خبرگزاری مهر - گروه استانها - فاطمه جهانبخش: انجام ساخت و ساز در اطراف بناهای تاریخی دارای ضوابط خاصی از جمله کد ارتفاعی و نمای آن و نیز خط آسمان است و حتی در مورد پلان‌های معماری هم بسته به جایی که بنا ساخته می‌شود محدودیت‌هایی وجود دارد.
تلاش برای حفظ حریم بناهای تاریخی یکی از وظایف مشخص شده سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است و بدون شک این انتظار وجود دارد تا میراث با دغدغه جدی نسبت به حفاظت از بناهای تاریخی اقدام کند. ساخت و ساز در حریم آثار تاریخی در قزوین سابقه‌ای طولانی دارد و مردم قزوین هرچند وقت شاهد شکستن حریم یک اثر و یا بافت تاریخی هستند.
ساخت یک ساختمان حدود ۵ طبقه دقیقاً در روبروی بنای تاریخی بلدیه و یا ساخت ساختمان‌هایی با بیش از ۴ طبقه ارتفاع در محله بلاغی آن هم در حالی که شورای عالی معماری و شهرسازی بر ساخت تنها دو طبقه ساختمان در این بافت تاکید کرده از جمله نقض حریم‌هایی است که در سکوت دستگاه‌های نظارتی و حتی میراث فرهنگی در قزوین صورت گرفته است.
اما این بار نقض حریم به اثر تاریخی درب کوشک قزوین رسیده است تا جایی که در فاصله کمتر از ۵۰ متری بنای تاریخی دروازه درب کوشک قزوین بنایی در حال ساخت است که به نظر می‌رسد با عبور از تمام ضوابط و قوانین کار، از آهن و بتن تغذیه می‌کند و روز به روز بالنده‌تر می‌شود.
یکی از ۴ دروازه تاریخی کشور در معرض خطر است
محمدحسین سلیمانی در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: همه آثار تاریخی حریمی دارند که باید رعایت شوند و متأسفانه همانطور که رئیس سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری قزوین هم اذعان کرده است در خصوص ساخت و ساز اطراف دروازه درب کوشک این حریم رعایت نشده است و با تمام این تفاسیر مجوز ساخت و ساز از سوی میراث صادر شده و شهرداری نیز پروانه ساخت و ساز در این حریم را صادر کرده است.
این قزوین شناس و فعال حوزه میراث ادامه داد: در خصوص این ساخت و ساز مهم‌تر از خط آسمان بنا، موضوع حریم بنا است که رعایت نشده و در این زمینه میراث فرهنگی تلاش کرد که پلاک را با همکاری اداره راه و شهرسازی به تملک در آورد و حریم را آزادسازی کند که این اتفاق هم نیفتاد.
وی بیان کرد: نتیجه این عدم توجه و یا عدم موفقیت این است که امروز در فاصله‌ای کمتر از ۲۰ متر از دروازه درب کوشک ساخت و ساز در حال انجام است و سقف طبقه منفی و اول هم ریخته شده است.
سلیمانی عنوان کرد: بی توجهی به حریم بناهای تاریخی دائماً در قزوین در سایه بی توجهی شهرداری و میراث فرهنگی اتفاق افتاده است و این موضوع تازه ای نیست، باید به این اندیشید که اگر یک ساخت و ساز قانون را نقض هم نکند حفظ حریم بنای تاریخی یک حرکت صحیح برای برداشت‌های فرهنگی در آینده است.
این قزوین پژوه تبیین کرد: هم اکنون در سراسر کشور تنها ۴ دروازه بازمانده از دوره قاجار باقی مانده که یکی از آنها دروازه ارگ سمنان، دروازه قرآن در شیران و دو مورد بعدی در قزوین است و این هم بخشی از اهمیت دروازه درب کوشک را نشان می‌دهد که اگر بشود حریم این دروازه را آزاد کرد به راحتی می‌توان کاربری فرهنگی ملی برای آن تعریف کرد که در قزوین بروز و ظهور یافته است.
وی گفت: موضوع دروازه درب کوشک و حریم آن اولین مورد از مسائل این دست نیست و همواره ابنیه تاریخی قزوین مورد بی توجهی مسئولین ادوار مختلف قرار گرفته است که اگر در مورد آنها پرس و جو هم کنیم موضوع عدم وجود بودجه کافی به میان می‌آید که مهم تراز آن در واقع ریشه‌های مسئله را باید در عدم تعلق خاطر مسئولان یافت.
تلاش برای تملک پلاک در حال ساخت
اما علیرضا خزائلی شهریور سال گذشته در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به ساخت این بنا اظهار کرد: مالک پلاک مذکور در دهه هشتاد با استعلام از اداره‌کل و مشروط بر رعایت و ضوابط ساخت‌وساز در حرایم، مجوز ساخت را دریافت و طی این سال‌ها نیز آن را تمدید کرده و در نهایت بدون منع قانونی اقدام به ساخت کرده است.
وی اضافه کرد: با توجه به اهمیت تاریخی این محدوده و حفاظت از حریم منظری اثر تاریخی به‌ثبت رسیده در فهرست آثار ملی، طی برگزاری جلسات متعدد با مالک، معاون عمرانی استاندار و مدیرکل راه و شهرسازی استان مقرر شد تا از محل اعتبارات ملی و بازآفرینی استان نسبت به تملک کل نوار مجاور درواز درب کوشک و خیابان نادری با اولویت پلاک در حال ساخت اقدام لازم صورت گیرد و نماینده ویژه‌ای نیز از اداره‌کل برای پیگیری و تسریع در روند انجام آن به اداره‌کل راه و شهرسازی استان معرفی شده‌است که امیدواریم بتوانیم در کوتاه‌ترین زمان ممکن آن را به نتیجه برسانیم.
میراث در خرید و تملک بنای در حال ساخت ناتوان است
اما این پایان ماجرا نیست. ظهر دوشنبه ۲۰ تیرماه روابط عمومی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان قزوین در بیانیه‌ای به طور رسمی اعلام کرد که با توجه به کمبود منابع مالی از تملک این ملک ناتوان است.
روابط عمومی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان قزوین در این بیانیه خود با تاکید دوباره بر اینکه این بنا دارای مجوز است عنوان کرد، رعایت حقوق قانونی اشخاص اجازه لغو پروانه صادر شده را نمی‌دهد.
این اداره همچنین در این بیانیه تصریح کرده است که تنها راه حل این مشکل تملک این بنا است اما تملک این پلاک بیش از ده برابر بودجه سالیانه استانی این اداره‌کل هزینه در بر دارد و تأمین بودجه آن نیازمند همراهی و کمک سایر دستگاه‌ها است.
میراث در حالی در این بیانیه از ناتوانی خود در تملک این بنا سخن گفته که برخلاف مشی سال‌های اخیر خود در رابطه با شکایت از مجموعه‌ها و افراد در این مورد نه تنها حاضر نشده از ظرفیت مدعی العموم برای توقف کار استفاده کند بلکه گویا حاضر نیست از مدیران پیشین شهرداری و حتی میراث که اجازه صدور این مجوز را داده‌اند اقدامی قضائی کند.
سوالات زیادی در رابطه با چگونگی ساخت این مجموعه در کنار بنای تاریخی دروازه درب کوشک که از قضا در فاصله تقریباً ۱۰۰ متری اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان قزوین ساخته شده در اذهان وجود دارد.
حال باید دید آیا مدیران استان و حتی مدعی العموم پس از این بیانیه و اعلام ناتوانی میراث در تملک این بنا کاری از پیش خواهند برد؟