به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پایگاه خبری ساسه پست، مؤسسه خاورمیانه مقاله‌ای توسط نیشاد شفیع، محقق مؤسسه آب و هوای خاورمیانه، در مورد استاندارد های دوگانه اقلیمی غرب منتشر کرده است. وی در این مقاله نوشت: غرب در مورد نحوه استفاده از سوخت های فسیلی ریاکارانه عمل می کند. از یکسو کاهش وابستگی به سوخت های فسیلی را ترویج می کند و از سوی دیگر خود در تلاش برای دستیابی بیشتر به سوخت های فسیلی خاورمیانه است. امری که پس از جنگ اوکراین، بیش از پیش آشکار گردیده است.
بلافاصله پس از ورود نیروهای روسیه به اوکراین، بازارهای انرژی جهان با افزایش قابل توجه قیمت ها مواجه شد. بنابراین، دو موضوع مهم غیرسیاسی ناشی از جنگ روسیه در اوکراین پدیدار شد: چگونه جهان می تواند بر چالش های تامین انرژی غلبه کند؟ و چگونه می تواند با وجود این چالش ها به آینده ای سبزتر و پایدارتر دست یابد؟
مداخله خاورمیانه
این نویسنده خاطرنشان می کند که در زمانی که اروپا و ایالات متحده تحریم های اقتصادی شدیدتری را علیه مسکو اعمال کردند، مشتاقانه به دنبال تامین انرژی از خاورمیانه بودند تا جایگزین واردات خود از روسیه کنند. اروپا کشورهای شورای همکاری خلیج فارس را برای جبران کمبود فزاینده انرژی در قاره کهن مورد توجه قرار داد.
تبدیل شدن امنیت انرژی به اولویت اصلی و نیاز ناگهانی به یافتن منابع جدید هیدروکربن ها، عزم اروپا را که قبلاً متعهد شده بود با تغییرات آب و هوایی و انتشار گازهای گلخانه ای مقابله کند، تضعیف کرده است.
اما آنچه که استانداردهای دوگانه اروپا را نشان می دهد، این است که وقتی یک بحران انرژی اتحادیه اروپا یا ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می دهد، دولت های آنها به راحتی نیاز به استفاده بیشتر از سوخت های فسیلی را توجیه می کنند، اما هنگامی که کشورهای خاورمیانه غنی از هیدروکربن همین استدلال را مطرح کنند، قدرت های غربی آنها را به عنوان مانعی بر سر راه تنوع انرژی جهانی، معرفی می نمایند.
جالب اینجاست که بسیاری از مقامات ارشد اتحادیه اروپا در روزهای اولیه جنگ روسیه و اوکراین در سال ۲۰۲۲ با پیامی روشن به دوحه، پایتخت قطر سفر کردند: «اتحادیه اروپا در اسرع وقت به گاز شما نیاز دارد. سفرهای آنها نمونه ای از استانداردهای دوگانه قدرت های غربی در استفاده از سوخت های فسیلی را نشان می دهد. از یک طرف اتکای خود به نفت و گاز برای منافع اقتصادی داخلی را گسترش می دهند، و از طرف دیگر، تولید کنندگان نفت در خاورمیانه را به خاطر قیمت بالای آن مورد سرزنش قرار می دهند.
دوگانگی در اتحادیه اروپا
در ماه مارس، یک گزارش تحلیلی توسط مؤسسه مطالعات انرژی آکسفورد، روسیه را به عنوان دومین تولیدکننده بزرگ نفت خام در جهان رتبه بندی کرد که حدود ۱۴ درصد از کل تولید جهانی را در سال ۲۰۲۱ تولید کرده بود، به طوری که قبل از جنگ اوکراین، حدود ۶۰ درصد از صادرات نفت خام روس ها به اروپا و ۳۵ درصد دیگر به آسیا تعلق داشت.
جنگ مسکو- کی یف، شکنندگی کشورهای اتحادیه اروپا را از نظر امنیت انرژی نشان داد. در واقع، بحران کنونی نشان داده است که برنامه های تنوع انرژی کشورهای اروپایی تا چه حد به بن بست رسیده است و دیگر با «توافق سبز» جدید اتحادیه اروپا یا توافقنامه پاریس در سال ۲۰۱۵ در مورد تغییرات آب و هوایی سازگاری ندارد. بنابراین، سؤال اصلی برای غرب در ماه‌ها و سال‌های آینده نباید این باشد که: کشورهای خاورمیانه در هنگام استفاده از انرژی روسیه به‌عنوان سلاح، در کدام سمت قرار می گیرند؟ بلکه سوال اصلی آنها باید این باشد که خود کشورهای غربی برای کاهش تقاضا برای سوخت های فسیلی چه اقداماتی باید انجام دهند؟
بحران انرژی و اقتصادی کنونی که با تهاجم روسیه به اوکراین تشدید یافته است، باعث شد که قیمت جهانی نفت به رکورد جدیدی برسد. قبل از جنگ، اکثر کشورهای اروپایی به طور کلی می‌توانستند روی جریان پایدار گاز روسیه حساب کنند که ۴۰ درصد از کل واردات اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۱ را تشکیل می‌داد. اما بعد از جنگ، اتحادیه اروپا و بسیاری از اعضای آن به دنبال یافتن تامین کنندگان دیگر شدند.
علاوه بر این، در پاسخ به افزایش سرسام آور قیمت انرژی در سراسر اروپا که تا حدی به دلیل کاهش گاز روسیه در بازارهای اتحادیه اروپا ایجاد شده است، دولت ها مالیات سوخت و یارانه هزینه انرژی را کاهش داده اند، امری که کاملاً با برنامه های محیط زیست اروپا و تغییر به سمت تامین انرژی جایگزین در تضاد است.
در واقع، جنگ اوکراین نشان داد که چگونه ضرورت تامین نیازهای فوری انرژی، تأثیر جامعه بین‌المللی را در تحت فشار قرار دادن ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه برای پایان دادن به اقدامات نظامی کاهش داد. همانطور که اولاف شولتز، صدراعظم آلمان گفت، تحریم نفت روسیه به این معناست که کشور ما و کل اروپا را به سمت رکود سوق دهد. در واقع، این بحران بدون شک آشکار کرد که چگونه اتحادیه اروپا نتوانست وابستگی خود را به سوخت‌های فسیلی کاهش دهد و در نتیجه جهان را در برابر باج‌گیری ژئوپلیتیک و گرمایش جهانی آسیب‌پذیر نگه داشت. در این راستا، «گرتا تونبرگ»، فعال جوان سوئدی، رهبران اروپایی را مورد سرزنش قرار داد و گفت: با این وجود، اتحادیه اروپا هنوز به نوعی خود را به عنوان رهبر آب و هوای جهان تعریف می کند!
وابستگی آلمان به نفت روسیه
این محقق معتقد است که یکی از دلایل اصلی بحران کنونی نفت به سال‌ها عدم سرمایه‌گذاری در بخش انرژی پاک و جایگزین‌های انرژی غیرفسیلی در سراسر بلوک اروپا مربوط می‌شود. علیرغم تعهدات طولانی مدت برای روی آوردن به منابع انرژی کاملاً تجدیدپذیر قبل از اواسط قرن، امروزه آلمان یکی از کشورهای اتحادیه اروپا است که بیشتر به نفت و گاز روسیه وابسته است.
تحت رهبری صدراعظم سابق آنگلا مرکل، آلمان با تصمیم خود برای حذف تدریجی انرژی هسته ای، وابستگی خود به نفت و گاز روسیه را دو چندان کرد. اما از منظری وسیع‌تر و بلندمدت، آنچه مورد نیاز است، تحریم نفت یا گاز روسیه نیست، بلکه اتحادیه اروپا و سایر کشورهای ثروتمند در شمال جهانی باید مصرف سوخت‌های فسیلی را به‌طور چشمگیری کاهش داده و به طور جمعی برای کاهش فاجعه‌بار اثرات آب و هوایی اقدام کنند.
قیمت‌های بالای انرژی فعلی، بهبود اقتصادی پس از همه‌گیری را کند می‌کند و در عین حال موفقیت سیاسی انتقال انرژی پاک را که جهان به آن نیاز دارد، به خطر می‌اندازد. این خطرات، چه از طریق عدم اهتمام لازم و چه بی‌ثباتی، نیاز فوری به اقدام جهانی آب و هوا را تضعیف می‌کنند.
این محقق در پایان مقاله خود آورده است که اروپا به جای مقصر جلوه دادن خاورمیانه، باید برخورد دوگانه خود در استفاده از سوخت های فسیلی را اصلاح نماید.