خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: سفر رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه به ایران برای شرکت در نشست سه جانبه تهران به منظور بررسی موضوع سوریه، چند روز بعد از اتمام سفر جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا به منطقه انجام شد. این در حالی است که اختلافات ایران و ترکیه در مورد پرونده‌های مختلف از جمله سوریه، شمال عراق و مسئله گذرگاه‌های تجاری میان ارمنستان و آذربایجان و منافع تهران در موارد مذکور، همچنان ادامه دارد.
دیدار رئیس جمهور ایران با همتای ترکیه‌ای خود منجر به تحکیم روابط دو جانبه و انعقاد قراردادهای تجاری در چارچوب گسترش مبادلات تجاری میان دو کشور شد.
در همین راستا، خبرگزاری مهر گفتگویی را با هدی رزق، کارشناس و پژوهشگر مسائل سیاسی ترتیب داده است که آن را مطالعه می‌کنید؛
این کارشناس سیاسی گفت: تحولات منطقه‌ای نقش مهمی در شیوه تعامل با پرونده سوریه در سایه نزدیک شدن ترکیه به شماری از پایتخت‌های عربی از جمله امارات و عربستان بازی می‌کند.
وی یادآور شد: موضوع جنگ روسیه و اوکراین، مسئله مهمی برای روسیه، ترکیه و ایران در نشست تهران بود. به ویژه اینکه تغییرات زیادی در منطقه رخ داده است و همین موضوع باعث می‌شود که کشورهای شرکت کننده در نشست آستانه به دنبال راه حلی برای مشکلات امنیتی و یکپارچگی سرزمینی سوریه و ثبات آن باشند؛ چرا که به اعتقاد ایران این موضوع به نوبه خود بر امنیت ترکیه نیز تأثیرگذار است.
هدی رزق تاکید کرد: ترکیه به منظور تصرف مناطق تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) به عملیات نظامی در شمال این کشور روی آورده و با عناصر مسلح مورد حمایت خود هماهنگی‌های لازم را انجام داده است که همین مسئله پیشتر منجر به اعتراض ایران شده بود.
این پژوهشگر سیاسی عنوان کرد: در پی آن ایران ابتکار عملی را از طرف امیر عبداللهیان وزیر امور خارجه این کشور ارائه کرد که هدف اصلی آن تثبیت پیشنهادات نشست آستانه و کاهش تنش در مناطق تحت نزاع در سوریه بود. چه بسا نشست سه جانبه تهران نقطه عطفی در روابط میان سوریه و ترکیه باشد.
وی افزود: نشست تهران در پی تشکیل ائتلاف عربی – اسرائیلی در منطقه به رهبری آمریکا برگزار شد، ترکیه که مواضع خود را با برخی کشورهای عربی و اسرائیل هماهنگ می‌کند، باید در این زمینه موضع خود را مشخص کند؛ چرا که تل آویو تاکید دارد که این ائتلاف علیه ایران است. معادلات جدیدی در حال شکل گیری است که به نوعی بر ایران و ترکیه و در پرونده‌های منطقه‌ای، سیاسی، امنیتی و اقتصادی تأثیر می‌گذارد، همانطور که آینده این روابط از گزینه‌ها و تصمیم گیری های سیاسی آنکارا تأثیر خواهد پذیرفت.
هدی رزق تصریح کرد: تردیدی وجود ندارد که روابط تجاری ترکیه و کشورهای حاشیه خلیج فارس از طریق ایران ادامه خواهد یافت، به همین علت باید منافع مشترک و ساز و کارهای تحقق آن مورد بررسی قرار گیرد، چه بسا این نشست منجر به توسعه روابط تجاری منطقه‌ای بین سه کشور شود.
وی اظهار داشت: روابط روسیه و ایران با روابط روسیه و ترکیه متفاوت است، این تفاوت تنها شامل ائتلاف‌های استراتژیک نمی‌شود، بلکه به علت تحریم‌ها علیه روسیه و ایران نیز هست. دو کشوری که دارای منافع نفتی و گازی و موضع یکپارچه علیه سلطه آمریکا هستند. اما موضع آنکارا به خاطر ناتو و گزینه‌هایی که از سال ۲۰۲۱ در سیاست خارجی جدید خود به آن روی آورده است، متفاوت است زیرا این رویکرد جدید در سیاست خارجی، گزینه‌های آنکارا و فاصله ترکیه با سایر کشورها را بر اساس منافع این کشور تعیین می‌کند.
این پژوهشگر سیاسی در پایان گفت: تردیدی وجود ندارد که تلاش برای حل مسئله سوریه می‌تواند باعث ارتقای روابط تجاری و اقتصادی میان ترکیه و ایران شود. البته مسکو نیز می‌تواند در مسئله گشودن دروازه‌های تجارت میان دو کشور در قفقاز، ایفای نقش کند. همچنین این نشست می‌تواند در مسئله صادرات حبوبات از اوکراین و گشوده شدن درهای گفتگو و میانجیگری‌ها برای توقف جنگ روسیه – اوکراین نیز تأثیرگذار باشد.