قیمت گاز در اروپا به بالاترین حد خود رسیده و ذخایر این منبع انرژی در قاره سبز روبه اتمام است و این مسائل در مجموع سبب شده تا اروپایی ها خود را  در کانون یک بحران انرژی نفس گیر ببینند. 

به گزارش خبرگزاری مهر، پایگاه خبری الجزیره، آینده وضعیت‌کشورهای اروپایی و شرایط ذخایر انرژی در این کشورها را مورد بررسی قرار داده و نوشته است که اروپا در حالی خود را برای زمستان سرد آماده می‌کند که در یک بحران انرژی عمیق گیر افتاده است. در ادامه بخش‌هایی از این گزارش را می‌خوانیم:

اروپا شاهد چه رخدادی است؟

این قاره با نزدیک شدن به فصل زمستان خود با قیمت‌های بی سابقه انرژی دست و پنجه نرم می‌کند. یکی از دلایل اصلی مربوط به جنگ اوکراین است. در این مسیر روسیه عرضه گاز طبیعی را که قاره سبز سال‌ها برای راه اندازی کارخانه‌ها، تولید برق و گرمایش خانه‌ها استفاده می‌کرد، به حالت تعلیق درآورده است.

مسکو پیش از این جنگ حدود ۴۰ درصد از گاز مصرفی اتحادیه اروپا را از طریق خط لوله تأمین می‌کرد اما اکنون این صادرات تا ۷۵ درصد کاهش یافته است. اگرچه مسکو همچنان گاز خود را از مسیر اوکراین، ترکیه و دریای سیاه در خط لوله موسوم به «ترک استریم» به اروپا ارسال می‌کند، اما اکنون چشم انداز توقف کامل این روند هم خیلی زودتر از پیش بینی‌های قبلی، خودنمایی می‌کند.

«دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین در ماه سپتامبر (شهریور ماه) اعلام کرد که این پیامد طبیعی تحریم‌های اقتصادی اعمال شده بر مسکو توسط کشورهای غربی است. در نتیجه، دولت‌های اروپایی تلاش کردند به صورت جمعی و یا جداگانه با خرید گاز طبیعی مایع بیشتر و همچنین اجرای اقداماتی در داخل کشورهای خود برای پایین آوردن تقاضا و صرفه‌جویی، قدرت عرضه انرژی را افزایش دهند.

«آدام پانکراتز»استاد British Columbia’s Sauder School of Business، در گفت‌وگو با شبکه خبری الجزیره تاکید کرد: اروپا هیچ منبعی از منابع طبیعی ندارد.

وی افزود: اتحادیه اروپا پیشتر تصمیم گرفته که از سوخت‌های فسیلی دور شود و منابع طبیعی خود را مورد حفاری و اکتشاف قرار ندهند. به گفته وی «اروپا در واقع گاز زیادی دارد، اما اعضای این بلوک پیشتر تصمیم گرفته‌اند که این کار را انجام ندهند و به گاز و نفت وارداتی روسیه وابسته شده اند و اکنون که این گاز قطع شده است، آنها برنامه پشتیبانی کاملی در این زمینه ندارند.»

طبق گزارش‌های منتشر شده، اتحادیه اروپا حدود ۸۰ درصد از کل گاز مورد نیاز خود را وارد می‌کند و تولید گاز در داخل این کشورها در یک دهه گذشته به نصف رسیده است. آلمان که ذخایر گاز خود را دارد، همانند فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی، استخراج نفت از طریق تزریق گاز را ممنوع کرده است.

پیامد این روند برای مردم اروپا چیست؟

در اروپا انواع انرژی برای طیف وسیعی از فعالیت‌ها از جمله در صنایع حمل و نقل، خانگی، صنایع سنگین و سبک، خدمات، کشاورزی و مشاغل مرتبط با جنگل‌داری استفاده می‌شود. تولید مواد غذایی، تولید انرژی برای کودها، برداشت محصول از مزارع کشاورزی، ایجاد سرمایش و گرمایش از دیگر موارد مورد استفاده انرژی در کشورهای اروپایی است.

در یکسال اخیر که جریان انتقال گاز از روسیه به اروپا روز به روزکاهش بیشتری داشته بسیاری از بازارهای مرتبط با صنایع لبنی و نانوایی برای ادامه کار فشارهای زیادی را تحمل کرده و اغلب آنها زیان‌های گسترده مالی را تجربه کرده و با افزایش قیمت روبه رو شده‌اند.

بر اساس گزارش اخیر کمیسیون اروپا، قیمت «کره» در سال منتهی به آگوست ۸۰ درصد افزایش یافت، در حالی که «پنیر» ۴۳ درصد، «گوشت گاو» ۲۷ درصد و «شیرخشک» بیش از ۵۰ درصد افزایش بها داشته است.

بازارهای مرتبط با انواع «کود» نیز به شدت آسیب دیده اند و قیمت این محصول در یکسال اخیر ۶۰ درصد افزایش یافته است، موضوعی که سبب شده کشاورزان اروپایی در این مدت در فشار اقتصادی بیشتری قرار گیرند و به همین دلیل تقریباً ۷۰ درصد از تولید را در این منطقه تحت تأثیر قرار داده است.

طبق این گزارش همزمان با افزایش قیمت گاز و برق، میلیون‌ها نفر در اروپا اکنون مقادیر بی‌سابقه ای از درآمد خود را برای کسب انرژی هزینه می‌کنند. کارشناسان اقتصادی همچنین در مورد بروز «سطوح عظیم فقرسوخت» در سراسر اروپا هشدار داده‌اند. این کارشناسان می‌گویند فقر سوختی زمانی رخ می‌دهد که مردم نتوانند خانه‌های خود را گرم نگه دارند.

«سایمون فرانسیس» هماهنگ کننده «ائتلاف پایان فقر سوخت» به الجزیره گفت فقر سوخت ناشی از بحران انرژی در این منطقه است. وی هشدار داد: نکته حائز اهمیت این است که اگر قبوض آب و برق همچنان افزایش یابد، آمار بیکاری افزایش یابد و رکود اقتصادی تداوم داشته باشد، این موارد حتی می‌تواند در خیابان‌ها نیز انعکاس یابد.

به گفته وی «از قبل تظاهراتی برنامه ریزی شده است. طیف وسیعی از کارها وجود دارد که دولت انجام می‌دهد و انجام نمی‌دهد، و اساساً باعث می‌شود که بحران هزینه زندگی و بحران فقر سوخت برای مردم اروپا تشدید شود. فکر می‌کنم عصبانیت روز به روز در اروپا در این زمینه بیشتر می‌شود.»

کارشناسان همچنین می‌گویند، در حالی که مقام‌ها و نهادهای اروپایی تلاش می‌کنند تا بحران انرژی را کنترل کرده و تقاضای مردم را پاسخگو باشند اما یکی از بزرگترین چالش‌های آن‌ها، زمان مورد نیاز برای اجرای راه حل‌ها است.

«مشکلی که اروپا دارد این است که «همه راه‌حل‌ها برای اجرا نیاز به زمان دارند . ساخت خط لوله جدید زمان می‌برد یا حتی ایجاد یک راکتور هسته‌ای یا ساخت تأسیسات واردات LNG نیز بسیار زمانبر است که احتمالاً برای زمستان امسال اروپا جوابگو نخواهد بود.»

جمع‌بندی

اروپا بزرگترین وارد کننده گاز طبیعی در جهان است و طبق گزارش‌های منتشره آلمان، انگلیس و فرانسه سه چهارم از انرژی مورد نیاز خود را در سال ۲۰۲۱ از گاز تأمین کرده‌اند. بر اساس گزارش‌ها، اروپا اگرچه تلاش کرده که ۸۰ انبار خود را تا نوامبر پر کند تا در زمستان امسال سوخت کافی برای تولید برق داشته باشد، اما یافتن راهکارهای جایگزین نیز برای آنها مطرح بوده و مورد پیگیری قرار گرفته است.

به طور مثال این منطقه به دنبال جایگزین‌هایی برای تأمین گاز، مانند ارسال محموله‌های گاز طبیعی مایع (LNG) و گاز بیشتر از از نروژ و آذربایجان بوده است. در عین حال دولت‌های اروپایی همچنین درصدند تدابیری برای کمک به مردم در جهت کاهش فشار ناشی از افزایش قیمت‌های انرژی داشته باشند.

اما با همه این تدابیر در مجموع می‌توان گفت، امید مقام‌های این اتحادیه برای عبور از یک زمستان نسبتاً "عادی" در صورتی که دما بیش از اندازه در این فصل کاهش یابد، احتمالاً قابل تحقق نخواهد بود و بحران تأمین و عرضه انرژی با بهایی قابل قبول برای مردم، همچنان بزرگترین چالش اروپا در فصل پایانی سال برای آن‌ها خواهد بود.