خبرگزاری مهر، گروه جامعه؛ هفتم مهرماه سال ۱۳۵۹ در پی حمله هوایی عراق رژیم بعث به پالایشگاه آبادان، حریق گسترده‌ای شکل گرفت. با توجه به وقوع حریق، آتش‌نشانان به‌منظور اطفا آتش در محل حادثه حاضر شدند اما رژیم بعث بار دیگر پالایشگاه آبادان را هدف حمله هوایی قرار داد و بر همین اساس تعداد قابل توجهی از آتش‌نشانان به مقام والای شهادت نائل آمدند.
در نهایت، روز ۷ مهر به نام روز آتش نشان با هدف ترویج ایمنی و پیشگیری از حوادث در سطح کشور و همچنین بزرگداشت یاد و خاطره از خود گذشتگی و حماسه آفرینی آتش نشانان ایران اسلامی در عرصه دفاع مقدس به نام روز آتش نشان نامگذاری شد.
امروز ۹۷ سال از تأسیس آتش نشانی پایتخت می‌گذرد. ششم آبان ماه ۱۳۵۳ همزمان با صد و سومین جلسه انجمن شهر تهران، اساسنامه سازمان آتش‌نشانی و خدمات‌ایمنی در چهار فصل، ۲۸ ماده و ۱۴ تبصره تصویب شد که تا سال ۱۳۵۷ امور مختلف آتش‌نشانی بر مبنای اساسنامه مذکور انجام می‌شد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، با انحلال سازمان دفاع غیر نظامی، فلسفه وجودی آتش نشانی‌های کشور بر اساس بندهای ۱۴ و ۲۰ ماده ۵۵ قانون شهرداری تعریف و از همین رو سازمان‌های آتش نشانی زیرمجموعه شهرداری قلمداد شد و بر همین اساس، شهرداری‌ها ملزم شدند تا برای حفظ شهرها از خطر سیل، حریق و دیگر مخاطرات، تدابیر مؤثری اتخاذ کنند.
جایگاه ویژه سازمان آتش‌نشانی شهرداری تهران
در این میان، سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی تهران به جهت حجم و گستردگی حوزه فعالیت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ چرا که این سازمان علاوه بر نقش‌آفرینی ویژه در حوادث مهم و قابل توجه در شهر تهران هم‌چون حادثه پلاسکو و تقدیم ۱۶ شهید، در حوادث مهم و قابل توجه هم‌چون متروپل آبادان که خارج از حوزه استحفاظی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی تهران است، نقش ویژه‌ای را ایفا کرده و می‌کند.
توسعه روزافزون و بلندمرتبه‌سازی‌های پایتخت از یک طرف و افزایش مأموریت‌های سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی تهران از طرف دیگر، ضرورت تجهیز آتش‌نشانی تهران از حیث نیروی انسانی و ادوات را بیش از پیش یادآور می‌شود.
بر همین اساس، در شهرداری تهران و در ادوار مختلف با توجه به نگاه حاکم بر مدیریت شهری نسبت به تجهیز سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی تهران و تأمین نیروی انسانی متناسب، گام‌هایی برداشته شده که این گام‌ها در برخی دوره‌ها بیشتر و در برخی ادوار دیگر کم‌رنگ‌تر بوده است.
سهم سازمان آتش‌نشانی تهران از بودجه شهرداری در دوره جدید
بخشی اعظمی از میزان توجه مدیریت شهری نسبت به مسائل ایمنی و سازمان آتش‌نشانی در بودجه اختصاص یافته به این سازمان نمود پیدا می‌کند. در همین راستا؛ مهدی بابایی رئیس کمیسیون ایمنی شورای شهر تهران در مراسم رونمایی از اولین اپراتور هوشمند سیستم اطفای حریق از اختصاص چهار درصد بودجه شهرداری به آتش‌نشانی خبر داده بود و گفته بود: بخش اعظم این بودجه در حوزه عملیات‌ها مصرف می‌شود.
محمد آخوندی رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران نیز سوم اسفندماه سال گذشته از تخصیص ۱,۵۰۰ میلیارد تومان در بودجه ۱۴۰۱ در حوزه آتش‌نشانی و به‌منظور پرداخت حقوق، مزایا و جبران هزینه‌ها خبر داده بود و گفته بود: علاوه بر این، رقم ۵۱۷ میلیارد تومان نیز برای خرید و تجهیزات آتش‌نشانی در سال آتی تخصیص یافته که البته در تبصره ۳۰ نیز رقم ۲۰۰ میلیارد تومان جهت خرید تجهیزات آتش نشانی اختصاص پیدا کرده است.
سهم سازمان آتش‌نشانی تهران از بودجه شهرداری در دوره قبلی
بنابر اعلام رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران مجموعاً دو هزار و ۲۱۷ میلیارد تومان برای تأمین نیازهای سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی تهران اختصاص پیدا کرده؛ این در حالی است که مهدی داوری، مدیرعامل سابق سازمان آتش‌نشانی تهران اوایل سال گذشته گفته بود که در سال ۱۳۹۹، مبلغ ۳۰۰ میلیارد تومان بودجه برای خرید تجهیزات اختصاص پیدا کرده بود و این رقم در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۰ درصد افزایش داشته است.
داوری همچنین ششم تیرماه سال گذشته و در مراسم تقدیر از آتش نشانان حریق پالایشگاه تهران گفته بود: در دوره مدیریت شهری اخیر (دوره پنجم) ۸۰۰ میلیارد تومان برای خرید تجهیزات مربوط به آتش نشانی شهر تهران هزینه شده است.
علی‌رغم افزایش قابل توجه بودجه در حوزه تأمین تجهیزات آتش‌نشانی، با این حال سرپرست سازمان آتش‌نشانی تهران همچنان معتقد است که باید به اعتبارات و بودجه این سازمان نگاه ویژه‌ای شود. قدرت‌الله محمدی در این خصوص و در نشست خبری خود در محل برگزاری نمایشگاه مدیریت شهرهای خواهرخوانده و توانمندی‌های شهری گفته بود: تجهیزات سازمان آتش‌نشانی خاص است و اغلب از کالاها و اقلام وارداتی است که با توجه به شرایط تحریم، تأمین آن به سختی انجام می‌شود که نیاز به برنامه راهبردی دارد.
از جمله موضوعات قابل توجه دیگر در حوزه آتش‌نشانی، ضرورت تأمین نیروی انسانی متناسب با حجم و جنس مأموریت‌ها است. از این جهت، فعالیت بانوان به‌عنوان آتش‌نشان همواره محل بحث و مناقشه بوده است.
وعده‌ای که عملی نشد
پیش از این، مدیرعامل سابق سازمان آتش‌نشانی شهرداری تهران از جذب ۱۶ آتش‌نشان زن تا پایان آذرماه سال ۱۳۹۹ خبر داده بود و گفته بود: تعداد آتش‌نشانان زن در این مرحله کم است؛ چرا که کار به صورت پایلوت است و می‌خواهیم مشکلات را احصاء کنیم و بعد در مراحل بعد تعداد بیشتری جذب کنیم.
پیروز حناچی، شهردار سابق تهران نیز در خصوص جذب نیرو در سازمان آتش‌نشانی گفته بود: برای جذب نیروی جدید، آموزش تعداد محدودی از آتش‌نشانان زن در دستورکار است.
تحقق رؤیای آتش‌نشان شدن بانوان
با این حال، جذب آتش‌نشانان زن در دوره سابق مدیریت شهری محقق نشد و در نهایت ۶۴۹ روز پس از هدف‌گذاری مدیریت شهری سابق برای جذب بانوان آتش‌نشان در دوره ششم مدیریت شهری تحقق پیدا کرد.
سرپرست سازمان آتش‌نشانی تهران با اعلام اینکه ایستگاه آتش‌نشانی قیطریه روز هفتم مهرماه افتتاح شد، گفت: با افتتاح این ایستگاه تعداد ایستگاه‌های آتش‌نشانی تهران به ۱۳۴ مورد افزایش یافت.
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران تصریح کرد: تا پایان امسال سه ایستگاه آتش‌نشانی نیز به بهره‌برداری خواهد رسید.
وی با بیان اینکه همزمان با روز آتش‌نشان از ۱۸ دستگاه سنگین نیز رونمایی شد، خاطرنشان کرد: علاوه بر این آتش‌نشانان زن نیز با حضور ریاست جمهوری فعالیت خود را آغاز کردند.
محمدی عنوان کرد: در حال حاضر ۱۶ آتش‌نشان زن فعالیت خود را در پایتخت آغاز کرده‌اند و پس از بررسی روند برای جذب بانوان آتش‌نشان در مرحله بعدی تصمیم‌گیری خواهد شد.
واکنش رئیس جمهور به پیوستن بانوان به سازمان آتش‌نشانی
حضور بانوان در سازمان آتش‌نشانی شهرداری تهران با واکنش رئیس جمهور نیز همراه شد. حجت الاسلام والمسلمین رئیسی در مراسم گرامیداشت روز آتش نشان گفت: اینکه به جمع شما خانم‌های آتش نشان پیوستند کار بسیار ارزشمندی است.
به‌نظر می‌رسد شهرداری تهران در دوره فعلی سعی دارد تا در هر دو وجهه تأمین تجهیزات و نیروی انسانی گام‌های مؤثری بردارد؛ اما با این حال نباید از کاستی‌های موجود و مطالبات به حق آتش‌نشانان نیز غافل شد. در همین راستا؛ مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران در مراسم گرامیداشت روز آتش‌نشان گفت: رفع برخی کاستی‌ها و پیگیری مطالبات، مورد انتظار آتش نشانان است و با این شرایط سخت برای آتش نشانان و خانواده‌هایشان، توقع برخورداری حداقلی از امنیت روحی و معیشتی خواسته زیادی نیست. هرچند در این دوره شهردار تهران گام‌های مؤثری برای رفع مشکلات آتش نشانان برداشت اما به دلیل انباشت مشکلات برخی از آن‌ها همچنان پا برجاست.