به گزارش خبرنگار مهر، هجدهم ذی الحجه سالروز نصب الهی امام امیرالمومنین علی علیه السلام به ولایت و امامت و عید غدیر خم است. اسلام به عنوان آخرین و کامل‌ترین آئین آسمانی، تمام دستورات لازم جهت رسیدن انسان به کمال و سعادت ابدی را ارائه کرده است. این تعالیم الهی در طی بیست و سه سال توسط پیامبر اکرم صلّی‌الله‌علیه‌وآله به مردم ابلاغ شد.
ارکان دین اسلام
با توجه به روایات اسلامی، این دین الهی بر پنج ستون و رکن اصلی استوار است که در روایت باقرالعلوم علیه‌السلام به وضوح به تصویر کشیده شده است. امام باقر علیه‌السلام فرمودند: «بُنِیَ الْإِسْلَامُ عَلَی خَمْسٍ عَلَی الصَّلَاةِ وَ الزَّکَاةِ وَ الصَّوْمِ وَ الْحَجِّ وَ الْوَلَایَةِ وَ لَمْ یُنَادَ بِشَیْءٍ کَمَا نُودِیَ بِالْوَلَایَةِ؛ [۱] اسلام بر پنج چیز استوار و بنا شده است: نماز، زکات، حج، روزه و ولایت و به هیچ چیز به اندازه ولایت نِدا (تاکید) نشده است.
ولایت؛ آخرین فریضه الهی
جالب است بدانیم، مهم‌ترین رکن اسلام که بیشترین تأکید نسبت به آن وارد شده، نه تنها در اولین لحظات ابلاغ علنی رسالت در «یوم الانذار» به آن تصریح شده بلکه آخرین امری بوده است که خداوند متعال بر مردم واجب کرده است. امام باقر علیه‌السلام فرمود: آخرین فریضه‌ای که خداوند نازل فرمود، ولایت بود و پس از آن، امری واجب نازل نگشت و آن‌گاه خداوند این آیه را نازل کرد: «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ؛ [۲] امروز، دین شما را کامل کردم.»
عبدالعزیز بن مسلم نقل می‌کند که با امام رضا علیه‌السلام در شهر مرو بودیم. مردم در مسجد جمع شده و سخن از مسأله امامت بر زبان می‌راندند و از اختلاف زیاد در این‌باره می‌گفتند. من بر امام و سرورم علی بن موسی علیه‌السلام وارد شده و از گرفتاری مردم در دل این معرکه خبر دادم؛ امام تبسم نموده و فرمودند: ای عبدالعزیز! مردم در جهل ماندند و از دینشان فریفته گشتند؛ خداوند عزّوجل، پیامبر را به جوار خویش نبرد، مگر پس از تکمیل دین مردم و قرآن را بر ایشان نازل کرد که تفصیل هر چیز است و حلال و حرام، حدود و احکام و هر آن چیزی را که مردمان بدان نیاز دارند، به کمال در آن مشخص نمود و حق تعالی خود فرمود: «مَّا فَرَّطْنَا فِی الکِتَابِ مِن شَیْءٍ؛ [۳] و ما هیچ چیزی را در کتاب (لوح محفوظ) فرو گذار نکرده‌ایم» و در حجة الوداع که در آخرین سال عمر شریف پیامبر واقع شد، آیه «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ علَیْکُمْ نِعمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الإِسْلاَمَ دِینًا؛ [۴] امروز، دین شما را کامل کردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم و اسلام را به عنوان دین و آئین (جاودان) شما پذیرفتم».
امر امامت، تمام و تکمیل دین است و پیامبر، دعوت حق را لبیک نگفت، مگر پس از آنکه برای امت خود، چهارگوشه و زوایای دینشان را تبیین کرده و راه را برایشان روشن نمود و آنان را بر مسیر حق، ترک گفت و علی علیه‌السلام را برای ایشان علامت و امام قرار داد. همه نیازهای امت را تبیین کرد. هر کس ادعا کند که خدای تعالی دین خود را تکمیل نکرده است، به واقع، کتاب خدا را رد کرده است و هر که کتاب خدا را رد کند، کافر است. [۵]
پ یامبر اکرم صلّی‌الله‌علیه‌وآله هنگام نزول این آیه فرمود: «الله اکبر بر به کمال آوردن دین و تمام نمودن نعمت و رضایت پروردگار از رسالت من و ولایت علی بن ابی طالب علیه‌السلام پس از من؛ و سپس فرمود: هر که من مولای او بودم، پس علی مولای اوست، خدایا! دوستی کن آن شخص را که با وی دوستی نماید و دشمن باش با آنکه او را به دشمنی برگزیند و یاری نما آنکه او را یاری نمود و بی کس گذار آنکه تنهایش گذارد .»[۶]
امام باقر، شکافنده علوم انبیا می‌فرماید: مردم هر آنچه را که خدای تعالی از نماز و روزه و زکات و حج فرمود، پذیرفتند و رسول خدا را در این باره، تصدیق نمودند. ابن اسحاق گوید: به امام باقر علیه‌السلام گفتم: این امر چه زمان رخ داد؟ فرمود: در هجدهم ذیحجه (غدیرخم) و در سال دهم هجرت به هنگام بازگشت از حجة الوداع بود که تا زمان رحلت پیامبر یکصد روز فاصله داشت. [۷]
امیدوارم خداوند متعال به ما توفیق دهد در مسیر خلافت و امامت تا آخرین نفس ثابت قدم بمانیم.
پی نوشت
[۱] کافی، ج ۲، ص ۱۸.
[۲] تفسیر قمی، ج ۱، ص ۱۷۰.
[۳] سوره انعام، ۳۸.
[۴] سوره مائده، ۳.
[۵] عیون اخبار الرضا علیه السلام، ج ۱، ص ۱۹۵.
[۶] مجمع البیان، ج ۳، ص ۲۷۴.
[۷] تفسیر برهان، ذیل آیه ۳ سوره مائده.