خبرگزاری مهر، گروه جامعه؛ مرداد ماه سال گذشته بود که قرارگاه اجتماعی شهر تهران با هدف ساماندهی معتادان متجاهر و با همکاری ۱۴ دستگاه متولی از جمله سازمان زندان‌ها، قوه قضائیه، دادگستری، دادستانی، کمیته امداد، نیروی انتظامی، ستاد مبارزه با مواد مخدر، پلیس مبارزه با مواد مخدر دست به دست یکدیگر داده‌اند و پای کار آمده‌اند و موفق به جمع‌آوری بیش از ۷ هزار معتاد متجاهر شدند.
وجود معتادان متجاهر در تهران از جمله مهمترین مشکلاتی است که پایتخت سال‌ها با آن دست و پنجه نرم کرده بود و حضور معتادان در دره فرحزاد، منطقه کوهسنگی، میدان شوش و بسیاری از نقاط دیگر شهر تهران تبدیل به معضلی بزرگ شده بود اما به گفته علیرضا زاکانی شهردار تهران اکنون اراده جمعی برای ساماندهی معتادان ایجاد شده است.
پس از ایجاد ۶ مرکز جمع‌آوری معتادان متجاهر در تهران سردار حسین رحیمی رئیس پلیس پایتخت در مصاحبه‌ای با همین رسانه و در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا جلسات و کارگروه‌های شهرداری تهران به منظور ساماندهی معتادان متجاهر تا کنون نتیجه‌ای هم داشته یا خیر، افزود: دوستان شهرداری تلاش می‌کنند و صحبت‌های فراوانی هم در این زمینه با پلیس داشته‌اند؛ تا کنون کارگروه و جلسات فراوانی تشکیل داده‌اند اما هیچ اتفاق مهم و خاصی رخ نداده است؛ به عنوان مثال این گونه نبوده است که بگوییم ۵ هزار یا ۲ هزار معتاد متجاهر نسبت به قبل بیشتر ساماندهی کرده‌ایم.
پس از این اظهارات رئیس پلیس پایتخت به سراغ محمد امین توکلی زاده معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران رفتیم و درباره اقدامات قرارگاه اجتماعی و واکنش وی به سخنان رئیس پلیس پایتخت به گفت و گو نشستیم.
اخیراً سردار رحیمی رئیس پلیس تهران بزرگ در مورد اقدامات شهرداری تهران نکاتی را گفته و از عملکرد شهرداری تهران انتقاد داشته است نظر شمار در این مورد چیست؟
سردار رحیمی رئیس پلیس تهران بزرگ در مصاحبه اخیر خود در مورد عملکرد شهرداری تهران مطالبی را گفت که از ایشان انتظار نمی‌رفت و بهتر بود از نمایندگان خود که در جلسات قرارگاه شرکت می‌کنند و در جریان کامل فعالیت‌ها هستند ابتدا سوال می‌کرد به هر حال مصاحبه وی با فلسفه وجودی قرارگاه که هم افزایی و کار جمعی است تطبیق ندارد چرا که وی از بانیان قرارگاه اجتماعی است و در جلسات اولیه و تأسیس قرارگاه حضور فعال داشت و می‌داند که شهرداری با توجه به وظیفه انقلابی خود و افزون بر وظایف قانونی خود به میدان آمده به هر حال همچنان توقع داریم مانند چند ماه گذشته، همه با هم و در کنار هم کمک کنیم این بار زمین مانده برداشته شود و موجبات خوشحالی مردم و رهبر انقلاب را فراهم آوریم.
همکاری انتظامی در جمع‌آوری اصولی و هدفمند معتادین متجاهر و ساقیان به چه صورتی بوده است؟
تاکنون مدیریت شهری در سطح مناطق ۲۲ گانه با شناسایی نقاط آسیب خیز و بی دفاع و حساسیت‌زایی پلیس مواد مخدر و تعامل تنگاتنگ در بحث جمع‌آوری این بیماران در مناطقی مانند ۱۲، ۱۵، ۱۷، ۱۸ و ۱۶ تمام تلاش و سعی خود را در بازگرداندن این گروه از جامعه به زندگی و کاهش آسیب‌های اجتماعی انجام داده و شهرداری تهران در جلسات مختلف با پلیس از نیروی انتظامی درخواست دارد که در خصوص همکاری، تجهیز و افزایش ظرفیت مرکز سروش، نیروی حراستی و انتظامی مراکز جدید در دره فرحزاد، جمع‌آوری اصولی و هدفمند معتادین متجاهر و سارقیان متجاهر مواد مخدر اقداماتی را در دستور کار قرار دهد.
در گزارشات آمده است دستگاه‌های متولی متعددی برای جمع آوری معتادان پای کار آمده‌اند آیا برای درمان آنها نیز همکاری وجود دارد؟
به طور کلی حدود هشت گروه معتاد متجاهر وجود دارد که تاکنون به جز شهرداری تهران، هیچ نهاد و سازمانی مسئولیت پذیرش و درمان آنها را به عهده نگرفته است و افراد منع پذیرش و معتادین متجاهر زیر چتر حمایتی شهرداری تهران درآمده اند؛ در حوزه وظایف، اختیارات و همچنین ظرفیت‌های مدیریت شهری، اعتیاد به مواد مخدر، مهمترین آسیب اجتماعی است که با عنایت به منویات مقام معظم رهبری و تأکیدات ایشان مبنی بر حل معضل اعتیاد و مواد مخدر هم اکنون این موضوع به عنوان مهمترین و اولویت دار ترین آسیب اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است و برای اولین بار است که پذیرش افراد منع پذیرش در سه گروه هدف و اختصاص ۸ مرکز با ظرفیت حدود ۵۱۵۰ نفر برای معتادین متجاهر ایجاد شده است.
در حوزه پذیرش معتاد چطور؟
در حوزه پذیرش نیز به جز شهرداری تهران، هیچ نهاد و سازمانی مسئولیت پذیرش و درمان آنها را به عهده نگرفته است، شهرداری تهران با توجه به عدم پذیرش این دسته از گروه‌های معتادین متجاهر نسبت به پذیرش بانوان بویژه بانوان و افراد زیر ۱۸ سال و بالای ۶۵ سال و همچنین افراد داری زخم باز و عفونی اقدام کرده و تاکنون در زمینه درمان مقبل هزینه‌های سنگینی شده است.
در هر کدام از مراکز یاور شهر کدام دسته از افراد نگهداری می‌شوند؟
در یاور شهر شماره یک افراد بالای ۶۵ سال، یاور شهر دو زیر افراد ۱۸ سال، یاور شهر سه افراد زخم باز پذیرش می‌شوند و مرکز لویزان ویژه زنان زخم باز و موارد اعصاب روان خواهد بود که در این اقدام، شهرداری علاوه بر اجرای شیوه نامه‌های درمانی ماده ۱۶، نگهداری و ساماندهی افراد منع پذیرش را همزمان انجام می‌دهد و ان‌شاءالله با هدف ارائه خدمات مطلوب‌تر تا پایان شهریور مرکز یاور شهر هفت در جاده قدیم جاجرود در زمینی به مساحت ۳۵۱۱۱ متر مربع، با ظرفیت ۲۰۰۰ نفر راه اندازی می‌شود.
یکی دیگر از اقدامات شهرداری تهران شناسایی خانه‌های پلاک قرمز بوده است در این زمینه شهرداری چه اقداماتی را انجام داده است؟
تاکنون بهسازی ۳۲۹ خانه پلاک قرمز و ساماندهی ۴۸ خانه صورت گرفته است همچنین برای اولین بار سه مرکز شهرداری تهران برای نگهداری و ساماندهی افراد منع پذیرش ایجاد شده و همچنین جمع‌آوری معتادین در بوستان شیان و لویزان و تأمین روشنایی، تجهیز، راه اندازی و تأمین نیروی انسانی مجتمع فوریت‌ها، انجام عملیات عمرانی و خرید تجهیزات استاندارد سازی مراکز طراوت، یاور شهر ۱ تا ۸ طراحی اکو پارک رود دره فرحزاد، پاکسازی و جمع‌آوری پاتوق‌های معتادین در دره فرحزاد، ساماندهی فضاهای بی دفاع شهری و جمع‌آوری و ساماندهی آلونک‌های معتادین در دره فرحزاد با هدف توجه به زیست شهری و شهروندی، ورود مستقیم در جمع‌آوری پاتوق‌های معتادین در کوهسنگی پاکسازی و جمع‌آوری و پلمپ بیش از ۲۹۱ مورد مرکز تفکیک غیرمجاز پسماند و ضایعات نیز صورت گرفته است.
آیا در حوزه غربالگری و اجرای برنامه جامع درمان معتادان متجاهر نیز اقداماتی انجام داده‌اید؟
شهرداری تهران با ایجاد و تجهیز مراکز غربالگری معتادان متجاهر در مناطق ۵، ۱۲ و ۱۵ و شفق و در اختیار قراردادن این مراکز به بهزیستی در فضایی به مساحت ۱۷۰۰ متر مربع در راستای برنامه ساماندهی و توانمندسازی و بازگشت گروه‌های هدف که شامل زنان، مردان، کودکان کمتر از ۱۸، سال افراد بالای ۶۵ سال افراد دارای زخم باز و همچنین افراد عادی اقدام کرده به تدوین و اجرای برنامه جامع ۹ مرحله‌ای پرداخته است.
برنامه جامع ۹ مرحله‌ای به چه معناست؟
جذب بیماران از سطح شهر و تعیین هویت ثبت اطلاعات غربالگری مرحله آغازین این برنامه است و پس از ارجاع به مراکز، بر اساس ویژگی‌های فردی، پذیرش در مراکز سم‌زدایی و درمان جسمی، بازسازی شخصیت به معنای معنویت درمانی و شناخت هویت درونی)، تقویت مهارت‌های فردی و مهارت آموزی و اشتغال آموزی مواجهه با خانواده بازگشت به خانواده، اجتماعی شدن مجدد و بازگشت به محله و اجتماع و در نهایت نظارت و پایش بعد از خروج با هدف صیانت از مددجویان در زمره این برنامه است و در رابطه با برنامه‌های متعددی که در راستای صیانت از بهبود یافتگان انجام می‌شود نیز باید بگویم مراکز ماده ۱۵ در مناطقی مانند مناطق ۴، ۱۴، ،۱۶، ۱۵ ۱۱ و ۲۲ به صورت ویژه با توجه به زیرساخت‌هایی که در اختیارشان قرار گرفته است به صورت کاملاً رایگان خدمات خود را به مددجویان و بهبودیافتگان ارائه می‌کنند.
آیا سامانه ۱۳۷ شهرداری نیز برای جمع‌آوری معتادان در مدار قرار گرفته است؟
۴۰ واحد گشت گشت‌های فوریتی خدمات اجتماعی به صورت شبانه‌روزی برابر با مصوبه شورای عالی اداری و جمع‌آوری و بی خانمان‌های سطح شهر و موردهای اعصاب و روان و دیگر مددجویان جامعه هدف در سطح پایتخت فعال است و پلیس یگان حفاظت شهرداری با خرید خدمت نیروهای نیروی انتظامی همکاری این نیروها را در گشت‌های شهری با خود همراه دارد؛ شهرداری تهران تنها دریافت کننده پیام‌های شهروندی در حوزه معتادین متجاهر است و روزانه بیش از ۳۰۰ پیام و در فصول سرد سال بیش از ۵۰۰ پیام در سامانه ۱۳۷ ثبت می‌شود که این پیام‌ها بعد از ثبت و اعزام مددکاران گشت فوریت‌های اجتماعی رسیدگی و جذب مددجو و رضایت شهروندی حاصل می‌شود.
برای معتادان غیر متجاهر نیز برنامه‌هایی داشته‌اید؟
بیش از ۲۰ مرکز به عنوان مدد سرا با ظرفیت پذیرش بیش از ۲۵۰۰ نفر در روز و ارائه خدمات شبانه روزی برای بی‌خانمان‌ها که غالباً هم معتادین غیر متجاهر هستند ایجاد شده است باید تاکید کنم پرداختن به خانواده معتادین متجاهر جهت جلوگیری از بروز آسیب‌های جدید در اجتماع و حمایت‌آسیب‌های همه جانبه از این خانواده‌ها آغاز شده و به صورت یک برنامه منسجم در دستور کار قرارگاه قرار گرفته است؛ ما به فرمایش مقام معظم رهبری با جان و دل معتقدیم که می‌فرمایند آسیب دیدگان اجتماعی خانواده و اهل و عیال ما هستند و ما به حل این مسائل به گونه‌ای نگاه می‌کنیم که گویی در خانواده ما و برای فرزندان و اهل و عیال ما این آسیب رخ داده است و با تحمل همه سختی‌ها و کاستی‌ها، این مسیر را تا حل مشکلات و معضلات اجتماعی ادامه خواهیم داد.