به گزارش خبرنگار مهر، دسترسی به شبکه‌های ارتباطی در عصر دیجیتال یکی از مهمترین ارکان ارزیابی کیفیت زندگی است. هم اکنون میلیاردها انسان در گوشه و کنار دنیا روزانه ساعت‌های متمادی برای ارتباط با اعضای خانواده و دوستان خود از ابزارهای ارتباطی استفاده می‌کنند. برای برقراری ارتباطی پایدار و بدون اختلال ایجاد زیرساختهای مخابراتی ضروری است و از همین رو دولت‌ها در سراسر دنیا سالانه بخش قابل توجهی از بودجه کشور خود را به توسعه شبکه‌های ارتباطی اختصاص می‌دهند. اکنون در آستانه اربعین سید و سالار شهیدان جمعیت زیادی از عاشقان امام حسین (ع) از مناطق مختلف ایران راهی شهرهای مقدس نجف و کربلا شده‌اند و هرچه به روز اربعین نزدیک‌تر می‌شویم جمعیت بیشتری برای زیارت به عتبات عالیات مشرف می‌شوند.
طبق بررسی‌های صورت گرفته یکی از نیازهای ضروری زائران اربعین دسترسی به سرویسهای شبکه ارتباطات از قبیل امکان برقراری تماس صوتی و تصویری و ارسال پیام به ایران و سایر نقاط جهان است. اگرچه در چند سال گذشته وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به عنوان متولی توسعه خدمات ارتباطی در کشور کوشیده است در ایام اربعین حسینی سرویسهای اینترنت رایگان در ایران و عراق به زائران ارائه دهد، ولی به دلیل عدم آمادگی زیرساخت‌ها و در برخی موارد، همکاری نکردن دولت عراق در ارائه خدمات ارتباطی با کیفیت، زائران برای تماس با خانواده خود در ایران با مشکلاتی روبه‌رو بوده‌اند.
در ایام اربعین علاوه بر حضور میلیون‌ها زائر مسلمان در شهرهای نجف و کربلای معلی جمعیت زیادی از مردم کشورمان نیز به منظور خروج از ایران و ورود به خاک عراق به پایانه‌های مرزی مراجعه می‌کنند. جمعیت میلیونی زائران در پایانه‌های مرزی ایران و قرار برای ارتباط با شهرهای مختلف کشورمان و همچنین زائرانی که در عراق حضور دارند نیازمند استمرار خدمات ارتباطی از قبیل اینترنت ثابت و سیار هستند.
زیرساختهای ارتباطی موجود در نقاط مرزی مشترک ایران و عراق به دلیل فرسودگی و نداشتن قابلیت ارائه خدمات به جمعیت انبوه زائران اربعین نیازمند به‌رورسانی دائمی است و در همین راستا وزارت ارتباطات و شرکتهای تابع این وزاتخانه با همراهی اپراتورهای سیار و ثابت با راه‌اندازی امکانات ارتباطی جایگزین می‌کوشند کیفیت ارائه سرویسهای اینترنت به مردم را در حد مطلوب حفظ کنند. پیش‌بینی می‌شود در اربعین سال جاری بیش از ۵ میلیون نفر از ایران در این سفر معنوی حضور پیدا کنند. بدون شک یکی از مطالبات به حق این تعداد از زائران ایرانی ارائه اینترنت رایگان و با کیفیت در نقاط مرزی مشترک ایران و عراق و مسیرهای مورد تردد در کشور عراق است.
برنامه‌ریزی برای ارائه سرویسهای متنوع ارتباطی به زائران اربعین
در مراسم اربعین سال جاری وزارت ارتباطات قصد دارد با هدف جلب رضایت زائران و توسعه خدمات ارتباطی در اقصی نقاط کشور با مشارکت اپراتورها، اینترنت رایگان را در اختیار کاربران قرار دهد.
بر اساس اعلام وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، شرکت ارتباطات زیرساخت، سازمان فناوری اطلاعات ایران، سازمان فضایی ایران و شرکت ملی پست تمامی امکانات و ظرفیت‌های خود را به منظور تسهیل سفر اربعین برای زائران ایرانی به‌کار گرفته‌اند.
در همین رابطه مدتی پیش عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از راه‌اندازی شبکه فیبر نوری در مسیر شهرهای نجف تا کربلا خبر داده بود، ولی به دلیل گستردگی این پروژه و نیاز به زمان بیشتر برای راه‌اندازی کامل آن زارع‌پور بیان کرد: شبکه فیبرر نوری نجف تا کربلا سال آینده مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.
با وجود عدم امکان بهره‌برداری از شبکه فیبر نوری مشترک ایران و عراق در فاصله شهرهای نجف اشرف تا کربلای معلی ضمن هماهنگی صورت گرفته بین سازمان تنظیم مقررات ایران و رگولاتوری عراق اینترنت وای‌فای رایگان به زائران ارائه می‌شود. مجید حقی، معاون امور پستی، ارتباطی و فناوری اطلاعات رگولاتوری جمهوری اسلامی ایران در مورد ارائه سرویسهای ارتباطی رایگان به کاربران عنوان کرده است: ۵۰ نقطه اتصال به وای‌فای (wifi) رایگان توسط اپراتور ITPC عراق در طول مسیر پیاده‌روی اربعین برای زائران ایرانی راه‌اندازی شده است. همچنین اپراتورهای عراقی برای کاهش هزینه رومینگ آمادگی خود را برای همکاری با اپراتورهای ایرانی در ایام اربعین حسینی اعلام کرده اند.
تقویت تجهیزات مخابراتی در مناطق مرزی مشترک ایران و عراق
تجربه برگزاری مراسم اربعین در سالهای گذشته نشان داده است تجهیزات مخابراتی و آنتن‌های بی‌تی‌اس موجود در پایانه‌های مرزی ایران و عراق به دلیل حجم بالای استفاده زائران بعضا به حالت اشباع می رسد و عملاً شبکه از دسترسی خارج می‌شود. به اعتقاد کارشناسان برای جلوگیری از این اتفاق لازم است تدابیر ویژه‌ای اندیشیده شده و تجهیزات مناسب به نواحی مورد نیاز انتقال پیدا کند. وزیر ارتباطات در خصوص تأمین پایداری خدمات شبکه‌های ارتباطی در نواحی مرزی مشترک ایران و عراق عنوان کرده است: آنتن‌دهی شبکه ارتباطات همراه در طول مسیرهای مورد تردد زائران و همچنین در نقاط مرزی با استفاده از تقویت کننده‌های سیار تقویت می‌شود. پیش‌بینی شده است در مرز پرتردد مهران نیز بالن سازمان فضایی مستقر شود و اینترنت به صورت رایگان در اختیار مردم قرار گیرد. با این وجود همچنان توصیه می‌کنیم مردم از سیم‌کارت‌های عراقی استفاده کنند تا مجبور به پرداخت هزینه رومینگ نشوند.
بزرگ‌ترین اپراتور اینترنت ثابت کشور به منظور ارتقای کیفیت سرویسهای ارتباطی در نواحی مرزی در ایام اربعین برنامه‌ریزی ویژه‌ای انجام داده است. محمدرضا بیدخام، مدیرکل ارتباطات و امور بین‌الملل این شرکت درباره سرویسهای مخابراتی ویژه اربعین اظهار کرد: این اپراتور امسال تمهیدات ویژه‌ای برای پایداری ارتباطات مسیرهای منتهی به پایانه‌های چذابه، شلمچه و مهران و خسروی در استان‌های خوزستان، ایلام، کرمانشاه اندیشیده است. با تقویت شبکه و افزایش ظرفیت، پهنای باند مورد نیاز نهادها و سازمان‌های مختلف از جمله اپراتورهای ارتباطی، راهداری و حمل و نقل جاده‌ای، صدا و سیما، پایانه‌های گمرک مرزی، نیروی انتظامی و نهادهای امنیتی و.. را تامین می‌کنیم.
تعهد رگولاتوری عراق به ارائه اینترنت رایگان در مسیر نجف-کربلا
عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات همچنین در پاسخ به پرسش خبرنگار خبرگزاری مهر در خصوص خدمات ارتباطی در ایام اربعین تأکید کرده است: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با همکاری دستگاه‌های مسئول توسعه شبکه ارتباطات در عراق می‌کوشد که سرویس اینترنت رایگان برای زائران ایرانی در خاک عراق در دسترس باشد. در همین راستا از تمام ظرفیت ارتباطی مشترک بین دو کشور در بسترهای فیبر و غیرفیبر استفاده می‌شود.
وی افزود: رگولاتوری عراق متعهد شده است که در مسیر نجف تا کربلا به زائران اربعین حسینی اینترنت رایگان ارائه دهد و قرار است اپراتورهای عراقی شرایط لازم برای دسترسی به این شبکه را برای مردم مهیا کنند.
وزیر ارتباطات همچنین اظهار داشت: اپراتورهای عراقی اعلام نکردند که سرویس اینترنت رایگان برای ایام اربعین با چه کیفیتی عرضه می‌شود ما امیدواریم زائران از این خدمات رضایت داشته باشند.
وی همچنین با اشاره به پروژه راه‌اندازی شبکه فیبر نوری ایران و عراق در مسیر نجف تا کربلا گفت: این پروژه ان‌شاءالله سال آینده بهره‌برداری می‌شود. در هر صورت امسال اینترنت رایگان طبق توافق انجام شده بین ایران و عراق به زائران ارائه می‌شود.
زارع پور گفت: امسال برای اولین بار شرکتهای فناوری اطلاعات کشور آستین بالا زده اند و یک «بسته فناورانه» برای «تسهیل سفر و ارائه خدمت» به زائرین آقا اباعبدلله الحسین علیه السلام در ایام اربعین ارائه کرده اند. مهمترین امکاناتی که توسط اپلیکیشنها و پلتفرمهای داخلی برای زائرین عزیز فراهم شده است معرفی شده ند که برخی از آنها عبارتند از :اشتراک وسیله نقلیه تا مرزها، تعیین موقعیت بدون نیاز به اینترنت، خدمات برخط پزشکی، تماس صوتی رایگان از پیام رسان های داخلی منتخب به تلفن های ثابت و سیار کشور، ساماندهی خدام و خدمت گیرندگان، نمایش اطلاعات مراکز خدماتی و موکب ها و خدمات آنها روی نقشه ، خدمات مسیریابی در کشور عراق و چند مورد دیگر که اطلاعات تکمیلی آن در سایت arbaeen.ito.gov.ir قابل مشاهد است.
وی یادآور شد: هفته گذشته در گفتگوی تلفنی با وزیر ارتباطات عراق، ارایه خدمات ارتباطی و تامین اینترنت مناسب برای زائران از طرف اپراتور های عراقی مورد تاکید قرار گرفت و ایشان هم قول مساعد دادند که در نقاطی از مسیر پیاده روی، اینترنت رایگان به صورت وای فای از سوی اپراتورهای عراقی در اختیار زوار عزیز قرار گیرد.
وزیر ارتباطات افزود: همکارانم در بخشهای مختلف وزارتخانه و اپراتورهای تلفن همراه هم تلاشهای مختلفی را برای ارتقا زیرساختهای ارتباطی به عمل آورده اند که مهمترین آنها عبارت است ارتقاء و بهبود کیفیت ارتباطات در مرزهای غرب و جنوب غربی از طریق استقرار حداقل ۳۰ سایت سیار، تامین اینترنت رایگان از مسیر کربلا تا نجف در حداقل ۱۱ موکب با همکاری اپراتورهای عراقی، تامین اینترنت رایگان در ورودی سه شهر در مسیر مهران تا نجف با همکاری اپراتور عراقی، استقرار بالن سازمان فضایی در شهر مهران برای ارائه اینترنت رایگان به زائرین عزیز .
استفاده از ظرفیت دانش‌بنیان‌ها برای افزایش کیفیت سرویسهای ارتباطی در ایام اربعین
از سوی دیگر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به منظور استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی در ایام اربعین همایشی تحت عنوان «همگام با اربعین، همراه با فناوری» را برگزار کرد. در این نمایشگاه شرکتهای دانش‌بنیان حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات سرویسهای ارتباطی ویژه اربعین را معرفی کردند و وزیر ارتباطات ضمن گفتگو با مدیران این شرکت‌ها وعده داد در صورتی که خدمات ارتباطاتی معرفی شده در این همایش پس از ارزیابی‌های فنی مورد تأیید قرار گیرد از ظرفیت آنها برای ارائه خدمات باکیفیت ارتباطی به زائران استفاده می‌شود.
زارع‌پور در همایش همگام با اربعین، همراه با فناوری بیان کرد: پس از اربعین نیز بررسی توانایی‌ها ادامه می‌یابد که با استفاده از آن خدمات بهتری در سال آینده به زائران ارائه شود. در نظر داریم خدمات وزارت ارتباطات برای سفر اربعین سال به سال کیفیت بالاتری پیدا کند. طبق بررسی‌های صورت گرفته دانش‌بنیان‌های حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات آمادگی لازم برای ارائه خدماتی مختلفی در زمینه مسیریابی، تعیین موقعیت جغرافیایی، پیام‌رسان، تماس صوتی و تصویری و سایر خدمات ارتباطی به زائران اربعین حسینی را دارند.
استقرار بالن فضایی در مرز مهران به عنوان پشتیبان خدمات ارتباطی
سازمان فضایی ایران نیز برای جلوگیری از هرگونه اختلال در برقراری ارتباطات در مناطق مرزی مرود تردد زائران اربعین حسینی از امکانات خود بهره گرفته و قرار است بالن سازمان فضایی ایران برای ارائه اینترنت وای‌فای رایگان در پایانه مرزی مهران مستقر شود.
دکتر حسن سالاریه، رئیس سازمان فضایی ایران در همین رابطه به خبرنگار مهر می گوید: درباره اربعین سرویسی که از سوی سازمان فضایی به زوار ارائه می شود خدمات اینترنتی توسط بالن فضایی است که در مرز مهران طی روزهای آتی مستقر می شود.
وی افزود: ما در سالهای گذشته نیز این تجربه را داشتیم اما با توجه به اینکه وقتی جمعیت زیاد می شود به هر صورت امکان اشباع و تجربه ارتباط نامناسب وجود دارد، در سالهای گذشته این سرویس با اشکالات فنی همراه بود. امسال سعی کردیم این اشکالات فنی را برطرف کنیم و خدمات به صورت بدون قطعی و با کیفیت بالاتری ارائه شود .
وی با بیان اینکه خدمات مخابراتی مبتنی بر بالن قدمتش به سالهای ۹۶ و ۹۷ بر می گردد، گفت: بالن در ایامی که با وقوع سیل مواجه بودیم تجربه خوبی برای ما به همراه داشت.
رئیس سازمان فضایی ایران گفت: اکنون مشکلات فنی سیستم بالن و زیرسیستم های مخابراتی که در این خصوص مورد استفاده قرار می گیرد، برطرف شده و در منطقه ای با وسعت حدود ۱۰ کیلومتر خدمات اینترنتی فراهم می شود. این سرویس می تواند برای هزار نفر بدون هیچ مشکلی خدمت رسانی کند.
اکنون مشکلات فنی سیستم بالن و زیرسیستم های مخابراتی که در این خصوص مورد استفاده قرار می گیرد، برطرف شده و در منطقه ای با وسعت حدود ۱۰ کیلومتر خدمات اینترنتی فراهم می شود. این سرویس می تواند برای هزار نفر بدون هیچ مشکلی خدمت رسانی کند
وی خاطر نشان کرد: در مرز مهران ما تجمعی داریم که مرتبا پر و خالی می شود از این رو در ایام اربعین بالن فضایی می تواند به عنوان یک بک آپ و پشتیبان خوب برای سایر سرویسهای ارتباطی عمل کند.
سالاریه تأکید کرد: در کل بالن فضایی به شعاع ۱۰ کیلومتر و برای تعداد هزار نفر به صورت همزمان و بدون قطعی سرویس خواهد داد.
وی اظهار داشت: اگر این سیستم را بخواهیم به عنوان تنها زیرساخت ارتباطی در نظر بگیریم، این حجم از سرویس دهی مسلما کم است اما از آنجا که بالن فضایی سیستم پشتیبان سایر مجموعه های سرویس دهی است، انتظار می رود که تعداد نفرات و مساحت تعیین شده مناسب باشد.
خدمات اپراتورهای شبکه سیار برای مسافران کربلای معلی
بخش قابل توجهی از تبادل دیتا در ایام اربعین حسینی در ایران و عراق به شبکه ارتباطات سیار مرتبط است و بسیاری از زائران برای اتصال به اینترنت و تماس با اعضای خانواده خود از تلفن همراه استفاده می‌کنند. به دلیل فعال‌سازی سرویس رومینگ پس از خروج هرکدام از مشترکان اپراتورها از کشور برقراری هرگونه ارتباط از عراق با ایران مستلزم پرداخت هزینه قابل توجهی است. هزینه بالای رومینگ مشکلی جدی برای زارئران ایرانی به وجود آورده و با وجود اینکه اپراتورهای عراقی وعده داده‌اند سرویسهای اینترنت ارزان قیمت را در اختیار زائران قرار دهند، ولی بسیاری از مسافران عتبات عالیات ترجیج می‌دهند در مدت حضور خود در کشور عراق از سیم‌کارت ایرانی استفاده نکنند.
در اربعین ۱۴۰۱ دو اپراتور بزرگ ارتباطات سیار برای تسهیل خدمات ارتباطی این سفر معنوی سرویسهای ویژه‌ای را در نظر گرفته‌اند که از جمله آنها می‌توان به کاهش ۷۵ درصدی تعرفه اتصال به اینترنت و تماس و ارسال پیامک و همچنین معرفی بسته‌های اقتصادی مخصوص اربعین حسینی اشاره کرد. هر دو اپراتور بزرگ ارتباطات سیار در ایران کدهای دستوری مخصوصی را برای فعال‌سازی بسته اینترنت رومینگ ویژه ایام اربعین معرفی کرده‌اند.
البته کارشناسان حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات به زائران توصیه می‌کنند برای کاهش هزینه استفاده از شبکه ارتباطات در مدت حضور در کشور عراق از سیم‌کارت‌های عراقی استفاده کنند؛ زیرا این خدمات این سیم‌کارت‌ها مشمول قوانین رومینگ بین‌المللی نمی‌شود.
شرکت ملی پست نیز به منظور تسهیل حضور در سفر معنوی اربعین برنامه‌ریزی گسترده‌ای انجام داده است و این شرکت به عنوان بزرگ‌ترین اپراتور پستی کشور خدمات مختلفی را به زائران ارائه می‌دهد.
سعید شریف‌زاده، رئیس ستاد اربعین شرکت ملی پست گفت: نرم‌افزاری با نام «پست‌یافته» برای تسهیل سفر زائران به عتبات عالیات طراحی و راه‌اندازی شده و شرکت پست از طریق این نرم‌افزار و اطلاعاتی که در آن وجود دارد اسناد مفقوده را به صاحبان آنها را می‌رساند. تمام پیش‌بینی‌های لازم برای توزیع مطلوب بارکدهای قابل رهگیری در سامانه پست‌یافته شده است. برچسب بارکدها در پایانه‌های مرزی آغاز شده و زائران می‌توانند این برچسب‌ها روی کوله یا تلفن همراه خود بچسبانند.
اشتیاق وصف‌ناپذیر عاشقان امام حسین (ع) برای حضور در راهپیمایی اربعین در چند سال گذشته به وضوح نشان داده توسعه شبکه ارتباطات سیار و ثابت در نواحی مرزی مشترک ایران و عراق و همچنین مسیرهای مورد تردد زائران در فاصله بین شهرهای نجف تا کربلا ضروری است. ارتقای کیفیت و کاهش هزینه استفاده از خدمات ارتباطی در ایام اربعین نه تنها موجب افزایش رضایت زائران می‌شود بلکه سبب رفع نگرانی مسافران عتبات عالیات شده و برقراری ارتباط صوتی، تصویری و متنی بین شهرهای ایران و عراق را تسهیل می‌کند.