خبرگزاری مهر- گروه بین‌الملل، محسن وفایی: از همان آغاز همه‌گیریِ مرگبار کرونا در اواخر سال ۲۰۱۹ (آذر ۹۸) پرسش‌ها و گمانه‌زنی‌ها درباره منشأ این بیماری مهلک نیز در محافل علمی و سیاسی شروع شد.
گرچه دانسته‌ها و اطلاعات تاکنونیِ ما می‌گوید منشأ ویروس کرونا به بازار مواد غذایی در شهر «ووهان» چین برمی‌گردد و از طریق خفاش به انسان منتقل شده، سازمان جهانی بهداشت و دانشمندان حوزه سلامت اما هنوز با قاطعیت اعلام نکرده‌اند که «بیمار صفر» یا اولین کسی که به کرونا مبتلا شد، چه کسی است؟
جدال آمریکا و چین بر سر بیمار صفرِ کرونا
گذشته از نظریه‌های توطئه، تحقیقات سازمان جهانی بهداشت درباره ریشه‌ها و علل اصلی بیماری کرونا که همه کشورها در سطح جهان را به سمت قرنطینه برد، تاکنون هیچ نتیجه‌ای نداشته است. به نوشته خبرگزاری اسپوتنیک روسیه، به علت اینکه نخستین نشانه‌های آشکار همه‌گیری کرونا در چین گزارش شد، آمریکا از همان آغاز تلاش کرد تا مسئولیت این همه‌گیری را متوجه چین کند، و حتی «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور وقت آمریکا عمداً، ویروس کرونا را «ویروس چینی» نامگذاری کرد، اما واشنگتن بعدها پذیرفت که هیچ‌گونه مدرک و سند قانع‌کننده‌ای برای اثبات این ادعای خود ندارد.
از سوی دیگر سخنگوی وزارت خارجه چین این نامگذاری رئیس‌جمهور آمریکا را به شدت محکوم و آن را «نژادپرستانه» خواند. وی همچنین خطاب به مقامات آمریکا گفت: تلاش برای بدنام‌کردن چین محکوم به شکست است. بیمار صفرِ عامل شیوع جهانی ویروس کرونا ممکن است از آمریکا آمده باشد و نه از شهر ووهان چین. احتمالاً ارتش آمریکا این همه‌گیری را به ووهان آورده باشد.
روسیه: باور داریم آمریکا کرونا را ساخته است
جدال لفظی مقامات آمریکا و چین بر سر منشأ اصلی ویروس کرونا، توجه‌ها را هر چه بیشتر به این سمت سوق داد که همه‌گیری کرونا نه پدیده‌ای طبیعی و ناشی از «فعل‌وانفعالات زندگی بشر و ندانم‌کاری‌هایش در حفظ محیط زیستش» که پدیده‌ای مصنوعی و دست‌ساز بشر و قدرت‌های بزرگ برای از میدان‌به‌درکردن رقبایشان در عرصه بین‌المللی است.
در میانه بحث‌ها و جدل‌های لفظی پیرامون منشأ کرونا، هنوز چند هفته‌ای از عملیات نظامی روسیه در اوکراین نگذشته بود که مقامات ارشد دولت روسیه اعلام کردند، اسناد و اطلاعات زیادی درباره تحقیقات و آزمایش‌های بیولوژیکی آمریکا در خاک اوکراین کشف کرده‌اند و به زودی نتیجه بررسی این اسناد را منتشر خواهند کرد.
۱۳ مرداد وزارت دفاع روسیه در نهایت با انتشار بیانیه‌ای نتیجه بررسی‌های چند ماهه را منتشر و اعلام کرد مسکو باور کامل دارد که آمریکا در تولید و گسترش ویروس مرگبار کرونا نقش داشته است.
خبرگزاری اسپوتنیک به نقل از بیانیه وزارت دفاع روسیه نوشت: با توجه به تحقیقات آژانس توسعه بین‌المللی آمریکا (USAID)، و ماهیت و سرعت شیوع بیماری کرونا، احتمالاً این آژانس در تولید عامل بیماری‌زای ِکووید -۱۹ و سازماندهی همه‌گیری آن نقش داشته است. این بیانیه همچنین به رزمایش‌های «رویداد -۲۰۱» سال ۲۰۱۹ در دانشگاه جانز هاپکیزِ آمریکا اشاره می‌کند و می‌افزاید که این رزمایش‌ها مختص اقدامات عملی بود برای مواقع همه‌گیریِ فرضیِ یک ویروس کرونایِ قبلاشناخته‌نشده.
پیش از انتشار گزارش وزارت دفاع روسیه، برخی تحلیل‌گران و کارشناسان نیز به طُرق مختلف استدلال می‌کردند که همه‌گیری کرونا سلاح بیولوژیکی آمریکا علیه رقبای خود است.
«جفری ساکس»، استاد دانشگاه و نویسنده برجسته آمریکایی در حوزه اقتصاد هم اواسط ماه ژوئن امسال در سخنرانی خود در اسپانیا گفت: من یک جمله تحریک‌آمیز نیز اضافه می‌کنم. ما می‌توانیم بعدتر درباره آن صحبت کنیم. ممکن است این حرف برای شما عجیب و شوک‌آور باشد. یا ممکن است بگویید پروفسور ساکس، من همین الان هم این را می‌دانستم. اما من برای دو سال رئیس کمیسیون کووید در Lancet بوده‌ام. من تقریباً متقاعد شده‌ام که این ویروس از آزمایشگاههای بیوتکنولوژی متعلق به آمریکا بیرون آمده است و نه از طبیعت.».
انتشار گزارش وزارت دفاع روسیه و لحن قاطع آن در منشأ اصلی ویروس کرونا، بار دیگر موضوع سلاح‌های بیولوژیک آمریکا را به مرکز توجه‌ها آورد.
سلاح بیولوژیک چه نوع سلاحی است؟
سلاح بیولوژیکی به مفهومِ استفاده هدفمند از عوامل بیولوژیکی، اعم از باکتری‌ها، ویروس‌ها، تک‌یاخته‌ها، قارچ‌ها، حشرات و انگل‌ها یا فراورده‌های آنها مانند توکسین یا سم به منظور کشتن یا ناتوان کردن انسان‌ها، جانوران یا گیاهان است. این سلاح‌های بیولوژیکی نامرئی و غیر قابل کنترل‌اند و در صورت فقدان درمان مؤثر و سریع، مهارناپذیرند.
کشتار دسته‌جمعی و گسترده این نوع سلاح به حدی ترسناک است که در سال ۱۹۷۵ کنوانسیون سلاح‌های بیولوژیک و سمی هرگونه استفاده سو از پیشرفت‌های علم زیستشناسی را ممنوع اعلام کرد و بر اساس بند یک آن تمامی دولت‌های عضو متعهد می‌گردند که تحت هیچ شرایطی نسبت به تولید یا نگهداری عوامل میکروبی یا سایر عوامل بیولوژیک یا سمومی که منشأ تولید آنها بیولوژیک است، تولید نکنند. این ممنوعیت را هم‌اکنون ۱۴۰ کشور جهان پذیرفته‌اند و تولید و استفاده از سلاح‌های بیولوژیکی همچنان یک تابوی بزرگ در جهان است.
۱۱ سپتامبر، بهانه جهش سلاح‌های بیولوژیکی آمریکا
گرچه بر اساس منابع موجود، تولید و استفاده آمریکا از سلاح‌های بیولوژیک امری تازه و مربوط به دهه‌های اخیر نیست، حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ به برج‌های دوقلو، واشنگتن را در موضع «مظلومیت» قرار داد و بهانه خوبی در اختیار آمریکایی‌ها قرار داد تا تولید سلاح‌های بیولوژیک را سرعت بدهند. بنا بر گزارش‌ها تعداد آزمایشگاه‌ها و مراکز تولید سلاح‌های بیولوژیکی بعد از سال ۲۰۰۱ چه در داخل آمریکا و چه در خارج از آمریکا افزایش چشمگیری داشته است.
«کوین برت»، استاد دانشگاه و تحلیل‌گر مسائل آمریکا در این‌باره می‌گوید: ده‌ها آزمایشگاه بیولوژیکی در داخل و خارج از آمریکا وجود دارد و بودجه‌های زیادی را هم برای توسعه این آزمایشگاه‌ها صرف می‌کند. برنامه توسعه آزمایشگاههای بیولوژیکی از سال ۲۰۰۱ به صورت جدی‌تری پیگیری شد. دولت نومحافظه‌کار بوش به یکباره و پس از حمله ۱۱ سپتامبر، چهل‌وسه میلیارد دلار برای انجام تحقیقات جدید بر روی سلاح‌های نامتعارف بیولوژیک تخصیص داد.
به اعتقاد بِرت، با گذشت نزدیک به سه سال از همه‌گیری کرونا، حالا مدارک و شواهد بسیاری به دست آمده که نشان می‌دهد این ویروس از آزمایشگاههای بیولوژیکی آمریکا در کشورهای مختلف به عمد به بیرون نشت کرده است تا از این طریق اقتصاد کشورهای بزرگ تحت تأثیر قرار بگیرد. امروز می‌توان با اطمینان گفت که جنگ بیولوژیکی در جهان پیشرفت‌های زیادی کرده چراکه هزینه‌های این جنگ نسبت به جنگ‌های دیگر بسیار کمتر است. پس از اینکه وزارت دفاع روسیه اعلام کرد اسناد وجود آزمایشگاههای بیولوژیک آمریکا در اوکراین را کشف کرده، مقامات آمریکا تمام تلاش خود را برای تکذیب چنین اسنادی به کار بردند.
به گفته آناتولی آنتونوف، سفیر روسیه در واشنگتن، آمریکا از متهم شدن به نقض کنوانسیون منع تسلیحات بیولوژیکی می‌ترسد و نگران است که عوامل بیماری‌زای ذخیره شده در آزمایشگاههای بیولوژیکی اوکراین به دست روس‌ها بیفتد.
روزنامه «مسکوفسکی کومسومولتس» روسیه همان موقع اواخر اسفند پارسال در این‌باره نوشت: حمله روسیه به اوکراین، ویروس‌شناسان آمریکایی را مجبور کرد تا فوراً اسناد خود را پاک کنند و اطلاعات مربوط به آزمایشگاههای بیولوژیکی آمریکایی از وب‌سایت سفارت آمریکا در اوکراین نیز حذف شد.
به گفته کارشناسان، چندین آزمایشگاه بیولوژیکی آمریکایی همچنان در خاک اوکراین در حال کار هستند که برخی از آنها طبقه بندی شده است، جایی که می‌توان ویروس‌های کشنده را در آنها تولید کرد، و چیزی که خطرناک است، این است که این آزمایشگاه‌ها در مناطق دور افتاده نیستند، بلکه در نزدیکی شهرهای بزرگ قرار دارند.
«نیکلای پتروشوف»، مشاور امنیت ملی روسیه، سال ۲۰۱۹ و همزمان با تأسیس دو آزمایشگاه میکروبیولوژی آمریکا در شهرهای کی‌یف و اودسای اوکراین آن زمان اعلام کرد: واشنگتن در حال توسعه همه‌گیری‌های خطرناک در آزمایشگاههای خود در اوکراین است که بعداً می‌تواند برای اهداف نظامی یا سیاسی علیه روسیه مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
علی‌رغم شواهد موجود و اصرار دولت روسیه و برخی کارشناسان بر اینکه آمریکا سازنده ویروس مرگبار کروناست، هنوز این یافته‌ها به باور همگانی تبدیل نشده، اما در یک واقعیت دیگر نمی‌توان شک کرد که آمریکا پس از ۲۰۰۱، برای رقابت در عرصه بین‌الملی، توجه خود را به سمت تولید سلاح‌های بیولوژیکی و میکروبی سوق داده و شاید جنگ جهانی سوم، نه با سلاح‌های متعارف و یا حتی سلاح اتمی، که با سلاح‌های بیولوژیک باشد. و شاید هم ویروس کرونا آغازگر این جنگ بوده و جهان هم‌اکنون چندسالی‌ست که در این جنگ به سر می‌برد.