خبرگزاری مهر، گروه استانها: برای اولین بار نیست که در خراسان‌جنوبی شاهد اختلاف بین برخی از روستاییان با بنیاد مستضعفان و یا بنیاد شهید در مورد زمین‌های روستاهای مصادره شده توسط این دو نهاد و فروش و یا واگذاری آنان هستیم.
روزی در روستای موسویه، روزی در روستاهای درمیان و حالا نیز نوبت به «چهاردِه» رسیده است. روستایی که در دوران پهلوی در تملک خاندان علم بوده است و بعد از انقلاب در اختیار بنیاد مستضعفان و سپس بنیاد شهید قرار گرفته است.
این روستا بعدها در مزایده گذاشته و به سرمایه دارانی فروخته شده است و در حال حاضر این سرمایه گذاران و در واقع مالکان آن تمایل دارند آنجا را تبدیل به یک منطقه گردشگری کنند.
اصل ماجرا چیست؟
اما اصل ماجرای اختلاف به آنجا برمی‌گردد که سرمایه‌گذار و یا همان مالک اقدام به تخریب خانه‌های برخی از اهالی و روستائیانی کرده است که عمر خود را در آن روستا سپری کرده و آنجا را خانه آبا و اجدادی خود می‌دانند.
غلامرضا چهاردهی از اهالی روستای چهارده که روزگاری سالمندی را می‌گذراند در گفتگو با مهر گفت: ماجرا اینگونه است که روستای چهارده بالا مشتمل بر مزرعه و قنات در گذشته توسط خاندان علم مورد تقاضای ثبت قرارگرفته است.
وی گفت: بعد از انقلاب اسلامی این ملک مصادره شده و در اختیار بنیاد مستضعفان و سپس در اختیار بنیاد شهید قرار گرفته است.
چهارده روستای آبا و اجدادی ما است
چهاردهی با تأکید بر اینکه اینجا خانه آباء و اجدادی من است، گفت: قبل از اینکه خاندان علم وجود داشته باشد اینجا متعلق به پدران من و در تصرف مالکانه آنان بوده و در سال ۱۳۱۷ خاندان علم مالک مزرعه و قنات و زمین‌های کشاورزی شدند.
وی اظهار کرد: در طول چند سال گذشته دو دفعه حکم تخلیه برای من صادر شده و اخیراً هم حکم جدیدی صادر و خانه‌ام تخریب شده است و از این جهت واقعاً قلبم دردمند است.
فروختن املاکی که متعلق به مردم بوده است
حسین صالحی وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی این پرونده با اشاره به اینکه از سال ۹۲ در جریان امور مربوط به این روستا بوده‌ام، اظهار کرد: بیشتر خانه‌های روستای چهارده بیش از ۱۰۰ سال عمر دارند.
وی با تأکید بر اینکه افراد قبل از قانون ثبت اجباری املاک و از حدود سال ۱۳۱۰ در این روستا ساکن بوده‌اند، بیان‌کرد: از طرف دیگر قبل از تصویب قانون مدنی (حدود سال ۱۳۰۷) آبا و اجداد اهالی چهارده در این منطقه دفن شده‌اند.
وکیل پایه یک دادگستری ادامه‌داد: از همان ابتدا موقع واگذاری اراضی و مزارع کشاورزی روستای چهارده عنوان شده که خانه‌ها استثنا هستند.
صالحی بیان‌کرد: ولی بعد از آن به اسنادی استناد شده است که پول پرداخت شده هم بابت آن خانه‌های سنگی و گلی باقدمت بیش از صد سال هم مزارع بوده است.
وی گفت: در حالی که به نظر من این پرداخت‌های ناچیز بابت حق ریشه و حق زارعانه بوده است نه بهای عرصه و اعیانی که بطرز مجرمانه توسط خاندان علم از ید مالکانه زارعان خارج (البته با ابزاری ظاهراً قانونی و ماهیت غیرقانونی و نامشروع) و برای این خاندان سند شده است.
وکیل پایه یک دادگستری یادآور شد: بنیاد و خاندان علم هیچ حقی در مورد خانه‌های اهالی این روستا نداشته‌اند و نباید برای خودشان سند می‌گرفتند.
وی ادامه داد: در تشریفات ثبتی بدلیل عدم آشنایی با قوانین، اهالی حضور نداشته‌اند و به موقع هم اعتراض نکرده‌اند، بنابراین به لحاظ قانون صوری و شکلی گرفتاری دارند چرا که اعتراضی نداشته‌اند اما ماهیتاً و شرعا مالک هستند.
محمد پور، سرمایه گذار و مالک اراضی در روستای چهارده بیرجند در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: زمین‌های این روستا در مصادره بنیاد شهید بوده است و در سال‌های ۷۹-۸۰ چندین دفعه این نهاد نامه و اطلاعیه زده که ما املاک را به مزایده می‌گذاریم و اگر اهالی روستا تمایل برای خرید دارند در اولویت هستند.
وی با اشاره به اینکه اهالی روستا تمایلی برای خرید و شرکت در مزایده نشان ندادند، بیان کرد: در همان زمان فردی به نام آقای دباغی در مزایده شرکت و به مبلغ ۱۴۱ میلیون این املاک و زمین‌ها را خریداری کرد.
حقوق اهالی در سال ۸۱ پرداخت شده است
سرمایه گذار در روستای چهارده با تأکید بر اینکه طبق مدارکی که موجود است در سال ۸۱ و بعد از مزایده بین ۹۵۰ تا سه میلیون تومان به حساب اهالی روستا واریز شد تا بتوانند نیاز مسکن خود را تأمین کنند، ادامه داد: در همان بازه زمانی می‌توانستند در مناطقی چون معصویه بیرجند برای خود خانه بخرند.
محمدپور با اشاره به اینکه مجموع واریزی به حساب اهالی روستا در آن زمان ۲۷ میلیون تومان بود، گفت: بعد از آن من زمین‌ها و املاک و… را از آقای دباغی خریدم تا بتوانم یک مجموعه گردشگری در آن منطقه راه‌اندازی کنم.
وی یادآور شد: اما در این سال‌ها به قدری اذیت شدم و به اندازه‌ای آسیب دیدم که به صراحت می‌توانم بگویم از سرمایه‌گذاری پشیمان هستم.
فعال اقتصادی در خراسان جنوبی با اشاره به اینکه مدام از من در ادارات مختلف شکایت می‌شود، بیان‌کرد: با قاطعیت و اطلاعات دقیق می‌توانم بگویم که برخی از اهالی که از من گلایه دارند در خود شهر بیرجند منزل مسکونی دارند و مشکلی از نظر مسکن ندارند.
محمدپور با تأکید بر اینکه من برای سه نفر از اهالی که همچنان در روستا ساکن هستند گازکشی و ساخت حمام و… و. نیز داشته‌ام، یادآور شد: ولی وقتی از من که طبق قوانین مالک هستم به دلایل مختلف شکایت می‌شود من نیز از حقوق قانونی خودم دفاع می‌کنم.
محمدرضا خلیلی مشاور حقوقی بنیاد شهید و امور ایثارگران خراسان جنوبی در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: واگذاری زمین‌های چهارده در زمان خودش به صورت مستقیم توسط بنیاد شهید خراسان جنوبی انجام نشده است.
اختیارات مربوط به املاک بنیاد به سازمان اقتصادی کوثر تفویض شده است
وی بیان‌کرد: بر اساس دستورالعمل‌ها و بخش نامه‌هایی که داریم کلیه اختیارات مربوط به املاک بنیاد شهید به سازمان اقتصادی کوثر تفویض شده و اقدامات در مورد روستای چهارده هم توسط همین سازمان انجام شده است.
مشاور حقوقی بنیاد شهید و امور ایثارگران خراسان جنوبی ادامه داد: بر این اساس بنیاد شهید و امور ایثارگران خراسان جنوبی دخل و تصرفی به صورت مستقیم در مورد این زمین‌ها نداشته است.
خلیلی یادآور شد: البته ادعاهایی نیز در مورد پرداخت حق و حقوق اهالی روستا مطرح شده که صحت و سقم آن باید توسط دستگاه‌های ذی صلاح تأیید شود.
در هر حال آنچه مسلم است حفظ و احترام به مالکیت خصوصی که از طریق قانونی به افراد رسیده است از یک طرف و حفظ حقوق روستائیانی که سال‌های سال در منطقه ساکن بوده و در آنجا به اصطلاح محلی دارای حق ریشه هستند باید مد نظر قرار گیرد تا کمتر شاهد این اتفاقات حاشیه ساز باشیم.
و ای کاش قبل از هر واگذاری و یا فروش زمین در قالب مزایده و…توسط بنیاد مستضعفان و یا هر نهاد دیگری حقوق قانونی روستاییان به صورت سند رسمی به آنان واگذار شود تا آنچه رخ می‌دهد به صورت حقیقی و واقعی مصداق یاری مستضعف باشد.