خبرگزار مهر-گروه هنر-نیوشا روزبان: بحث اکران و مشکلاتی که در حال حاضر سینمای ایران در این زمینه با آن مواجه است، از جمله بحث‌های داغ سینمایی به شمار می‌رود. بسیاری از فیلمسازانی که آثار خود را در سینماها اکران کرده کرده‌اند، نسبت به شرایط اکران معترض بوده و بسیاری دیگر نیز تمایلی به اکران آثار خود در سینما ندارند.
شورای صنفی نمایش که مدتی است اعضای جدید آن معرفی شده‌اند، به دنبال راهکارهای مناسب برای اکران و ترغیب فیلمسازان برای نمایش فیلم‌های خود هستند.
در همین راستا با محمد احمدی عضو شورای صنفی نمایش و از تهیه‌کنندگان و فیلمسازان باسابقه ایران درباره برنامه‌هایی که شورای صنفی نمایش طی این مدت دنبال کرده گفتگو کرده‌ایم. احمدی می‌گوید که در حال حاضر بیش از ۱۰۰ فیلم سینمایی از سال ۹۷ تا سال جاری در نوبت اکران باقی مانده است، این در حالی است که برای اکران فیلم‌ها سالن‌های سینما تنها راه حل اکران در سالن سینما به شمار نمی‌رود و می‌توان به گزینه‌های دیگری نیز فکر کرد.
* شورای صنفی نمایش این روزها با مشکلات بسیاری در حوزه اکران مواجه است، هرچند زمان زیادی از آغاز فعالیت اعضای جدید نگذشته است، اما در زمینه حل این مشکلات چه قدم‌هایی برداشته شده است؟
شورای صنفی نمایش در حال رایزنی برای پیدا کردن راهکار مناسب اکران بیش از ۱۰۰ فیلمی است که در نوبت اکران مانده‌اند. تعدادی از فیلم‌ها تولید سال‌های ۹۷ و ۹۸ است و عمده فیلم‌ها برای ۲ سال اخیر است که البته فیلم‌هایی که به تازگی پروانه نمایش گرفته‌اند نیز در نوبت اکران قرار دارند. شورای صنفی نمایش با آگاهی از شرایط موجود تصمیم به پیدا کردن راهکار مناسب برای اکران گرفته است. در جلساتی که داشتیم، تاکید داشتیم که باید راهکارهای مناسب برای اکران پیدا شود و در کنار آن بی شک حمایت‌هایی نیز از سوی سازمان سینمایی صورت گیرد تا بتوان طرح‌های مناسبی ارائه دهیم تا صاحبان فیلم‌ها را مجاب کنیم تا فیلم‌های خود را در مدل‌های مختلف اکران کنند.
در حال حاضر، «هنر و تجربه» فعالیت خود را جدی دنبال نمی‌کند و با تغییر مدیریتی که داشته می‌توان گفت «هنر و تجربه» حالت بلاتکلیف دارد. این در حالی است که «هنر و تجربه» محلی بود تا صاحبان آثار، فیلم‌های خود را با شرایط خوبی اکران کنند تا به نوعی از تعداد و باری که روی اکران فیلم‌ها بود کم شود. اما واقعیت این است که ما نمی‌توانیم هیچ کاری را به زور انجام دهیم و به فیلمسازان بگوییم که حتماً فیلمتان را در یک گروه خاص اکران کنید، بلکه باید راهکارهایی پیدا کرد و در کنار آن تشویق‌ها و راهنمایی‌هایی ایجاد شود تا با شناساندن پتانسیل فیلم‌ها در زمینه اکران به صاحبان فیلم‌ها، امکان مناسب اکران فراهم شود.
نباید فراموش کرد که اکران در سینماها راه اول برای فروش مناسب و دیده شدن فیلم‌ها نیست. حتی با نگاهی منطقی می‌توان گفت اکران در سینماها برای برخی از فیلم‌ها می‌تواند به ضررشان نیز تمام شود. به عنوان مثال در آمریکا در طول سال حدود ۷۰۰ فیلم تولید می‌شود که بعید می‌دانم از این تعداد بیشتر از ۲۰۰ فیلم رنگ اکران در سینماها را ببینند. در این کشورها سینماگران با توجه به وجود کپی رایت و قانونی بودن آن، می‌توانند از فروش رایت‌های مختلف، هزینه تولید را در آورده، به سود برسند حتی بدون اینکه فیلم خود را در سینما اکران کنند. اما چون ما قانون کپی رایت نداریم تمام تلاش و انتظارمان اکران در سینما است. متاسفانه درباره تلویزیون هم با تمام رایزنی‌هایی که انجام شده، باز هم نتوانسته‌ایم راضی‌شان کنیم تا فیلم‌ها را با قیمت بهتر بخرند، در واقع تلویزیون یا فیلم‌ها را نمی‌خرد و یا اگر هم بخرد قیمت ۱۵ سال گذشته را پیشنهاد می‌دهند. همه این موارد دست به دست هم داده تا همه فشارها روی اکران در سینماها باشد، چرا جنبه تجاری و اعتباری آن برای فیلمسازان بسیار اهمیت دارد.
در همین راستا شورای صنفی نمایش به دنبال راهکارهای مختلفی است و در حال مذاکره با پلتفرم‌ها، «هنر و تجربه» و سازمان سینمایی است. امیدوارم «هنر و تجربه» هرچه سریع‌تر فعالیت خود را آغاز کند، در کنار آن امیدواریم اکران آنلاین نیز کمی جدی تر دنبال شود، مساله تبلیغات نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است تا بتوانیم فیلم‌ها را به خوبی به مخاطبان معرفی کنیم.
از نظر من مهمترین مساله این است که باید تبلیغات درستی صورت بگیرد تا مردم دوباره به سینما بازگردند، درست است که نوع فیلم‌هایی که اکران می‌شود نیز بسیار مهم است و ممکن است برخی از فیلم‌ها مناسب اکران نباشد، اما مساله این است که اگر فیلم خوب و مناسب گیشه باشد نیز اکران شود، چندان مورد استقبال مخاطبان قرار نمی‌گیرد. در حال حاضر فیلم‌های پرفروش ما نزدیک به یک میلیون مخاطب دارد، این درحالی است که این تعداد مخاطب تقریباً ۱/۱ دهم جمعیت است و ما باید راهکاری پیدا کنیم و مردم را با سینما آشتی دهیم تا بتوانیم آن‌ها را به سینما جذب کنیم. البته لازم به یادآوری است که با ساخت سالن‌های جدید سینمایی، مشکلی در زمینه سالن‌های مدرن نداریم، بلکه مخاطب نداریم.
* با توجه به اشاره‌ای که به جذب مخاطب کردید، بسیاری نسبت به افزایش قیمت بلیت سینماها نقد داشته و معتقدند که این مساله باعث ریزش مخاطب شده است. این در حالی است که سینمای ایران سال‌ها است که مخاطب قابل توجهی ندارد.
به این مساله باور ندارم که بلیت سینماها در ریزش مخاطب داشته باشد. من کاری به سینمای کشورهای دیگر و قیمت بلیت در آن ندارد، اما مساله این است ۳ سال پیش که قیمت بلیت سینماها ۲۰ هزار تومان بود، قیمت خورد و خوراک و یا دلار چقدر بود و امروز چند درصد ارز و کالاها گران شده است؟ این افزایش قیمت بلیت سینماها نسبت به نرخ تورم اصلاً قابل مقایسه نیست. اما واقعیت این است که در حال حاضر سینما رفتن اولویت اول مردم نیست و از سبد تفریحی مردم خارج شده است، این در حالی است که سینما در دسته تفریح‌های سالم و ارزان است، البته حواشی تماشای یک فیلم مانند خرید خوراکی‌های مختلف، هزینه‌های بالایی دارد.
* علاوه بر نظر شما نسبت به قیمت بلیت سینما، مساله مهم‌تر کیفیت تولیدات در سینمای ایران است. مساله این است که کیفیت بسیاری از آثار به گونه‌ای است که مخاطب تمایلی به سینما رفتن ندارد و در چنین شرایطی باید با نگاهی کارشناسی، نیاز مخاطب امروز سینما شناخته شود تا سینما روی دور بیافتد. این در حالی است که اولویت بسیاری از کارگردانان مخاطب نیست.
شاید تعدادی کارگردان باشند که مخاطب در اولویت آن‌ها نباشد که البته تعداد آن‌ها بسیار انگشت شمار است. ما به‌عنوان تهیه‌کننده و یا کارگردان فیلم را برای مخاطب می‌سازیم تا حرف خود را زده و سلیقه خود را نشان دهیم. درباره تولید باید بگویم، تعداد تولید فیلم‌ها در سال باید بالا برود و پیشنهاد می‌کنم شورای پروانه ساخت و یا سازمان سینمایی این سیاست را در پیش بگیرد که تولیدات سینمایی را حداقل ۵۰ درصد برساند.
نباید فراموش کرد که اکران در سینماها راه اول برای فروش مناسب و دیده شدن فیلم‌ها نیست. حتی با نگاهی منطقی می‌توان گفت اکران در سینماها برای برخی از فیلم‌ها می‌تواند به ضررشان نیز تمام شود. به عنوان مثال در آمریکا در طول سال حدود ۷۰۰ فیلم تولید می‌شود که بعید می‌دانم از این تعداد بیشتر از ۲۰۰ فیلم رنگ اکران در سینماها را ببینند درست است که در حال حاضر مثلاً از ۹۰ فیلم، تنها ۱۰ فیلم جزو فیلم‌های پرفروش و پرسود می‌شوند، اما اگر تولیدات افزایش پیدا کند، بی شک این رقم نیز بالا می‌رود. در چنین شرایطی هم سینماداران می‌توانند راحت تر فیلم انتخاب کنند و هم اینکه راهکارهای بیشتری برای اکران می‌توان در نظر گرفت.
نباید فراموش کرد که در طول سال سینماها می‌توانند ۶۰ تا ۶۵ فیلم اکران کنند، به همین دلیل باید به دنبال روش‌های بهتری برای اکران به غیر از سالن سینماها باشیم. اگر حجم تولید بالا برود و سازمان سینمایی و شورای پروانه ساخت نیز زاویه دید خود را بازتر کنند، اتفاقات خوبی رخ می‌دهد. مساله دیگری که وجود دارد، این است که تهیه‌کننده و فیلمسازان این وظیفه را دارند تا سطح انتظار مردم را بالا ببریم، یعنی ما نباید ببینیم که تماشاچی چه می‌خواهد و همان را با یک پله پایین‌تر به تماشاچی عرضه کنیم. این در حالی است که در سال‌های اخیر، فیلمسازانی که تنها هدفشان گیشه است به دنبال این هستند که مخاطب چه می‌خواهد تا با یک سطح پایین‌تر آن را عرضه کنند. متاسفانه فیلم‌های ما از هر نظری استاندارد نیست به همین دلیل چندان مورد استقبال قرار نمی‌گیرد، البته فیلمسازانی هم داریم که پرچم سینمای ایران را در فستیوال‌های بین‌المللی بالا می‌برند. اما باز هم معتقدم باید سطح انتظار از فیلمسازان باید بالاتر برود.
* با توجه به پتانسیل اکران آنلاین که اشاره کردید، در حال حاضر مشکلاتی که برای پلتفرم‌ها بوجود آمده خود می‌تواند باعث کاهش استقبال فیلمسازان از اکران آنلاین شود.
البته این بحث‌ها و مشکلات بی تاثیر نیست. اما مشکل ما این است که پلتفرم، تلویزیون و سینما روبروی هم ایستاده‌اند، به این معنا که در کنار هم قرار نمی‌گیرند، در حالی که همه به هم نیاز دارند و باید دست به دست هم دهند که همه چیز را بهتر کنند، مسائلی وجود دارد که این سه در کنار هم قرار نمی‌گیرند و باید به زور آن‌ها را کنار هم بنشانند به همین دلیل باید این سوء‌تفاهم‌ها برطرف شود تا بدانند که در برابر هم نیستند و به یکدیگر نیاز دارند. بحث مشکلات موجود چندان به اکران آنلاین مربوط نمی‌شود، چرا که اجازه اکران آنلاین توسط سازمان سینمایی صادر می‌شود. البته که بحث‌های موجود بی تاثیر نیست و می‌توان گفت بحث‌های موجود بیشتر جنگ روانی است.
* سازمان سینمایی پیش از این از بسته‌های حمایتی برای اکران فیلم‌ها گفته بود، این طرح تا چه اندازه به سرانجام رسیده است؟
بخشی از این بسته‌های حمایتی با توجه به گفته دوستان در حال تحقق است. در حال حاضر نیز ما در شورای صنفی نمایش به دنبال آن هستیم تا حمایت‌هایی صورت گیرد، البته مالکان فیلم‌ها براساس پتانسیلی که فیلمشان دارد، واقع‌گرایانه و نه رویاپردازانه، بدانند چه بسته‌ای مناسبشان است. درواقع همه فیلمسازان فکر می‌کنند به فیلمشان در اکران ظلم شده است، این در حالی است که اگر فیلم مورد استقبال واقع شود شرایط بهتری نیز برای اکران در سینماها به دست می‌آورند. درست است که شرایط اکران مهم است اما خود فیلم تعیین‌کننده این است که چگونه فروش برود، بعد از آن شرایط اکران است که می‌تواند در فروش مناسب باشد.
* در بخشی از صحبت‌های خود به خرید فیلم‌ها از طرف تلویزیون و افزایش پیدا نکردن قیمت خرید اشاره کردید، در این باره نیز توضیح دهید.
پیش از هر چیز، تلویزیون با ممیزی و نظارت سخت فیلم انتخاب می‌کند. زمانی هم که یک فیلم برای خرید انتخاب می‌شود قیمت مناسبی برای فروش پیشنهاد نمی‌کند. این در حالی است که ما طی جلسه‌ای با مدیر تامین فیلم صدا و سیما عنوان کردیم که معمولاً ۲۵ درصد از برآورد هزینه فیلم از فروش رایت به تلویزیون باز می‌گشت، اما در حال حاضر تلویزیون ۵ درصد نسبت به هزینه تولید تمام شده یک فیلم پیشنهاد می‌دهند. ما انتظار داریم تلویزیون در نگاه جدید خود به این مساله دقت کنند، چرا که رقم واقعی خرید رایت یک فیلم مبالغی که تلویزیون اعلام می‌کند، نیست.