روحالله اسدی کارگردان مستند «از کاراکاس تا کربلا» همزمان با عرضه اینترنتی این مستند، در گفتگو با خبرنگار مهر درباره آن توضیح داد: اسم اصلی این مستند «سولکا» است که به نام کاراکتر اصلی مستند اشاره دارد. خانم سولکا اگودلو زمانی که از مسئولان وزارت خارجه ونزوئلا بودند، به راهپیمایی اربعین دعوت میشوند و بهعنوان یک دیپلمات در این مراسم شرکت میکنند. با توجه به آشنایی قبلی که با او داشتیم، دعوت کردیم تا در این راهپیمایی شرکت کنند و این مستند روایت همین سفر است که از شهر کاراکاس آغاز میشود. بخشی از زندگی ایشان را در کاراکاس میبینیم و در ادامه هم شاهد اتفاقاتی هستیم که در مسیر نجف تا کربلا و در خود کربلا برای او رخ میدهد.
این مستندساز درباره انتخاب این دیپلمات ونزوئلایی برای مستند خود، توضیح داد: ایشان یک دیپلمات بودند که ارتباطات نزدیکی با خیلی از افراد در کشورهای مختلف داشتند. از نظر مسائل فرهنگی هم با کشورهای دیگر در ارتباط بودند و به همین دلیل میشد او را بهعنوان فردی که میتواند با حضور در پیادهروی اربعین، بخشی از آنچه در عراق در جریان است را به چشم خود ببیند و آن را برای افراد مختلف در کشورهای مختلف بازگو کند. از طرف دیگر ایشان سردبیر یک مجله هم بودند و میتوانستند مشاهدات خود را در آن نشریه هم منعکس کنند. خانم سولکا هم نگاه رسانهای داشت و فرد معمولی نبود و شخصیت مهمی هم محسوب میشد.
اسدی درباره واکنشهای این دیپلمات نسبت به مشاهدات خود در پیادهروی اربعین گفت: خیلیها در غرب نسبت به کشورهای اسلامی و بهخصوص عراق دیدگاه کاملاً متفاوتی با واقعیت دارند و برخی حتی جرأت نمیکنند به این کشور سفر کنند. این دیپلمات ونزوئلایی اما پذیرفت در این سفر حضور داشته باشد. آنچه میدید کاملاً متفاوت از چیزی بود که در ذهن داشت. واقعیتها هیچ مطابقتی با ذهنیتهایش نداشت. در این سفر از فلسفه خیلی چیزها هم مطلع شد. این فرد کاملاً فرد محترمی بود که برای مخاطبان خود هم احترام زیادی قائل بود. در فیلم هم میبینیم که میپذیرند در این سفر لباسی مناسب با ایام اربعین و شهر کربلا بپوشند. در پایان هم ضریح حضرت را از نزدیک لمس میکنند.
غربیها این سطح از امنیت در عراق را باور نمیکنند!
وی افزود: خیلی از افراد غربی اساساً باور نمیکردند که در بخشی از عراق تا این اندازه امنیت وجود داشته باشد که این تعداد جمعیت بتواند حضور داشته باشد. بالاخره بالای ۲۰ میلیون جمعیت آنجا حضور داشت و وقتی به آن اشاره میکردیم، باورش نمیشد! اینکه در مسیری با این مسافت، این اندازه از امنیت برقرار باشد و ترکیب جمعیت هم محدود به مسلمانان نباشد، برایش غریب بود. همه افراد از سراسر دنیا در این سفر مورد احترام موکبداران عراقی هستند و مشاهده این شرایط برای او جالب بود.
خیلی از ما فکر میکنیم موضوع اربعین و امام حسین (ع) تنها مربوط به ما مسلمانان و شیعیان است اما واقعیت این است که این عشق و علاقه حتی به دین هم مرتبط نمیشود. درست است که دینداران از این فرصت بهصورت ویژهتری استفاده میکنند اما این موضوع کاملاً جنبه انسانی دارد
این مستندساز افزود: خانم سالکا میگفت ما در شهر کاراکاس امنیت چندانی نداریم اما وقتی به کربلا آمدیم، احساس کردیم که امنیت اینجا از کاراکاس هم بیشتر است. میگفت من در این شهر در هر ساعتی از شبانهروز، هر جا بخواهم میتوانم بروم و وجود این امنیت برایش بسیار جالب بود. اینکه آدمها با محوریت امام حسین (ع) تا این اندازه برای یکدیگر احترام قائل هستند، برایش جذابیت ویژهای داشت.
وی ادامه داد: خیلی از ما فکر میکنیم موضوع اربعین و امام حسین (ع) تنها مربوط به ما مسلمانان و شیعیان است اما واقعیت این است که این عشق و علاقه حتی به دین هم مرتبط نمیشود. درست است که دینداران از این فرصت بهصورت ویژهتری استفاده میکنند اما این موضوع کاملاً جنبه انسانی دارد. به همین دلیل هرکس با هر دینی به دنبال مباحث انسانی باشد، بهخوبی میتواند با این رویداد ارتباط برقرار کند. بالاخره افراد میبینند که امام حسین (ع) بعد از ۱۴۰۰ سال، همچنان افکار و حرفهایش برای گروهی از آدمها الهامبخش است. میبینند که هیچ محدودیتی هم در این زمینه وجود ندارد و از هر فرهنگ و با هر زبانی میتوانند در این رویداد حضور داشته باشند.
اسدی تأکید کرد: در این گردهمایی، هر کس هر آنچه میتواند برای دیگری انجام میدهد این فضای انسانی چون در واقعیت شکل میگیرد، برای همه افرادی که دغدغه انسانی دارند، قابل درک است. این فضا برای خیلی از افراد یک رویاست که در مقطع پیادهروی اربعین بهصورت عملی به اجرا درمیآید. این فضا مصداق رویایی است که هر انسانی دوست دارد آن را محقق کند و وقتی فردی میآید و میبیند این رویا در عمل اینجا جریان دارد، این فضا برایش جذاب میشود.
کارگردان «کاراکاس تا کربلا» در بخش دیگر صحبتهای خود توضیح داد: مردم آمریکای جنوبی اساساً خیلی اهل جشن و مراسمهای شادمانه هستند، اما بالاخره آنها هم انسان هستند و تا حدی این فضاها میتواند آنها را ارضا کند و همواره احساس میکنند، چیزی کم دارند. صمیمیت، آرامش و دوری از تنش بخشی از همین کمبودها است. به همین دلیل در مواجهه با فضاهایی مانند اربعین، شگفتزده میشوند. ما شاید احساس کنیم فضای مربوط به اربعین و امام حسین (ع) تنها برای حزن و اندوه است اما اگر او را یک الگو بدانیم که حرفها و عملکردش بر انسانها تأثیر میگذارد، ماجرای اربعین هم تغییر میکند. مردم به این فضا میآیند و به یکدیگر کمک میکنند و مواجهه با این فضا، هر انسانی را به خود جذب میکند.
دیپلمات مسیحی از جمعیت زائران کربلا شوکه شد!
وی با اشاره به تعجب بسیار زیاد این دیپلمات ونزوئلایی از جمعیت بالای زائران اربعین و شوکه شدن او از مواجهه با این جمعیت توضیح داد: برایش بسیار جالب بود که این حجم از جمعیت در این گردهمایی حضور پیدا میکنند و هیچکدام هم با مشکلی مواجه نمیشود. بهخصوص که هیچ چیز هم کم نیست و از غذا و آب گرفته تا محل استراحت، همه چیز مهیاست. بالاتر از همه اینها هم مسئله امنیت است که به طور کامل برقرار است.
این مستندساز درباره مشاهدات جذابش حین ساخت این مستند گفت: از آنجایی که احساس میکردم این فرد مسلمان نیست و شاید نتواند حجابش را به خوبی رعایت کند، مدام واهمه داشتم نکند برخورد بخشی از خانمهای محجبه با ایشان به گونهای باشد که از این فضا زده شود. در عمل اما فضای متفاوتی را شاهد بودیم. در فیلم هم میبینیم که در یکی از موکبها تعدادی از خانمها که زبانشان هم با او یکسان نبود، با او ارتباط گرفتند و خیلی صمیمی شدند. در چند لحظه آنقدر با هم آشنا شدند که گویی سالیان سال است یکدیگر را میشناسند. این فضا برای خود من که نگران برخوردهای تند بودم، بسیار جالب بود.
اسدی درباره علاقه کاراکتر مسیحی مستندش برای تکرار سفر به کربلا در ایام اربعین هم گفت: حتماً علاقه دارد که این سفر تکرار شود. مطمئن هستم اگر بار دیگر او را دعوت کنیم و شرایطی برای حضورش فراهم شود، حتماً با علاقمندی بیشتر خواهد آمد، چراکه خاطره خوشی از این سفر داشت. امام حسین (ع)، امام همه انسانها و اساساً امام انسانیت است، هر چه این وجه از امام حسین (ع) را پررنگتر کنیم، برای تمام دنیا میتواند الگو باشد و از ایشان تأثیر بگیرند.