به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از بازار سرمایه، پیمان حدادی دستیار ویژه رئیس سازمان بورس در امور سهام عدالت امروز در جمع خبرنگاران در محل این سازمان اظهار داشت: با وجود اینکه ۳۱ استان در کشور داریم اما ۳۰ شرکت سرمایه‌گذاری مرتبط با سهام عدالت تشکیل شده و از این تعداد ۲۶ شرکت سرمایه‌گذاری استانی در سال ۹۹ در بازار دوم بورس پذیرش شده و نماد آنها درج شد گرچه هم اکنون همه نمادهای شرکتهای سرمایه‌گذاری عدالت به دلیل تعیین تکلیف نشدن مجامع این شرکتها و هیأت مدیره آن متوقف است.
وی افزود: شرکت سرمایه‌گذاری استان تهران به دو بخش استان تهران و البرز تقسیم شده و شرکت سرمایه‌گذاری استان تهران افزایش سرمایه انجام داده است. در مورد استان البرز باید تشکیل این شرکت در نزد سازمان ثبت اسناد به ثبت برسد که هنوز انجام نشده است. در مورد شرکت سرمایه‌گذاری استان سمنان هم با وجود اینکه بارها مکاتبات انجام شده هنوز اقدامی نشده و به نظر باید از طریق مراجع قضایی و با اقدام قضایی به نتیجه برسد. شرکت سرمایه‌گذاری قزوین و چهارمحال و بختیاری گرچه ثبت شده اما هنوز مدارک آن کامل نشده در نتیجه نماد آن نیز در بورس بازگشایی نشده است.
دستیار ویژه سهام عدالت رئیس سازمان بورس گفت: در هفت شرکت سرمایه‌گذاری استانی کمیته تخلفات سازمان بورس به دلیل احراز تخلف اقدام به سلب صلاحیت هیأت مدیره این شرکتها کرده و همچنین به خاطر عدم اجرای آیین‌نامه سهام عدالت امکان بارگذاری اطلاعات بر روی سامانه کدال وجود ندارد و بنابراین هر شرکتی نتواند اطلاعات خود را در کدال اعلام کند، نماد آن تعلیق می‌شود. در این زمینه در هفت استان سلب صلاحیت انجام شده است.
به گفته حدادی، صورت‌های مالی شرکتهای استانی باید طبق استاندارد حسابداری انجام شود. در زمان بازگشایی نمادهای سهام عدالت استانی عمدتاً زیر NAV یا ارزش ذاتی سهام در بازار معامله می‌شد و یکی از دلایل آن نبود بازارگردان حرفه‌ای در این نمادها بوده است. در حالی که شورای عالی بورس قبلاً مصوب کرده بود که صندوق توسعه بازار نقش بازارگردان برای سهام عدالت داشته باشد.
پولی برای بازارگردانی سهام عدالت وجود ندارد
وی افزود: صندوق توسعه بازار به دلیل اینکه پولی در اختیار نداشت نمی‌توانست بازارگردانی کند. از طرفی گفته شده بود قیمت سهام استانی باید حول و حوش ارزش روز سهام یا NAV باشد که این با ذات عملیات بازارگردانی جور در نمی‌آید چراکه وظیفه بازارگردان کمک به نقدشوندگی سهم است. بنابراین یکی از عواملی که باعث بسته شدن نمادها شد به دلیل نداشتن بازارگردان و افت سهام به زیر ارزش روز بوده است. چون ممکن بود برخی اشخاص حقوقی با خرید یکی دو درصد از سهام شرکتهای استانی مدیریت آن شرکتها را به دست بگیرند که این با فلسفه سهام عدالت در تناقض قرار داشت.
دلیل توقف نمادهای سرمایه‌گذاری استانی در سال گذشته
دستیار ویژه سهام عدالت رئیس سازمان بورس ادامه داد: در دو سال گذشته صورت‌های مالی شرکتهای استانی به تصویب مجمع نرسیده و همچنین مدیران شرکتها مشخص نشدند. بنابراین شورای عالی بورس تصمیم گرفت نمادهای استانی متوقف شود و برای باز شدن آن اولاً باید مجامع شرکتهای استانی برگزار شوند و ثانیاً آیین‌نامه اجرایی سهام عدالت اصلاح شود که البته تا حدی انجام شده و یکی دو مورد از اصلاح آن مانده است که در کمیته‌های تخصصی در حال پیگیری است.
حدادی گفت: مجامع عمومی ۱۸ شرکت استانی در نوبت اول برگزار شد که البته به حدنصاب نرسید. در برخی استان‌ها با دستور مقام قضایی جلوی برگزاری مجامع سهام عدالت گرفته شد و علت آن بود که اولاً گفته شده بود مجامع به صورت الکترونیکی برگزار شود؛ بنابراین سهامداران عدالت که سجامی نشده بودند نمی‌توانستند در مجامع الکترونیک شرکت کنند و این برخلاف قانون تجارت است. دوم اینکه مجمع در حالی به انتخاب هیأت مدیره اقدام می‌کرد که صلاحیت افراد کاندیدا برای هیأت مدیره را سازمان بورس اعلام نکرده بود. همچنین اگر قرار باشد مجمع عمومی شرکتهای استانی صرفاً به صورت الکترونیکی برگزار شود با در نظر گرفتن اینکه تعداد سهامداران زیاد هستند انتخاب هیئت رییسه یکی از معضلات سهام عدالت است.
وی افزود: در دولت قبل اعضای هیئت رئیسه مجمع استانی توسط دولت انتخاب شده بودند که این هم برخلاف قانون تجارت است و بعد از بررسی به این نتیجه رسیدیم که باید مجامع هم به صورت حضوری و هم الکترونیکی برگزار شوند که البته هنوز به تأیید شورای عالی بورس نرسیده است.
مدیران سرمایه‌گذاری استانی هم تراز مدیران تامین سرمایه‌ها
دستیار ویژه سهام عدالت رئیس سازمان بورس اظهار داشت: سازمان بورس باید افرادی را که کاندیدای حضور در هیئت مدیره شرکتهای سرمایه‌گذاری استانی هستند را تأیید صلاحیت کنند و هر زمانی که سازمان بورس فراخوان برای حضور در هیأت مدیره شرکتهای سهام عدالت اعلام کرد بررسی تأیید صلاحیت افراد نیز باید انجام شود. البته طبق مقررات جدید صلاحیت کاندیداها برای هیأت مدیره شرکتهای استانی یک پله ارتقا پیدا کرده و کاندیداها باید هم راستا با شرایط مدیران شرکتهای تأمین سرمایه در بازار سرمایه باشند در حالی که قبلاً این شرایط در ردیف دوم قرار داشت الان یک پله ارتقا پیدا کرده است. اما کسانی که سال گذشته ثبت‌نام کرده و تأیید صلاحیت شده‌اند نیازی به ثبت‌نام مجدد ندارند.
حدادی با بیان اینکه سازمان بورس شرایط لازم را فراهم کرده است، گفت: فرایند برگزاری مجامع شرکتهای استانی ۴۵ تا ۶۰ روز از زمان فراخوان متقاضی حضور در هیأت مدیره تا تعیین تکلیف اعضای هیأت مدیره طول می‌کشد. باید صلاحیت علمی و عمومی افراد احراز شود و مصاحبه برگزار شود. ممکن است برخی از مجامع در نوبت اول به نصاب نرسد باید نوبت دوم برگزار شود و بعد از برگزاری مجامع نمادهای معاملاتی می‌توانند باز شوند.
وی با بیان اینکه افرادی که می‌خواهند در هیئت مدیره باشند باید سهامدار شرکتهای استانی باشند، عنوان کرد: ممکن است شورای عالی بورس قبل از ثبت‌نام به مدت محدود نمادهای شرکتهای استانی را باز کنند تا افراد متقاضی بتوانند سهام خریداری کنند اما بعد از اینکه مجمع شرکتهای استانی برگزار شد باید شرکتها اطلاعات خود را روی سامانه کدال قرار دهند تا نماد آنها باز شود.
امسال ۶۰ هزار میلیارد تومان سود سهام عدالت توزیع می‌شود
دستیار ویژه سهام عدالت رئیس سازمان بورس با انتقاد از روش اداره سهام عدالت در دولت قبل گفت: معلوم نیست بر اساس چه مبنایی ابتدا ۳۰ درصد و سپس ۶۰ درصد از سهام عدالت مردم قابل معامله شد که این امر باعث شد مردم و سهامداران عدالت برای فروش سهام خود هجوم بیاورند در حالی که فلسفه اعطای سهام عدالت این بود که مردم سهام ارزنده را داشته باشند و از سود آن استفاده کنند. پارسال ۳۰ هزار میلیارد تومان سود سهام عدالت توزیع شد امسال پیش‌بینی می‌شود ۶۰ هزار میلیارد تومان سود توزیع شود یعنی سود یک میلیونی سال گذشته برای هر نفر به دو میلیون تومان افزایش می‌یابد.
توثیق سهام برای وام به جای فروش آن
حدادی تصریح کرد: سهامداران عدالت اگر نیاز به نقدینگی دارند می‌توانند به جای فروش سهام خود آن را وثیقه بگذارند و وام از بانک دریافت کنند اما اگر قرار باشد مانند گذشته ۶۰ درصد سهام خود را بفروشند به خاطر هجوم برای فروش آن قیمت سهام ارزنده پایین می‌آید. در سال ۹۹ ۳.۵ میلیون نفر برای فروش سهام عدالت اقدام کردند و ۱۴ هزار میلیارد تومان پول فروش سهام عدالت در روش مستقیم از بازار سرمایه خارج شد و یکی از عوامل ریزش بازار به شمار می‌رفت.
وی با اشاره به ابلاغیه ۹ اردیبهشت ۹۹ برای آزادسازی سهام عدالت گفت: در واقع یک حکم حکومتی بود که اختیاراتی به شورای عالی بورس داد که ضوابط اجرایی سهام عدالت را شورای عالی بورس تهیه کند. ممکن است این بار تصمیم بگیرد سالی ۱۰ درصد از سهام عدالت قابلیت خرید و فروش داشته باشد اما باز هم تأکید بر این است که یک دارایی ارزشمند است که در اختیار دهک‌های پایین جامعه قرار دارد و مردم باید از سود آن استفاده کنند.
تسهیلات با وثیقه بر اساس ۵۰ درصد ارزش سهام عدالت خواهد بود
دستیار ویژه سهام عدالت رئیس سازمان بورس با اشاره به راه‌اندازی سامانه ستاره برای توثیق سهام عنوان کرد: این سامانه فعلاً برای سهامداران عدالت در روش غیرمستقیم است. سال قبل عده‌ای از سهامداران از طریق وثیقه‌گذاری سهام عدالت خود کارت اعتباری دریافت کردند.
حدادی در مورد اینکه ۲ هزار میلیارد تومان از منابع سهام عدالت در اختیار صندوق توسعه بازار قرار گرفته است، گفت: طبق مصوبه شورای عالی بورس در سال ۹۹ شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اجازه پیدا کرد به میزان ۵ در هزار سهام استانی را از پرتفوی آن کسر کرده و به صندوق توسعه بازار بدهد اما عمده نمادهای استانی در صف فروش بودند و بازارگردان هم پولی در اختیار نداشت که این سهام را خریداری کند. ممکن است عده‌ای بگویند همان سهام ۵ درصد هزار را نقد کنند اما ۲ هزار میلیارد تومان ارزش آن بود که اگر بخواهد آن را بفروشد باید زیر قیمت بفروشد. ارزش دارایی روز پرتفوی سهام عدالت ۵۰۰ هزار میلیارد تومان بود و مشخص نبود که صندوق توسعه بازار تحت چه ضوابطی سهام در اختیار خود را بفروشد و نقد کند.
وی افزود: اگر مثلاً سهام الف را بخواهد زیر قیمت بازار عرضه کند نهاد نظارتی ورود می‌کند که چرا زیر قیمت فروخته است. از طرفی به صندوق توسعه بازار گفته شده است سهام در حدود ارزش روز معامله شود.
تصدیگری دولت در سهام عدالت کم رنگ می‌شود
دستیار ویژه سهام عدالت رئیس سازمان بورس گفت: طبق نامه مقام معظم رهبری هم در سال ۸۵ و هم در سال ۹۹ باید تصدیگری دولت در سهام عدالت کاسته شده و از بین برود. امسال هم در برخی مجامع مرتبط با سهام عدالت مباحثی مطرح شد. سازمان بورس در کنار کارگروه سه جانبه برای سهام عدالت حضور دارد و این کارگروه افرادی را به عنوان نماینده سهامداران عدالت در مجامع شرکتهای سرمایه‌پذیر معرفی می‌کند.
منع قانونی کارمندان برای حضور در هیات مدیره شرکتهای استانی سهام عدالت
حدادی اظهار داشت: کسانی که مشاغل دولتی دارند، منع قانونی دارد که عضو هیأت مدیره شرکتهای استانی شوند ولی افرادی که بازنشسته هستند مانند سایر متقاضیان می‌توانند کاندیدا شوند اما گفتیم برای شرکتهای استانی بالاترین مدیران مالی استان‌ها حضور داشته باشند. بنابراین شورای عالی بورس تأیید صلاحیت مدیران سرمایه‌گذاری استانی را ارتقا داد تا افراد لایق به مدیریت دارایی در شرکتها به کار گرفته شوند.
فوت ۳.۵ میلیون سهامدار عدالت در ۱۶ سال
وی در مورد سهام عدالت متوفیان گفت: از ۴۹ میلیون سهامدار عدالت ظرف ۱۶ سال گذشته ۳.۵ میلیون نفر فوت کرده‌اند که برخی از آنها بعد از آزادسازی سهام عدالت بوده است و حتی در این مدت برخی از ورثه‌های سهام عدالت هم فوت کرده‌اند. یک روش این بود که مردم را به دفاتر خدمات دولت الکترونیک بکشانیم که باعث زحمت مردم می‌شد اما روش دیگر این بود که شرکت سپرده‌گذاری مرکزی در همکاری با قوه قضاییه که هم اطلاعات متوفیان و هم وارثان آنها را دارد این اطلاعات را با هم ردوبدل کنند و به صورت قهری سهام عدالت بین ورثه تقسیم شود. البته در برخی از شهرها و استان‌ها اطلاعات مکانیزه و ماشینی وجود ندارد و زیرساخت آن فراهم نشده، بنابراین ممکن است قدری طول بکشد اما در حال حاضر مرحله انتقال اطلاعات افراد متوفی در سهام عدالت از مرکز آمار قوه قضاییه خیلی کند به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی منتقل می‌شود.
دستیار ویژه سهام عدالت رئیس سازمان بورس این خبر را هم داد: امسال سود سهام عدالت نسبت به سال قبل ۲ برابر می‌شود. یک پیشنهاد در این زمینه وجود دارد که سود سهام در دو مرحله پرداخت شود که این به شرط این است که ۳۶ شرکت سرمایه‌پذیر قبول کنند سودهای خود را سریع بپردازند در حالی که طبق قانون تجارت بعد از برگزاری مجمع عمومی هر شرکت ۸ ماه فرصت وجود دارد که سود سهام خود را بدهند. خوشبختانه در سال‌های اخیر رقابتی بین شرکتها شکل گرفته است که سود سهامداران حقیقی خود را سریع‌تر بپردازند.
پرداخت سود سهام ۱۳ شرکت غیر بورسی عدالت تا پایان شهریور
حدادی در مورد سود ۱۳ شرکت غیر بورسی سهام عدالت گفت: طبق مصوبه یک ماه قبل شورای عالی بورس سود این شرکتها بعد از اعمال افزایش سرمایه برخی از شرکتها که از محل آورده نقدی بوده است توسط سازمان خصوصی‌سازی دریافت شده و با همکاری شرکت سپرده‌گذاری مرکزی تا پایان شهریور امسال پرداخت شود.
وی افزود: سود شرکتهای غیر بورسی از ابتدا جمع‌آوری شده و در حساب خزانه دولت نگهداری می‌شود و قرار است تا پایان شهریور امسال این سودها را هم به ذی‌نفعان سهام عدالت بپردازند.
شرکتهای غیربورسی سهام عدالت در بازار پایه پذیرش می‌شوند
به گفته دستیار ویژه سهام عدالت رئیس سازمان بورس، تاکنون سه شرکت از ۱۳ شرکت غیر بورسی وارد بازار سرمایه شده‌اند و ۱۰ شرکت مانده شرایطی فراهم شود این شرکتها در بازار پایه فرابورس پذیرش شوند و در ۶ ماه دوم امسال تعدادی از این شرکتها وارد بورس می‌شوند. همچنین قرار شد این شرکتها در قالب یک هلدینگ وارد بازار سرمایه شوند که سهام این هلدینگ به تمام ۴۹ میلیون سهامدار عدالت در روش مستقیم و غیر مستقیم اختصاص داده شود.
تشکیل کارگروهی برای آئین‌نامه سهام عدالت
حدادی همچنین در مورد مدیریت حرفه‌ای در شرکتهای سرمایه‌پذیر و شرکتهای سرمایه‌گذاری استانی گفت: امسال تحول اساسی در مجامع شرکتهای سرمایه‌پذیر عدالت ایجاد شده و اکثر ناشران متوجه شدند سهام عدالت در اختیار مردم است. در برخی از شرکتها تغییر هیئت مدیره صورت گرفته است. کارگروهی توسط شورای عالی بورس تشکیل شده است که افراد متقاضی برای حضور در مجامع شرکتهای سرمایه‌پذیر سوابق خود را ارائه می‌کنند. بررسی صلاحیت انجام می‌شود. نتیجه این مصاحبه‌ها و بررسی‌ها تا چند ماه آینده مشخص خواهد شد.
وی افزود: در مورد شرکتهای سرمایه‌گذاری استانی صلاحیت مدیران آن در حد صلاحیت شرکتهای تأمین سرمایه در بازار سرمایه ارتقا یافته و باید افراد دارای صلاحیت علمی و عملی وارد این شرکتها شوند.
دستیار ویژه سهام عدالت رئیس سازمان بورس همچنین تأکید کرد: سهام شرکتهای استانی سهام عدالت ارزنده است اگر نماد این شرکتها در بازار باز شود خریداران زیادی دارند.
خرید سهام عدالت استانی محدود می‌شود
وی افزود: همانگونه که در مورد خرید سهام بانک‌ها محدودیت وجود دارد و هر فرد حقیقی و حقوقی بیش از درصد خاصی نمی‌تواند سهام یک بانک را مالک شوند در مورد سهام شرکتهای استانی هم احتمالاً اینگونه خواهد شد.
دستیار ویژه سهام عدالت رئیس سازمان بورس اظهار داشت: البته در سهام عدالت مالکیت به صورت عادلانه بین افراد وجود دارد اما مدیریت آن به صورت حرفه‌ای در اختیار افرادی قرار می‌گیرد که صلاحیت‌های حرفه‌ای سازمان بورس را کسب کنند.
ورود ۱۲ نهاد در سهام عدالت
حدادی یکی از دلایل طول کشیدن اصلاح آیین‌نامه سهام عدالت را اینگونه عنوان کرد: در سهام عدالت شورای عالی بورس، سازمان بورس، سازمان خصوصی‌سازی، سازمان اطلاعات سپاه، وزارت اطلاعات، فراکسیون سهام عدالت، اتاق تعاون، اتاق بازرگانی، سازمان بازرسی و در مجموع ۱۲ نهاد مختلف حضور دارند که اعمال نظر این ۱۲ نهاد کار بسیار سختی است اما آیین‌نامه‌ای تدوین می‌شود که به مشارکت واقعی مردم در مدیریت و مالکیت سهام عدالت منجر شود.
مالکیت یکسان در سهام عدالت و مدیریت حرفه‌ای
فلسفه اصلی سهام عدالت این بوده است که به گسترش عدالت اجتماعی و توانمندسازی خانوارهای کم درآمد جامعه منجر شود.