اسماعیل امینی گفت: شوراهایی که در نهادهای مختلف برای پاسداشت زبان فارسی تشکیل می‌شود، زیر سیطره نظام اداری است و آبی از آنها برای زبان و ادبیات فارسی گرم نمی‌شود.

به گزارش خبرنگار مهر، بیستم و هفتمین روز از آخرین ماه تابستان در تقویم رسمی کشور به عنوان روز بزرگداشت شعر و ادب فارسی و روز بزرگداشت استاد محمدحسین شهریار ثبت شده است. در این روز برنامه‌های متعددی در اقصی نقاط کشور و توسط نهادهای مختلف فرهنگی برگزار می‌شود. درباره میزان تأثیرگذاری این برنامه‌ها و شوراهای مرتبط با پاسداشت زبان فارسی با اسماعیل امینی به گفت‌وگو نشستیم.

امینی به مهر گفت: اینکه روزی را در تقویم رسمی کشور به عنوان خاص نامگذاری می‌کنند، به دلیل اهمیتی است که آن موضوع دارد. برنامه‌هایی که در این روزها برپا می‌شود نیز اصرار بر اهمیت موضوع است. به عنوان مثال اگر یک روز به عنوان بهداشت عمومی در تقویم ثبت شود، بدان معنی نیست که در طول سال دیگر نباید درباره بهداشت عمومی حرف زد.

وی افزود: موضوع زبان و ادبیات فارسی هم محدود به یک یا دو روز نمی‌شود که ما صرفاً در این یکی دو روز برنامه‌هایی را برای شعرخوانی مردم بگذاریم و دیگر در طول سال به آن اهمیت ندهیم. روز بزرگداشت شعر و ادب فارسی و روز بزرگداشت شهریار فقط یادآور اهمیت این موضوعات است و اگر برنامه‌هایی تخصصی هم در این روز بگذارند که عالی است.

امینی ادامه داد: همانطور که اشاره کردم اهمیت موضوع زبان و ادبیات فارسی و تکریم شخصیت استاد شهریار باعث شده تا روز درگذشت استاد را به عنوان روز بزرگداشت زبان و ادب فارسی نامگذاری کنند. بنابراین این روز نمادین است نه اینکه انتظار داشته باشیم تمام مشکلات زبان و ادب فارسی را این یک روز حل کند. در این روز معمولاً از فعالان این عرصه تقدیر می‌شود و کتاب‌های مناسب را معرفی می‌کنند و یا اینکه توجه نهادها و مجامع اطلاع‌رسانی را برای پرداختن در تک تک روزهای سال به موضوع زبان و ادب فارسی جلب می‌کنند.

شوراهای دولتی در سیطره نظام اداری‌اند / نباید امیدی به شوراها داشت

این شاعر، مدرس و منتقد ادبی معاصر درباره شوراهای تشکیل شده در نهادهای دولتی در موضوع پاسداشت زبان و ادب فارسی گفت: اینگونه شوراها دیگر کارآیی لازم در این موضوع را ندارند. وضع معمول این است که متأسفانه این شوراها در سیطره نظام اداری و جناح‌های سیاسی هستند و ویژگی مجمع متخصصان را ندارند، هرچند که بهرحال نیروهای متخصص در این شوراها حضور دارند.

امینی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه شوراهای نهادهای دولتی وابسته به تغییرات مدیریتی هستند، گفت: مسائل فرهنگی و علمی اساساً نباید وابسته به تغییرات مدیریتی باشد. به عنوان مثال با تغییر وزیر علوم نباید روسای دانشگاه‌ها و اعضای هیأت علمی تغییر کنند. امثال دکتر شفیعی کدکنی، دکتر زرین‌کوب، دکتر امیربانو کریمی و… شان‌شان از نظام اداری بزرگ‌تر است و نمی‌شود که با تغییر یک رئیس اداره این شخصیت‌ها به کناری گذاشته شوند. متأسفانه این بلیه اکنون دامنگیر حوزه فرهنگ است و همگان شاهد بودیم که چه اتفاقاتی در مؤسسه لغت‌نامه افتاد. در شوراهای متعددی هم که برای پاسداشت زبان فارسی تشکیل شده وضعیت به همین صورت است. کار دست کسانی است که توسط نظام اداری منصوب شده‌اند.

وی در ادامه با اشاره به این موضوع که آبی از این شوراها برای زبان و ادب فارسی گرم نمی‌شود، گفت: بسیار اتفاق افتاده که در این شوراها به کسانی پست داده‌اند که در مناصب دیگر جای خالی وجود نداشته است. یعنی اگر مناصب پر شود و مدیران اضافه بیایند، آنها را به مدیریت این شوراها می‌گذارند. در موضوع رایزنی فرهنگی هم این مشکل وجود دارد.

امینی ادامه داد: در ساختار آموزش و پرورش هم وضعیت همین گونه است. بارها اتفاق افتاده که اگر معلمی به مدرسه‌ای رفته و در رشته تخصصی‌اش جای خالی وجود نداشته او را موظف کرده‌اند که ادبیات فارسی درس بدهد. یحتمل هم به او گفته‌اند که ادبیات درس دادن که کاری ندارد. در پیشینه یکی از مدیران همین شوراها، به قلم خودش آمده که در کودکی ابیاتی از مثنوی را حفظ کرده بود. یعنی تنها کارنامه ایشان در حوزه ادبیات فارسی همین حفظ برخی از ابیات مثنوی بوده است. بنابراین نباید به این شوراها امید داشت و همانطور که گفتم آبی از آنها برای زبان و ادب فارسی گرم نمی‌شود.