خبرگزاری مهر؛ گروه مجله: این سرنوشت هرساله زائران افغانستانی است که به اربعین مشرف می‌شوند؛ از همه دیرتر حرکت می‌کنند و آخرین زواری هستند که پای‌شان به اربعین و کربلا می‌رسد. شیعیان افغانستانی به گواه همه کسانی که در اربعین حضور دارند از مظلوم‌ترین شیعیان حاضر در این مراسم هستند. آنها از دل کوهی از مشکلات و نگرانی‌ها و دغدغه‌ها افغانستان را ترک می‌کنند تا پای در مسیر نجف-کربلا بگذارند. این مشکلات در یک سال گذشته بیشتر نیز شده، اما نه آنقدر که بر عشق حسینی آنها غلبه کند.
ورود اولین کاروان شیعیان افغانستان به مرز دوغارون، بدون پرچم و علم و کتل؛ در اوج مظلومیت
چند روز پیش بود که مرز «دوغارون» بالاخره شاهد حضور اولین کاروان زیارتی شیعیان افغانستان بود. با اینکه تنها سه چهار روز تا اربعین حسینی مانده، کاروان‌های اربعینی شیعیان افغانستان هنوز با مشکلات زیادی از جمله گرفتن ویزای عراق و اخذ ویزای دوبار ورود که شرط جمهوری اسلامی ایران است، مواجه‌اند. به همین دلیل اولین کاروان شیعیان افغانستان خیلی دیر وارد ایران شده، اما با شوق فراوان. از اولین لحظاتی که شاهد حضور این کاروان در مرز دوغارون بودیم، بیننده شور و اشتیاق فراوان آنها بودیم. شیعیانی که در اوج مظلومیت و غربت از نقطه نقطه افغانستان، بدون هیچ علم و پرچم و نشانه‌ای از کربلا و محرم و اربعین، خودشان را به مرز ایران رسانده بودند تا جواز ورود به عراق را کسب کنند.
مرز دوغارون هیچ نشانه‌ای از اربعین و موکب و و زائران اربعینی ندارد
مرز دوغارون اگرچه در سال‌های قبل، به خصوص قبل از کرونا، کم و بیش حال و هوایی اربعینی داشت، امسال هیچ نشانه‌ای از اربعین در خود نمی‌بیند؛ نه موکبی، نه پرچمی، نه نوحه و زمزمه‌ای، هیچ. انگار در مرز دوغارون هیچ خبری از اربعین و کاروان‌های اربعینی نیست. مشاهده ما از مرز دوغارون نشان می‌دهد حضور زائران افغانستانی بر خلاف سال ۹۸ و سال‌های پیشتر از آن، بسیار اندک‌شمار است و همان‌هایی که به صورت فردی وارد ایران می‌شوند نیز مورد هیچ استقبالی قرار نمی‌گیرند. کاروان زیارتی جامعةالمصطفی افغانستان اولین کاروانی است که به صورت رسمی وارد ایران می‌شود و در حسینیه شهید سردار سلیمانی مورد پذیرایی قرار می‌گیرد؛ حسینیه‌ای که دورتر از ورودی اصلی مرز دایر شده و در بخشیدن رنگ و بوی اربعینی به مرز چندان موفق عمل نکرده است. این حسینیه در اغلب اوقات بسته است و از موکب پذیرایی که در داخل آن واقع شده، هیچ خبری در مرز نیست.
خوشبختانه با ورود اولین کاروان زوار شیعیان افغانستانی این حسینیه برای لحظاتی باز شد و از این زوار پذیرایی شد. به بهانه ورود این کاروان با مدیر آن «سید عزت الله احمدی» گفتگو کردیم تا از حال و هوای زائران و شیعیان افغانستان جویا شویم.
کاروان‌های زیادی در افغانستان منتظر حل مشکلات هستند
سید عزت الله احمدی مدیر اولین کاروان زیارتی شیعیان افغانستان با بیان اینکه «این کاروان، کاروان خانواده‌ها و کارمندان جامعةالمصطفی افغانستان است» درباره دیگر کاروان‌های اربعینی شیعیان افغانستان می‌گوید: کاروان‌های خیلی زیادی هستند که منتظر فراهم شدن شرایط هستند تا به سمت ایران و عراق راه بیفتند. به دلیل اینکه ایران ویزای دوبار ورود را شرط کرده و بر ما تکلیف کرده که حتماً ابتدا ویزای عراق را بگیریم، بسیاری از کاروان‌ها با مشکل مواجه شده‌اند و هنوز نتوانسته‌اند حرکت کنند. البته صحبت‌هایی با سفارت شده که امیدواریم بر اساس همین صحبت‌ها به این کاروان‌ها ویزا بدهند و مثل سال‌های گذشته با ویزای یک بار ورود به کربلا مشرف شوند.
ثبت‌نام شیعیان افغانستان برای اربعین بیشتر از سال‌های گذشته است
احمدی با اشاره به شور و شوق زیاد شیعیان افغانستانی و انتظار چندین هزار نفر از آنها برای حضور در ایران و مراسم اربعین، ادامه می‌دهد: تا امروز دوستان زیادی به مذاکره رفته‌اند و امیدواریم حل شود. کاروان‌ها مدام با سفارت ایران در افغانستان در تماس بودند و در تماس هستند. از ستاد اربعین در تهران هم پیگیر بودند تا حل شود. اگر این مشکل حل شود مشتاقان بسیاری هستند که دوست دارند به اربعین بروند. شاید چند هزار نفر در مزار و قندهار و هرات و کابل و جاهای مختلف ثبت‌نام کرده‌اند و همه منتظر هستند. تعداد مشتاقان زیارت اربعین از ظرفیت سال‌های گذشته قطعاً بیشتر است. با توجه به چند سالی که کرونا بود و زوار افغانستانی نتوانسته بودند مشرف شوند، الآن متقاضی بسیار زیاد است و همه خواهان این هستند که مشرف شوند.
شیعیان افغانستان می‌گویند کاش زمان متوقف شود تا مشکلات ما برای اربعین حل شود
از احمدی درباره حال و هوای شیعیان افغانستان درباره اربعین پرسیدم. او با اشاره به مشکلات و سختی‌های مسیر برای زوار افغانستانی می‌گوید: همین مجموعه‌ای که با ما آمدند، شما حساب کنید از ساعت ۵ بعدازظهر که از کابل راه افتادند، فردا ساعت ۳ ظهر به هرات رسیدند. یعنی اینها بیش از ۱۹ ساعت در مسیر بودند؛ راه‌ها خراب است و جاده مشکلات خاص خود را دارد و هیچ امکانات در آن نیست. با تمام این سختی‌ها شیعیان افغانستانی خودشان را به این مسیر می‌اندازند. علاوه بر اینها خطراتی که فعلاً در افغانستان هست را به جان می‌خرند تا انشاالله در ایام اربعین به کربلای امام حسین (ع) مشرف شوند. حقیقتاً همه آرزومندان خواهان این بودند که اربعین در کربلا باشند. یک جا یک جمعی بود، یکی از دوستان نکته‌ای را بیان کردند که حقیقتاً هیچوقت آن را فراموش نمی‌کنم. یکی از دوستان می‌گفت همه شیعیان در کشورهای مختلف خوشحال هستند و شب و روز را می‌شمارند تا اربعین برسند و زودتر خودشان را به کربلا برسانند، اما اما ما زوار افغانستانی با توجه به اینکه وضعیت و سرنوشت‌مان مشخص نیست، هنوز نمی‌دانیم چه کنیم. کاش این زمان متوقف شود تا ما در فرصت اندکِ باقی مانده تا اربعین محروم نشویم و بتوانیم به پیاده‌روی برسیم. شدت و علاقه‌اش را نشان می‌داد و می‌گفت ای کاش زمان متوقف شود. امیدوارم انشاالله خدا برای همه آرزومندان رزق و روزی دهد.
پذیرایی خوبی از ما در مرز دوغارون صورت گرفت
مدیر اولین کاروان شیعیان افغانستان با قدردانی از احترام و پذیرایی که در مرز دوغارون از آنها صورت گرفته، ادامه می‌دهد: حقیقتاً از لحظه‌ای که ما وارد مرز دوغارون و خاک ایران شدیم، موکب سردار شهید سلیمانی واقعاً برای‌مان سنگ تمام گذاشتند و خیلی محبت و احترام کردند. از ما خیلی با محبت و با آغوش باز استقبال کردند. در این شرایط سخت که وسیله حمل و نقل برای رفتن به مرز عراق کمتر پیدا می‌شود، با هماهنگی خودشان برای ما ماشین تهیه کردند تا ما زودتر به اربعین برسیم. از این جهت از آنها ممنون هستیم.
با ورود به ایران، انگار وارد کربلا شده‌ایم
او درباره شرایط شیعیان و سختی مسیر اربعین برای آنها تعریف می‌کند: حقیقتاً رسیدن به مرز ایران برای ما خیلی سخت است. الآن دوستانی که از ورود ما به ایران اطلاع پیدا کردند و می‌دانند که ما وارد ایران شده‌ایم، مدام به ما زنگ می‌زنند و اظهار خوشحالی می‌کنند. بعضی‌ها به ما می‌گفتند شما ریسک می‌کنید که به عنوان اولین کاروان زوار وارد ایران می‌شوید، چرا که ممکن است توی مسیر برایتان مشکلی پیش بیاید… حالا که ما از مرز رد شده‌ایم می‌گویند کاش ما با شما می‌آمدیم؛ همین یک قدمی که شما برداشتید خیلی ارزشمند است. آنها احساس می‌کنند که ما وارد کربلا شده‌ایم. می‌گویند خوش به حال شما، انشاالله از مرز عراق هم رد بشوید. طوری که شیعیان افغانستان احساسات‌شان را به ما منتقل می‌کنند اصلاً وصف‌ناذیر است. امیدوار هستیم که اربعین هر سال باشکوه‌تر از سال‌های قبل برگزار شود و همه مشتاقان اباعبدالله به خصوص شیعیان مظلوم افغانستان هم در کربلا حضور داشته باشند.
به فکر زوار و شیعیان مظلوم افغانستان هم باشید
احمدی نمی‌تواند بغض پنهان خودش را بیشتر از پیش در خود نگه دارد. با سوال من درباره مشکلات و نگرانی‌ها و شور و شوق شیعیانی که هنوز بلاتکلیف هستند، زیر گریه می‌زند و با غربت و درد و اشکی که از عمق جانش ریشه می‌گیرد، درباره خواسته شیعیان افغانستان از مقامات ایران و عراق جواب می‌دهد: ما اول تقدیر و تشکر می‌کنیم. به عنوان زائرانی که از سرزمین سوخته افغانستان آمده‌اند، عاجزانه تقاضا می‌کنیم در فکر آن زوار مظلوم هم باشند. شما نمی‌دانید شیعیان مظلوم و غریب افغانستان با چه اشکی ما را بدرقه می‌کردند و می‌گفتند دعا کنید مشکلات ما هم حل شود… واقعاً مشکلات شیعیان افغانستان خیلی سخت و زیاد است. با آن علاقه و عشقی که آنها دارند، همینطور بلاتکلیف مانده‌اند و دوست دارند هرچه زودتر با رفع شدن موانع و مشکلات وارد ایران و عراق شوند. من از هر کسی که مسئولیت و مقامی دارد خواهش می‌کنم برای این شیعیان گامی بردارند. این شیعیان ایران را خانه امن خودشان می‌دانند و ما از وقتی وارد ایران شده‌ایم، انگار وارد خانه خودمان شده‌ایم. آرامش پیدا کرده‌ایم و احساس می‌کنیم همین‌جا برای ما خاک کربلاست. خواهش من این است که به یاد زوار مظلوم افغانستان و کسانی که چندین هفته است منتظر جواز حضور هستند هم باشند.
بزرگترین مشکل در مسیر زیارت زوار افغانستانی، ویزای دوبار ورود
او بزرگترین مشکل در مسیر زیارت زوار افغانستانی را شرط جمهوری اسلامی ایران مبنی بر ویزای دوبار ورود می‌داند و می‌گوید: یکی از مشکلاتی که تمام زوار در افغانستان با آن روبرو هستند این است که سفارت جمهوری اسلامی ایران ویزای دوبار ورود را مشروط کرده بر اینکه اول ویزای عراق صادر بشود. فعلاً ویزای عراق از سمت سفارت صادر نمی‌شود و همه معطل هستند. الآن هم اکثر شیعیان افغانستان بدون اخذ ویزای عراق به سمت مرز شلمچه راه می‌افتند تا شاید فرجی شود و اجازه حضور پیدا کنند. ای کاش سفارت ایران ویزای دوبار ورود را لغو کند. یا کمک کنند تا نماینده کاروان‌های افغانستان که بیشتر از ۲۰ روز است در مشهد و قم و تهران هستند، با مانیفست و لیست زوارشان بتوانند جواز ورود را دریافت کنند. ای کاش سفارت ایران این همکاری را می‌کرد تا این شرط که اول ویزای عراق گرفته شود را بردارد. اینها حداقل مشرف می‌شدند و در جوار امام رضا (ع) گام بعدی را بردارند. متأسفانه این شرط، شرط جمهوری اسلامی ایران است، نه عراق. اگر این شرط را بردارند چند هزار نفر و ده و صدها کاروان از شیعیان افغانستانی به سمت ایران و عراق راه می‌افتند.
امنیت و آرامش ایران، شیعیان افغانستان را خاطرجمع و خوشحال کرده است
احمدی درباره حال و هوای زائرین کاروان جامعةالمصطفی بعد از ورود به ایران می‌گوید: واقعاً خوشحال هستند. از خوشحالی نمی‌شود حال‌شان را توصیف کرد. مخصوصاً اینکه غیر از سه چهار نفر تمام‌شان «کربلا اولی» هستند و شبانه‌روز برای دیدن کربلا لحظه‌شماری می‌کنند. همانطور که گفتم این کاروان بیش از ۱۹ ساعت در مسیر جاده کابل تا هرات بودند و از آنجا به مرز آمدند. با اینکه خسته بودند، می‌گویند زودتر حرکت کنیم تا به کربلا برسیم. مخصوصاً زائراولی‌ها که بسیار مشتاق هستند تا زودتر به کربلا برسند. خستگی را به هیچ وجه احساس نمی‌کنند. از لحظه‌ای که وارد ایران شدند، همین اطمینان و امنیتی که برایشان وجود دارد، آنها را خوشحال کرده است. در ایران آنقدر خاطرجمع هستند که احساس می‌کنند وارد عراق شده‌اند و حتماً به کربلا مشرف می‌شوند. سه روز دیگر اربعین است، اما ما تلاش می‌کنیم هرطور شده خودمان را به کربلا برسانیم. دعا کنید کاروان شیعیان افغانستانی به توفیق زیارت دست پیدا کنند و کمک کنید تا همه شیعیانی که در افغانستان چشم‌انتظار حل مشکلات هستند، قدم به خاک ایران بگذارند و وارد عراق شوند.