خبرگزاری مهر-گروه بین الملل: روابط میان دو متحد قدیمی یعنی آمریکا و عربستان این روزهای بحرانی است و ریاض تصمیم به نادیده گرفتن خشم آمریکا برای نخستین بار گرفته است.رئیس جمهور آمریکا چندی قبل به جده سفر کرد اما دست خالی بازگشت.
تاریخچه روابط آمریکا و عربستان
اتحاد ایالات متحده و عربستان سعودی به سال ۱۹۳۳ میلادی باز می گردد زمانی که استاندارد اویل از سوی دولت تازه تاسیس عربستان حق اکتشاف در استان شرقی آن کشور را دریافت کرد. آن شرکت به زودی برخی از بزرگترین ذخایر نفت جهان را کشف کرد و در سال ۱۹۴۳ میلادی فرانکلین روزولت رئیس جمهور وقت امریکا اعلام کرد که دفاع از عربستان سعودی برای دفاع از ایالات متحده امری حیاتی است. مبادله نفت در مقابل تضمین های امنیتی اساس اتحاد ایالات متحده و عربستان سعودی شد.
روابط ایالات متحده و عربستان در سالیان اخیر به طور فزاینده ای متشنج شده و برای بسیاری از دموکرات های کنگره کاهش تولید نفت از سوی عربستان سعودی صرفاً تازه ترین مورد در فهرست طولانی تخلفات غیر قابل قبول آن کشور از نظر آنان بوده است.
در ماه‌های اخیر و در پی تشدید تنش‌ها میان غرب و مسکو به بهانه حمله روسیه به اوکراین، کشورهای اروپایی و آمریکا به دنبال افزایش تولید کشورهای صادرکننده نفت و گاز بوده‌اند تا به نوعی با کاهش صادرات انرژی روسیه مقابله و بر بحران انرژی خود غلبه کنند. تصمیم اخیر اوپک‌پلاس ضربه عظیمی به این تلاش‌ها وارد کرد.
اوپک پلاس چهارشنبه گذشته با کاهش تولید ۲ میلیون بشکه در روز در ماه نوامبر موافقت کرد. این کاهش، بزرگ ترین کاهش تولید از زمان همه گیری کرونا خواهد بود. این کاهش تولید می تواند قیمت نفت را که در سه ماه گذشته به علت رکود اقتصادی در جهان، افزایش نرخ بهره آمریکا و تقویت دلار، از ۱۲۰ دلار بهدلار در هر بشکه کاهش یافته بود، تقویت کند.
آمادگی عربستان برای پاره کردن توافق نفت در برابر امنیت
مارتن شولوف، خبرنگار گاردین در امور خاورمیانه در گزارشی با اشاره به موضع اتخاذ شده از سوی سعودی در قبال کاهش تولید نفت و اصرار بر آن آورده است که ریاض تصمیم به نادیده گرفتن خشم آمریکا برای نخستین بار در تاریخ گرفته است.
وی اعلام کرد: محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی از زمان اتخاذ تصمیم مربوط به کاهش تولید جهانی نفت، خشم آمریکا را پیش بینی کرد. این تصمیم حاکی از تولد یک سیاست واقع گرایانه جدید است که در آن عربستان سعودی به متحد قدیمی خود اهمیت نداد و به آنچه که به یک نظم جدید جهانی است پیوست.
شولوف تاکید کرد: آنچه در حال رخ دادن است نشان از آن دارد که روابط واشنگتن و ریاض به پایین ترین سطح خود رسیده است. عربستان یک قدرت متوسط ثروتمند است که دیگر پشت چتر امنیتی آمریکا پنهان نشده ودوستان خود را بر اساس شرایطش انتخاب می کند و بایدن در میان دوستان آن نیست آنچه در حال رخ دادن است نشان از آن دارد که روابط واشنگتن و ریاض به پایین ترین سطح خود رسیده است.
وی اعلام کرد: نفت بزرگترین سلاح عربستان جایزه ای نیست که به دوستان داده شود بلکه ابزاری برای خدمت به منافع عربستان است.
بر اساس این گزارش، جدی ترین اختلاف بین آمریکا و عربستان سعودی در چند دهه اخیر آمادگی عربستان برای پاره کردن توافقی است که عرضه نفت را در مقابل حمایت امنیتی آمریکا از این کشور تضمین می کند.
تنبیه عربستان
یک سناتور آمریکایی پیشنهاد داده دولت آمریکا با منتقل کردن سامانه‌های پدافند هوایی‌اش از عربستان سعودی به اوکراین، ریاض را بابت کاهش تولید نفت تنبیه کند.
مورفی که یکی از اعضای کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا است در یک رشته توییت گفته که او از متوقف شدن فروش سلاح‌های آمریکایی به عربستان سعودی حمایت می‌کند.
او همچنین نوشته که آمریکا بایستی از تحویل ۲۸۰ سامانه پدافند هوایی که قرار است اواخر سال جاری میلادی به عربستان سعودی ارسال شوند خودداری کرده و در عوض آنها را به اوکراین ارسال کند.
متحمل ترین برخورد توقف معاملات تسلیحاتی است
کریس کونز، سناتور دموکرات آمریکایی در مصاحبه‌ای گفت، دولت و مجلس سنای آمریکا ممکن است در واکنش به حمایت عربستان از طرح کاهش تولید نفت، فروش تسلیحات به عربستان را متوقف می‌کنند.
سناتور دموکرات آمریکایی عضو کمیته‌های تخصیص بودجه و روابط خارجی مجلس سنای آمریکا در مصاحبه با شبکه «سی.ان.ان» در اظهار نظر درباره اقدام احتمالی دولت جو بایدن رئیس جمهور آمریکا برای تنبیه عربستان از بابت طرح کاهش تولید نفت گفت: فکر می‌کنم خواهید دید که دولت و مجلس سنا (با عربستان) برخورد کنند و یکی از محتمل ترین برخوردها متوقف کردن معاملات تسلیحاتی جدید است.
دیک دوربین سناتور شماره دو دموکرات در سنا از ایلینوی هم گفته است: خاندان سلطنتی سعودی هرگز متحد قابل اعتماد ملت ما نبوده است. وقت آن رسیده که سیاست خارجی ما دنیایی را بدون این اتحاد با این خاندان سلطنتی تصور کند.
از دهه ۱۹۹۰ میلادی ایالات متحده بزرگ ترین صادرکننده تسلیحات در جهان بوده و عربستان سعودی بزرگترین مشتری آن تسلیحات بوده است.