه نادری عضو هیات رئیسه مجلس از بررسی گزارش‌های واصله از نابسامانی‌ها و ناهماهنگی‌هایی که پیرامون برگزاری کنکور در تعدادی از حوزه‌های سراسر کشور در قالب لو رفتن سوالات آزمون، ناهماهنگیهای ظاهری و استفاده از دستگاه‌های غیر مجاز برای تقلب وجود داشته در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس خبر داد و گفت: در رابطه با حواشی ایجاد شده در حوزه‌های برگزار کننده آزمون سراسری ۱۴۰۱ گزارش‌هایی دریافت کردیم.
وی تاکید کرد: بعد از دریافت این گزارش‌ها پیگیری‌های لازم را از طریق مسئولان مربوطه اعم از رئیس سازمان سنجش و سایر مسئولان مربوطه انجام دادم که در پی آن علل بروز این حواشی در حال رسیدگی است. به زودی در نشست کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با حضور مسئولان مربوطه به بررسی این گزارش‌ها خواهیم پرداخت تا توضیحات تکمیلی را در این رابطه ارائه کنند.
اما در مقابل منادی رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: ابطال کنکور در صورت محرز شدن لو رفتن سوالات شدنی نیست اما اگر به این برسیم که خلافی صورت گرفته، به هر کاری دست می‌زنیم که جلوی تقلب‌ها و سوءاستفاده‌ها و بی‌عدالتی‌ها را ان‌شاءالله بگیریم. امسال خیلی خوب از کنکور صیانت شده و با اطمینان می‌گویم که مردم نگران نباشند.
ورود رئیس جمهور به موضوع حواشی کنکور و ماموریت به معاون اول
حواشی کنکور ۱۴۰۱ و طرح موضوع تقلب گسترده در این کنکور و شناسایی حدود ۵۰۰ متقلب در میان کنکوری ها به دولت هم کشیده شده است و رئیس جمهور در جلسه روز یکشنبه هیئت دولت در ۱۲ تیرماه با اشاره به برخی شبهات مطرح شده درباره کنکور ۱۴۰۱، گروهی را به ریاست معاون اول رئیس جمهور را مأمور تحقیق و بررسی دقیق ابعاد این موضوع کرد.
رئیس جمهور گفت: کنکور نقطه اطمینان مردم به سازوکارهای سنجش و پذیرش دانشجو در کشور است و نباید اجازه دهیم هیچ خدشه‌ای به این اعتماد وارد شود.
سلامت کنکور ۱۴۰۱ تأیید شد
پیرو دستور رئیس جمهور، هیئت منتخب تحقیق و بررسی ابعاد برخی شبهات مطرح شده در آزمون سراسری سال ۱۴۰۱ که به دستور رئیس جمهور تشکیل شده بود، اعلام کرد: سلامت کنکور سراسری سال ۱۴۰۱ در تمامی رشته‌ها و گروه‌ها مورد تأیید قطعی است.
در گزارش این هیئت منتخب آمده است: پس از بررسی دقیق تمامی گزارشات و مستندات ارائه شده از سوی دستگاه‌های مذکور صحت برگزاری این آزمون در بخشهای مختلف شامل طراحی سؤالات، چاپ، قرنطینه، توزیع و دیگر مراحل فرایند اجرایی، هیچ گونه شائبه و کمبودی نداشته و با توجه به اقدامات سازمان سنجش آموزش کشور و همکاری تمامی دستگاه‌های دست‌اندرکار در امر برگزاری این آزمون، سلامت کنکور سراسری سال ۱۴۰۱ در تمامی رشته‌ها و گروه‌ها مورد تأیید قطعی می‌باشد.
در بخش دیگری از این گزارش تصریح شده است: با توجه به پیش‌بینی‌های چند لایه کنترلی و امنیتی و اشراف کامل دستگاه‌های نظارتی و شناسایی تجهیزات الکترونیکی که بکار گیری آنها در جهت ارتکاب تخلف و تقلب متصور بوده و نیز برخورد قاطع با این گروه محدود از داوطلبان به هنگام ورود به حوزه‌ها و همچنین در ساعات بعدی برگزاری آزمون، با اطمینان ابراز می‌دارد که هیچ حقی از هیچ یک از داوطلبان تضییع نشده و سازمان سنجش آموزش کشور و برگزارکنندگان کنکور در جهت حفظ حقوق داوطلبان و رعایت عدالت آموزشی تمامی تلاش خود را بکار گرفته‌اند در این راستا لازم است از تلاش‌های شرکت‌های دانش‌بنیان که طی ماه‌های گذاشته با بکارگیری فناوری‌های نوین و دستیابی به آخرین تکنولوژی‌های امنیت آزمون در اجرای این مهم نقش بسزایی ایفا کرده‌اند تشکر و قدردانی نماییم.
در پایان این گزارش خاطرنشان شده است: لازم است از تلاش‌های تمامی دستگاه‌های نظارتی و اجرایی به ویژه وزارت کشور، وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی، وزارت نیرو، قوه قضائیه و ضابطان قضایی که در سلامتی برگزاری آزمون تلاش مجدانه‌ای داشته‌اند کمال تشکر را ابراز دارد.
رئیس جمهور گروهی به ریاست معاون اول رئیس جمهور را مأمور تحقیق و بررسی دقیق ابعاد و برخی شبهات مطرح شده درباره کنکور ۱۴۰۱ کرده بود که در پی بررسی‌های صورت گرفته گزارش هیئت منتخب اعلام شده است.