خبرگزاری مهر، گروه استانها- مریم شریفی: کشت چغندرقند در گلستان طی چند سال اخیر توسط کارشناسان جهاد کشاورزی توصیه شده و از همان ابتدا اختلاف نظراتی در خصوص میزان آب بری آن مطرح شد.
در شرایطی که کارشناسان جهاد کشاورزی معتقد هستند چغندرقند به خصوص در کشت پاییزه آن محصول درآمدزا، متناسب با اقلیم گلستان و کم آب بر است و می‌تواند جایگزین کشت برنج شود، کشاورزان گلستانی که تجربه کاشت چغندرقند را دارند می‌گویند کشت این محصول برای آنها توجیه اقتصادی ندارد.
یکی از کشاورزان شهر سرخنکلاته در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: در سال ۹۵ یک هکتار چغندرقند کشت کردم و هنگامی که در موقع برداشت محصول وقتی تناژ بالای تولید را دیدم بسیار خوشحال شدم و تصور می‌کردم با فروش محصول درآمدی قابل توجهی داشته باشم.
هادی جرجانی ادامه داد: به دلیل نبود کارخانه چغندرقند در استان و تناژ بالایی که چغندرقند دارد (۱۰۰ تن در هکتار) باید هزینه سنگینی را برای حمل چغندرقند تا کارخانه‌های استان خراسان بپردازم.
وی گفت: علاوه بر هزینه بالای حمل محصول، هنگام تحویل هم کارخانه بار من را با مقدار بسیار افت دریافت کرده و این مسئله هم موجب کاهش دو چندان سود کشت چغندرقند می‌شود.
جرجانی که تحصیل کرده رشته کشاورزی هم است، افزود: خاک زمینی که در آن چغندرقند کشت کردم به شدت نامرغوب و عاری از مواد مغذی شده به طوری که در کشت محصول بعد از چغندرقند کاهش شدید عملکرد محصول داشتم.
کشاورز گلستانی گفت: تا چند سال مجبور شدم خاک زمین خود را با کودهای حیوانی تقویت کنم تا زمین من به حالت اولیه برگردد و برای همیشه کشت چغندرقند را کنار گذاشتم.
کشت چغندرقند آفت خاک است
یک کارشناس کشاورزی هم در خصوص کشت چغندرقند به خبرنگار مهر گفت: تولید چغندرقند با چالش‌های بسیاری همراه است، با توجه به اینکه این محصول، مربوط به اقلیم گلستان نیست خسارت جدی به این منطقه وارد خواهد کرد.
محمدرضا مقصودلو افزود: چغندر از لحاظ اقتصادی یک محصول ارزشمند است اما تولید آن چالش‌های زیادی از جمله مصرف زیاد آب و نابودی سفره‌های آب زیر زمینی، از بین بردن خاک و آفت زا بودن را برای منطقه ایجاد خواهد کرد.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه آفت این محصول دو برابر دیگر محصولات است باعث می‌شود که سم پاشی و استفاده از مواد شیمیایی بیشتر شود و زیست بوم منطقه نابود خواهد شد.
مقصودلو با اشاره به اینکه جمعیت آفات و بیماری‌ها با توجه به تنوع کشت در گلستان به شدت افزایش پیدا خواهد کرد، اضافه کرد: به لحاظ فیزیکی هم به دلیل عدم امکان تناوب زراعی باعث تخریب خاک خواهد شد.
وی یادآور شد: کک چغندر، شته ریشه، زنجرک، سرخرطومی ها، مگس چغندر، طوقه برها و موارد بسیار دیگری از آفت‌های چغندر هستند که سبب می‌شود استفاده از آفت کش‌ها در منطقه زیاد شود.
جهاد کشاورزی مصرف کم آب در کشت چغندرقند را اثبات کند
مدیرعامل آب منطقه‌ای گلستان هم به خبرنگار مهر گفت: گفت چغندرقند بهاره قطعاً مصرف آب بالاتری نسبت به برنج دارد و کشت آن را به هیچ عنوان توصیه نمی‌کنیم ولی کارشناسان جهاد کشاورزی گلستان معتقدند که چغندرقند پاییزه به اندازه کشت گندم آب مصرف می‌کند و این مسئله باید بررسی شود.
سید محسن حسینی افزود: در جلسه شورای حفاظت منابع آب و سازگاری با کم آبی که کارشناسان جهاد کشاورزی گلستان هم حضور داشتند مقرر شد، مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی بر اساس مطالعاتی که انجام می‌دهد مسئولان را متقاعد کند که کشت چغندرقند پاییزه مصرف آب کمی دارد.
حسینی با بیان اینکه به نظر می‌رسد، مصرف آب چغندرقند پاییزه هم بیش از حد انتظار باشد، گفت: بررسی میزان آب مصرفی چغندر کار ساده است و با نصب کنتور هوشمند بر روی چاه آب چند مزرعه‌ای که چغندر کشت می‌شود می‌توان میزان دقیق آب مصرفی این محصول را محاسبه کرد.
وی گفت: میزان دقیق مصرف آب چغندرقند و اثبات کم آب بر بودن آن هنوز از سوی جهاد کشاورزی گلستان ارائه نشده است.
چغندرقند برابر برنج درآمدزایی دارد
رئیس اداره پنبه و دانه‌های روغنی استان گلستان هم به خبرنگار مهر گفت: میزان عملکرد چغندرقند به طور متوسط در هر هکتار ۶۵ تن است و در زمین‌های مرغوب به ۸۰ تا ۱۰۰ تن هم در هکتار می‌رسد.
علی موسی خانی افزود: قیمت هر کیلو چغندرقند تقریباً هزار و ۲۰۰ تومان است و در هکتار بیش از ۵۰ میلیون تومان برای کشاورز درآمدزایی دارد.
وی ادامه داد: چغندرقند درآمدی تقریباً برابر با کشت شالی دارد در حالی که میزان آب لازم برای کشت این محصول در مقایسه با شالی بسیار کمتر است.
وی تصریح کرد: با توجه به بارندگی‌های خوبی که استان ما در فصل‌های پاییز و زمستان و بهار دارد کشت چغندرقند به خوبی در خاک استان جواب می‌دهد.
موسی خانی با بیان اینکه در سال‌هایی که بارش خوبی داریم این محصول حتی به صورت دیم هم قابل کشت است، گفت: در شرایط کم آبی سه یا چهار بار آبیاری زمین‌های چغندرقند را کفایت می‌کند که با توجه به شرایط خشکسالی و کمبود آب در استان توصیه می‌شود کشاورزان به جای شالی، چغندرقند بکارند.
چغندرقند متناسب برای تناوب محصول
معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی گلستان هم به خبرنگار مهر گفت: بیش از هشت سال کار تحقیقاتی در مورد کشت چغندرقند در جهاد کشاورزی گلستان انجام شده و تمام مسائل فنی پیرامون کشت آن را در نظر گرفته‌ایم.
محمد رضا عباسی درباره ادعای برخی کشاورزان که مدعی هستند کشت چغندرقند باعث بروز آفات مختلف در اراضی کشاورزی می‌شود، افزود: آفاتی که امروز به سبب کشت چغندرقند در گلستان به وجود می‌آید همان آفاتی است که در کشت سویا و پنبه هم دیده می‌شود و مسأله تازه‌ای نیست.
عباسی ادامه داد: این آفات حداقل از ۵۰ سال پیش در استان گلستان وجود داشته و راه مبارزه با آن شناخته شده است و با آفت‌کش‌ها کنترل می‌شود.
اگر به دلیل بروز آفات بخواهیم کشت چغندرقند را ممنوع کنیم باید هیچ محصولی در گلستان کشت نشود زیرا محصولات دیگر هم آفت دارند معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی گلستان ادامه داد: اگر به دلیل آفاتی مانند کرم برگ خوار، عسلک، شته و غیره بخواهیم کشت چغندرقند را ممنوع کنیم باید هیچ کشتی در استان انجام نشود زیرا اکثر محصولات ما این آفات را دارند.
عباسی بیان کرد: در گلستان کشت چغندرقند پاییزه در مهرماه انجام می‌شود و ۸۰ درصد نیاز آبی آن با آب باران تأمین می‌شود و تنها دو تا سه نوبت نیاز به آبیاری دارد ما حتی سال‌های پر بارشی را در استان داشتیم که موفق شدیم بدون حتی یک نوبت آبیاری چغندرقند کشت کنیم، به طور مثال ما در شهرستان بندرترکمن برداشت ۵۰ تن چغندرقند در هکتار را بدون حتی یک نوبت آبیاری تجربه کردیم.
وی چغندرقند را محصول مناسب برای ایجاد تناوب زراعی دانست و تاکید کرد: چغندرقند گیاهی است که باعث شخم بیولوژیک خاک می‌شود.
کشت چغندرقند توجیه اقتصادی ندارد
دبیر خانه کشاورز افزود: کارخانه‌هایی که با کشاورزان عقد قرارداد می‌بندند خدماتی را به کشاورزان ارائه می‌کنند ولی به دلیل آنکه کشاورزان تجربه کافی ندارند و موارد مورد نظر که کارخانه‌های چغندر در نظر دارند به خوبی رعایت نمی‌کنند در محصول تولیدی آنها در هنگام تحویل به کارخانه با افت می‌خورد.
وی تصریح کرد: درصد خاکی که در چغندرقند وجود دارد و عیار مورد نظری که در قرارداد منعقد شده باید کاملاً توسط کشاورزان رعایت شود و اگر درصد عیار مورد نظر کارخانه‌ها رعایت نشود باعث کاهش قیمت خرید چغندرقند خواهد شد.
ایمانی گفت: کشت چغندرقند باعث ایجاد تناوب در کشت می‌شود و این یک مزیت است ولی کشت چغندر پاییزه هم جز گیاهان آب بر است و سه تا پنج بار در فصل بهار نیاز به آبیاری دارد
دبیرخانه کشاورز توضیح داد: کشت چغندرقند علوفه‌ای که در پاییز کشت می‌شود از نزولات جوی استفاده می‌شود و در اوایل بهار هم برداشت می‌شود و جز گیاهان کم آب بر است.
وی ادامه داد: کشت چغندرقند خوراکی تا تیرماه به طول می‌انجامد و استان ما هم که بارش مناسبی در فصل بهار ندارد کشاورز مجبور خواهد کرد، چندین نوبت در فصل بهار چغندرقند را آبیاری کند از این روی کشت پاییزه چغندرقند هم جز گیاهان آب بر محسوب می‌شود.
کارخانه چغندرقند در گلستان احداث می‌شود
معاون امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی هم به خبرنگار مهر گفت: من مشوق کشت چغندرقند در گلستان هستم و آن را برای تناوب کشت و افزایش درآمد اقتصادی کشاورزان توصیه می‌کنم.
علیرضا مهاجر با بیان اینکه کسانی که مخالف کشت چغندرقند در گلستان هستند اطلاعات کافی ندارند، گفت: برای کاهش هزینه‌های حمل و نقل محصول کشاورزان به استان‌های دیگر درصدد هستیم که کارخانه چغندرقند را در استان احداث کنیم.
به گزارش خبرنگار مهر، دوگانگی نظر کارشناسان و کشاورزان که تجربه کشت چغندرقند در گلستان را دارند، موضوع کم اهمیتی نیست و حداقل این ضرورت را ایجاب می‌کند که بررسی بیشتری در خصوص ترویج کشت چغندرقند در گلستان انجام شود.