خبرگزاری مهر - گروه استانها: به بهانه هفته خبرنگار و به دعوت پایگاه پژوهش و اطلاع رسانی تالاب بین المللی پریشان جمعی از خبرنگاران کازرون بعد از ظهر شنبه در محل تالاب گرد هم آمدند تا شاید فریاد بی صدای این تالاب بی جان شوند.
مدیر پایگاه پژوهش و اطلاع رسانی تالاب پریشان ضمن گرامیداشت هفته خبرنگار به بررسی معضلات و مخاطرات تالاب پرداخت و گفت: پهنه پنج هزار هکتاری تالاب پریشان که از غرب به روستاهای پوزه بادی، پل آبگینه، شهرنجان، ایازآباد، زوالی و از شرق به دهستان فامور، روستای ملأ اره، قلعه نارنجی و… متصل است که تقریباً ۱۲ هزار سکنه در ۱۸ روستای حاشیه این تالاب زندگی می‌کنند که معیشت این افراد از کشاورزی با منبع تغذیه کننده آب تالاب است که این برداشت بی رویه از منابع آبی تالاب پریشان برای کشاورزی یکی از مهم‌ترین عوامل خشکی این تالاب بین المللی بوده است.
محمد جواد سیاح پور افزود: این جمعیت ساکن حاشیه تالاب پریشان از ۹ هزار هکتار اراضی کشاورزی و باغی در اطراف تالاب پریشان استفاده و ارتزاق می‌کنند که این ۹ هزار هکتار اراضی سالیانه ۴۰ میلیون آب از سفره‌های زیرزمینی منطقه خارج می‌کند و این در حالی است که در تراز بلند مدت چهل ساله ورودی آب به سفره‌ها متوسط ۳۱ میلیون متر مکعب بوده است که در طول سال فقط ۱۴ میلیون متر مکعب بارش مستقیم در پهنه پنج هزار هکتاری تالاب پریشان داشته و ۱۳.۵ میلیون متر مکعب آب از روان آب‌هایی هستند که از کوه‌های اطراف به سوی تالاب سرازیر و وارد تالاب شده و همچنین ۲.۵ میلیون متر مکعب آب از چشمه‌های اطراف وارد پریشان می‌شد که متأسفانه به دلیل خشکی چشمه‌ها این مقدار آب از دست رفته و در حال حاضر میزان بارندگی نیز کاهش پیدا کرده است.
وی ادامه داد: تا پیش از ساخت جاده جدید کازرون _ شیراز در بالا دست تالاب پریشان روان آب‌هایی زلال و با سرعت کم از کوه‌ها به سمت تالاب پریشان سرازیر می‌شدند ولی متأسفانه از زمان ساخت این جاده در بالادست پریشان ناهنجاری‌هایی ایجاد شدکه باعث تشکیل آبشاری در پایین دست شده است و این آبشار به جای آب زلال با خود قلوه سنگ‌ها و گل و لای حمل می‌کند و با خود به پایین می‌آورد.
در این عرصه ۲۳ هزار هکتاری که ۵ هزار هکتار تالاب، نزدیک به ۳ هزار هکتار اراضی مسکونی، ۹ هزار هکتار اراضی باغی و ۶ هزار هکتار مرتع وجود دارد و به آمار سازمان جهاد کشاورزی ۵۲ هزار واحد دامی در این مراتع وجود داشته و چرا می‌کند که این وسعت مراتع و این تعداد دام همخوانی ندارند و دامداران و عشایر مجاز و غیرمجاز، بومی و غیر بومی دام خود را برای چرا به بستر تالاب می‌آورد.
به زوال کازرون نزدیک می‌شویم
سیاح پور با اشاره به معضل فروچاله ها و فرونشست‌های بستر و حاشیه تالاب پریشان گفت: متأسفانه با ایجاد و مشاهده فرو چاله‌ها در بستر تالاب پریشان این هشدار را دریافت می‌کنیم که طبیعت و بستر تالاب فریاد می‌زند اسفنج کف پریشان خالی شده و این منطقه آماده فرو رفتن است که این فرورفتگی می‌تواند در میان یک جاده، منزل مسکونی، دامداری و… باشد و این فرورفتگی در هرجایی از منطقه باشد قابل جبران نخواهد بود. طبق آمار دهه ۹۰ از سازمان زمین شناسی در دشت ملااره فامور و دشت پریشان که دو سفره آبخیز پریشان محسوب می‌شود سالانه ۵ سانتی متر فرونشست داریم که قطعاً با شرایط سال‌های اخیر این آمار افزایش پیدا کرده است.
طبق مطالعات دانشگاه تهران سطح ایستابی کف تالاب پریشان به صورت متوسط بین ۱۳ تا ۱۶ متر کاهش یافته که معمولاً با این متراژ نیازمند ۱۴۰ میلیون متر مکعب آب برای رسیدن به تراز صفر هستیم.
پریشان به ۲۰۰ میلیون متر مکعب آب نیاز دارد
این فعال حوزه محیط زیست ادامه داد: طبق آماری که سال ۱۳۹۹ ارائه شده برای رسیدن تالاب پریشان به وضعیت پرآبی خود به ۱۹۱ میلیون متر مکعب آب نیازمندیم که قطعاً این عدد تا به امروز به ۲۰۰ میلیون متر مکعب رسیده است.
علل خشکی تالاب پریشان نیروگاه برق نیست
مدیر پایگاه پژوهش و اطلاع رسانی تالاب بین‌المللی پریشان با شرح منابع آبی نیروگاه سیکل ترکیبی کازرون گفت: باتوجه به موقعیت چاه‌های آبی نیروگاه سیکل ترکیبی کازرون که اطراف امامزاده بی بی شیرین و درون خود نیروگاه است و سفره آب استفاده نیروگاه از دشت کازرون است نه پریشان و عملاً نیروگاه سیکل ترکیبی کازرون در راستای برداشت آب هیچ تأثیری بر منابع پریشان نداشته است.
سد نرگسی در احیای پریشان بی تأثیر است
محمد جواد سیاح پور راه نجات پریشان از طریق انتقال آب از سد نرگسی را دروغ شمرد و گفت: امروز پریشان چوب دروغ افرادی می‌خورد که سد نرگسی را ناجی این تالاب به مردم معرفی کردند و این کار باعث شد کشاورزانی با چاه‌های مجاز و غیر مجاز، تجاوز از اراضی کشاورزی خود و آبیاری هکتارها زمین کشت مطالبه گر و منتظر آب از سد نرگسی برای پرآبی و نجات پریشان باشند و با خود فکر کنند ما هرچه می‌خواهیم آب برداشت کنیم چون یک روز سد نرگسی تالاب را سیراب می‌کند.
وی ادامه داد: اینکه سد نرگسی ناجی پریشان خواهد شد توهمی بیش نیست زیرا به خوشبینانه ترین حالت ممکن کل آبی که سد نرگسی بتواند به پریشان انتقال یابد ۲۰ میلیون متر مکعب است که با برداشت سالیانه ۴۰ میلیون متر مکعب آب از تالاب هیچ تأثیری بر تالاب پریشان ندارد.خروجی مطالعات دانشگاه تهران در فاز یک مبنی بر این جمله بود که پریشان بدون مدیریت آب در بخش کشاورزی حتی با انتقال آب از سد نرگسی احیا نخواهد شد.
وی افزود: ما باید طبق یک برنامه دست کم پنج ساله و حداقل ده ساله باید بتوانیم حجم مصرف آب در ناحیه آبریز تالاب پریشان را از ۴۰ میلیون متر مکعب به ۲۰ میلیون متر مکعب برسانیم که این کاهش پنجاه درصدی می‌تواند مارا به بازگشت پریشان امیدوار کند.
صدها هزار تن گوگرد در بستر تالاب پریشان خوابیده است
این فعال محیط زیست با از وضعیت کف بستر تالاب پریشان هشدار داد و گفت: کف تالاب پریشان به واسطه میلیون‌ها سال زیست جانوری و گیاهی و انباشته لاشه‌های این جانوران مملو از مواد آلی و معدنی خطرناکی مانند گوگرد شده که همین گوگرد عامل بسیاری از بیماری‌های تنفسی و سرطان است، ما درحال حاضر بستری با صدها هزار تن گوگرد داریم که این مواد خطرناک پس از نابودی پوشش گیاهی به واسطه چرای دام در تالاب همراه با وزش باد از بستر بلند شده و درهوا با حرکت به مناطق اطراف، نشستن برروی محصولات کشاورزی و… باعث ایجاد بیماری‌هایی خواهد شد.
پریشان بیش از آنکه یک امر اکولوژیکی باشد یک امر اجتماعی است
وی در پایان با تشریح عملکرد چندساله انجمن میراث پریشان و نقش تشکل‌های مردم نهاد گفت: انجمن میراث پریشان بر دو محور پژوهش و آموزش فعال می‌کند بخش پژوهش در زمینه ارتباط با جامعه دانشگاهی و بخش آموزش در زمینه ارتباط با مردم و آموزش عمومی تدوین و راهبری می‌کند، پریشان بیش از آنکه امر اکولوژیکی باشد یک امر اجتماعی است و عواملی مانند دام، کشاورزی و… نشان دهنده زیست میلیون سالی بشر است.