به گزارش خبرنگار مهر، ساعاتی پیش مقاله‌ای در پایگاه برخط SSRN منتشر شد که به نوعی نسخه پیش چاپ (پره پرینت) مقاله مطالعه بالینی «واکسن امیکرون کووایران برکت» یا همان «واکسن برکت پلاس» است و حکایت از رقم خوردن نتایجی خوشحال کننده و امیدبخش در کارآزمایی بالینی این نسخه تازه از واکسن کرونا دارد.
درباره نسخه متفاوتی از واکسن برکت سخن می‌گوئیم که به مانند نسخه اولیه، بر پایه ویروس غیرفعال شده که عموماً به اشتباه، «ویروس کشته» خوانده می‌شود ساخته شده است؛ با این تفاوت که برای تهیه آن از نسخه رایج و اخیر ویروس کرونا بهره برده شده که سویه اومیکرون نام دارد؛ نسخه‌ای جهش یافته از ویروس اولیه کرونا و حتی سویه‌های بعدی آن مانند سویه دلتا.
بدین ترتیب نخستین دستاورد رقم خورده برای کشورمان در این حوزه را می‌توان توان بازآفرینی واکسن برای نسخه‌های مختلف ویروس کرونا خواند که اتفاقی به غایت خرسند کننده است؛ به ویژه از این رو که می‌دانیم سرعت ویروس کرونا در جهش بسیار زیاد است و هر بار که جهشی بزرگ در آن به وقوع می‌پیوندد، با سرعتی زیاد این نسخه تازه در جهان شیوع پیدا می‌کند و همه گیر می‌شود.
اما آیا نسخه تازه واکسن بیماری کووید ۱۹ که در کشورمان، در شرکت شفافارمد در زیرمجموعه بنیاد برکت ساخته شده، کارایی لازم را دارد یا خیر و آیا استفاده از آن، تأثیر منفی بر ایمنی افراد مقابل سویه‌های قبلی ویروس نخواهد داشت؟ این‌ها برخی از سوالاتی هستند که با صدور مجوز کارآزمایی بالینی این واکسن، تلاش برای یافتن پاسخ آن‌ها آغاز شد و حالا نتایجش در مقاله پیش چاپ در معرض دید جهانیان قرار گرفته است.
بر اساس این مقاله، یافته‌های ایمنی‌زایی، ظرفیت خنثی‌سازی و ایمنی این نسخه تازه از واکسن (حاوی ذرات کامل ویروس غیرفعال شده سویه B.۱.۱.۵۲۹ یا همان اومیکرون) در کارآزمایی بالینی طراحی‌شده موازی و غیرتصادفی روی ۲۱۰ شرکت کننده در گروه سنی ۱۸ تا ۷۵ سال در ایران گزارش شده که توسط محققان ارزیابی و به طور مختصر، بدین صورت اجرا شده است: «گروه تحت مطالعه غیرتصادفی به سه گروه ۷۰ نفری تقسیم شدند؛ ۷۰ نفر با سابقه واکسیناسیون با برکت که دوز بوستر هم برکت تزریق کردند، ۷۰ نفر با سابقه واکسیناسیون با برکت که دوز بوستر را برکت پلاس تزریق کردند و ۷۰ نفر با سابقه واکسیناسیون با سینوفارم که دوز سوم را برکت پلاس تزریق کردند. با این یادآوری که تزریق دوز یادآور یا اضافه سه تا پنج ماه پس از واکسیناسیون صورت گرفته و تاکید بر این نکته که پاسخ ایمنی هومورال افراد از طریق تیترهای میانگین هندسی (GMT) و نسبت‌های میانگین هندسی (GMR) آنتی‌بادی‌های IgG اختصاصی سویه ووهان یا Omicron مورد ارزیابی قرار گرفته است.
همچنین در این مطالعه با یک تست معمولی خنثی سازی ویروس (cVNT)، ظرفیت خنثی سازی واکسن ارزیابی شد و ملاحظات ویژه سازمان بهداشت جهانی (از جمله اینکه حد پایین ۹۵% CI برای GMR در نسخه‌های تازه واکسن باید بالاتر از ۰/۶۷ باشد) هم مورد توجه قرار گرفت و در نهایت مطالعات نشان داد که حدود ۳/۲۳ درصد شرکت کنندگانی که واکسن سویه اجدادی را به عنوان تقویت کننده دریافت کرده بودند، ویروس اومیکرون را در روز ۱۴ خنثی کردند. درحالی که این رقم در میان شرکت‌کنندگانی که برکت پلاس را دریافت کردند، از ۶۶ درصد فراتر رفت.»
از نتایج دیگر این مطالعات این بود که نشان داد، واکسن اختصاصی سویه اومیکرون یا همان واکسن برکت پلاس، همچنان قابلیت خنثی‌سازی خود را در برابر سویه ووهان نیز حفظ کرده است و لذا نگرانی در خصوص کارآمدی آن در مقابل سویه‌های قبلی ویروس وجود ندارد؛ نکاتی امیدوارکننده که نویدبخش آینده‌ای روشن برای کشورمان در حوزه ساخت واکسن است، به ویژه زمانی که می‌دانیم ویروس‌ها و بیماری‌ها یکی از تهدیدهای مهمی هستند که در آینده نه چندان دور پیش روی بشر قرار دارند.