خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و اندیشه: مصطفی محدثی خراسانی، یادداشتی را با عنوان «راز توفیق مسافر سنت در هزاره سوم» با نگاه به یادداشت‌های حجت الاسلام محمدرضا زائری نوشته که برای انتشار در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده است.
مشروح این یادداشت را در ادامه می‌خوانید:
«اقبال عمومی به این یادداشت‌ها از سوی طیف و طبقات مختلف جامعه و خصوصاً از جانب خواص اهل هنر و ادبیات مرا به مطالعه دقیق‌تر این کتاب کشاند و پاسخ به این سوال که راز توفیق برخی آثار و اقبال گسترده به آنها در چیست.
در نقد کهن ادبی، خصوصاً حوزه شعر، اصطلاح (سهل و ممتنع) به یکی از ویژگی‌های بارز آثاری اطلاق می‌شود که از این اقبال گسترده برخوردارند و در تشریح آن گفته‌اند آثاری که ظرفیت و ظرافت فهم عوام و پسند خواص را توأمان داشته باشند و کتاب مسافر سنت در هزاره سوم را پس از مطالعه دقیق‌تر، از این دست آثار یافتم و اما ویژگی دیگر این کتاب که پا به پای سهل و ممتنع بودن موجب توفیق آن شده را با بیان این خاطره خواهم گفت.
چند روز پیش در پاسخ یکی از مدیران ارشد صدا و سیما که می‌پرسید چند نفر از شاعرانی را که در جریان انقلاب بالیده‌اند و ما آنها را به عنوان شاعران انقلاب می‌شناسیم، نام ببرید که بتوانیم آنها را در حد سرآمدان شعر قبل از انقلاب و چهره‌های مطرح دهه‌های منتهی به انقلاب، ارزیابی کنیم، من بدون تأمل نام چند نفر را بردم، اما در پاسخ سوال بعدش که پرسید حالا اگر یکی، دو نفر نفر دیگر را هم بخواهید اضافه کنید آنها چه کسانی هستند، نتوانستم بدون تأمل جوابش را بدهم، البته نه اینکه این تأمل خیلی طولانی شود، شاید ده ثانیه و بعد از دو نفر دیگر نام بردم و گفتم، سلمان هراتی و علیرضا قزوه، آن مدیر ارشد صدا و سیما که در ادامه پی بردم می‌خواهد در برنامه‌ای با موضوع هنر و ادبیات انقلاب اسلامی شرکت کند، برای شرکت در آن برنامه آماده می‌شود، از من پرسید، «ملاک شما برای انتخاب این پنج نفر چیست»؟
در جواب، ابتدا شروع کردم از برخی توانمندی‌های هنری در بیان، خلاقیت‌ها و کشف‌های شاعرانه و ویژگی‌های زبان شعر آنها سخن گفتم، مثلاً اینکه فلانی این پشتوانه‌های فرهنگی و اسطوره‌ای را دارد، دیگری این تخصص‌های زبانی را دارد و یا آن شاعر توانسته است با این توانمندی شیوه تازه ای در کاربرد آرایه های ادبی ابداع کند، و با جمع کردن میان سنت و مدرنیسم به گونه‌ای کاملاً امروزی و مدرن سخن بگوید که در عین حال پیوندی مستحکم و ریشه دار با پیشینه‌ها و پشتوانه‌های غنی ادبی و معرفتی میراث فرهنگی و ادبی ما داشته باشد.
البته آن مدیر ارشد صدا و سیما قانع نمی‌شد و در جواب من به طور مثال می‌گفت، در این ویژگی که شما برای شاعران نام بردید فلان شاعر هم خوش درخشیده است، بحث طولانی شد و قرار شد فردای آن روز که همدیگر را در جلسه‌ای می‌دیدیم صحبت‌ها را پیرامون آن موضوع ادامه دهیم. من تا فردای آن روز مدام با این سوال از خودم دست در گریبان بودم و برای اینکه جواب قانع کننده‌ای برای آن بیابم، به این نکته فکر می‌کردم که واقعاً به جز توانمندی‌های هنری چه عامل عمده‌ای موجب می‌شود که برخی چهره‌ها در تاریخ شعر فارسی ماندگار شوند. یاد حرف بزرگی افتادم که در مقایسه شادروان مهدی اخوان ثالث با اقرانش و همچنین بیان جایگاه او در شعر فارسی گفته بود اخوان شاعری بود که یک ملت آرزوی داشتن آن را داشتند و دارند، در شعر او آنچه یک ملت می‌خواهد وجود دارد. حالا فکر می‌کنم همین ملاک می‌تواند، پاسخ سوال‌هایی از این دست باشد.
آنچه مردم می‌خواهند اگر در آینه اثری هنری و ادبی جلوه گر بود این اقبال را برای ماندگاری پیدا می‌کند و این ویژگی دیگر کتاب (مسافر سنت در هزاره سوم) حجت الاسلام محمد رضا زائری است.»