به گزارش خبرنگار مهر، مهدی عباس‌زاده دبیر شورای علمی چهاردهمین جشنواره بین المللی فارابی امروز در نشست خبری اعلام آغاز این رویداد علمی مهم در حوزه علوم انسانی با بیان اینکه جشنواره فارابی در دوره گذشته مسیر تحولی را پشت سر گذاشته است، افزود: ادوار گذشته جشنواره هم پربار و ارزشمند بودند اما در دو دوره اخیر تحولات چشمگیری رخ داده است که امیدواریم به مقوله اعتلای علوم انسانی کمک کند.
وی با اشاره به اینکه جشنواره فارابی به دو بخش داخلی و خارجی تقسیم می‌شود، گفت: بخش داخلی جشنواره چهاردهم در حوزه آثار و تحقیقات به پانزده گروه علمی تقسیم می‌شود که شامل گروه‌های «اخلاق، ادیان و عرفان»، «تاریخ، جغرافیا و باستان‌شناسی»، «حقوق»، «زبان، ادبیات و زبان‌شناسی»، «علوم اجتماعی و علوم ارتباطات»، «علوم‌اقتصادی، مدیریت و علوم مالی»، «علوم تربیتی، روان‌شناسی و علوم ورزشی»، «علوم سیاسی، روابط بین‌الملل و مطالعات منطقه‌ای»، «علوم قرآنی، تفسیر و حدیث»، «فقه و اصول»، «فلسفه، منطق و کلام»، «مطالعات نظری فناوری اطلاعات، اطلاع‌رسانی و کتابداری»، «مطالعات انقلاب اسلامی و امام خمینی (ره)»، «مطالعات هنر و زیبایی‌شناسی» و «مطالعات میان‌رشته‌ای» می‌گردد.
عباس زاده با بیان اینکه آثار مورد پذیرش جشنواره همچون ادوار گذشته، در چهار قالب اصلی قرار دارد، افزود: «کتاب پژوهشی» (واجد ویژگی‌های یک پژوهش به معنای دقیق کلمه)، «گزارش اختتام‌یافته پژوهش» (طرح پژوهشی)، «رساله دکتری / سطح چهار حوزه» و «پایان‌نامه کارشناسی ارشد / سطح سه حوزه» شامل این چهار قالب اصلی می‌شوند.
عباس زاده اضافه کرد: با تصویب شورای سیاستگذاری جشنواره در دوره چهاردهم و با موافقت وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد / سطح سه حوزه مشروط به احراز شاخص‌های خاصی از قبیل چاپ پایان‌نامه به صورت کتاب، استخراج حداقل یک مقاله پژوهشی از آن و یا موارد دیگر مورد پذیرش خواهد بود. علاوه بر این با تصویب شورای سیاستگذاری در راستای تقویت علم دینی، پذیرش قالب «مقاله پژوهشی در موضوع علوم انسانی اسلامی» که در مجلات علمی مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و حوزه‌های علمیه منتشر شده نیز افزوده شده است.
وی با اشاره به بخش ویژه جشنواره فارابی، افزود: جایزه شخصیت «پیشتاز» علوم انسانی و اسلامی که شامل اساتید و پژوهشگرانی است که فوت کرده‌اند، شخصیت «پیشگام» علوم انسانی و اسلامی که شامل اساتید در قید حیات هستند، نظریه‌پرداز برجسته، مترجم برتر از زبان‌های خارجی به فارسی، انجمن علمی برتر دانشگاهی / حوزوی، و نشریه علمی برتر دانشگاهی / حوزوی اعطا خواهد شد.
عباس زاده در ادامه گفت: با تصویب شورای سیاستگذاری جشنواره در دوره چهاردهم و در راستای تقویت حضور ایران در عرصه بین‌الملل، بخش مترجم معکوس برتر از آثار پژوهشی از فارسی به زبان‌های خارجی نیز افزوده شد. همچنین در راستای مشارکت حوزه‌های علمیه، موضوع انجمن علمی برتر حوزوی و نشریه علمی برتر حوزوی هم اضافه گردید. همچنین در کنار انجمن علمی برتر، قطب علمی برتر را نیز به این دوره جشنواره افزوده‌ایم.
وی با اشاره به بازه زمانی ثبت و انتخاب آثار در سامانه جشنواره فارابی گفت: آثاری که از ابتدای سال ۱۳۹۸ تا پایان اسفند ۱۴۰۰ یعنی بازه سه ساله منتهی به سال وقوع جشنواره که منتشر و یا پایان یافته‌اند، می‌توانند در این دوره از جشنواره شرکت کنند. زمان دریافت آثار دوره چهاردهم، از ۲۷ شهریور تا ۱۰ آبان سال ۱۴۰۱ تعیین شده است. ثبت آثار در سامانه جشنواره فارابی به نشانی www.farabiaward.ir و در دو قالب حقیقی (اشخاص) و حقوقی (مؤسسات و ناشران) انجام می‌شود.
وی در تشریح بخش بین‌الملل جشنواره چهاردهم بیان کرد: سوابق و آثار محققان خارجی که دارای تابعیت غیر ایرانی هستند در سه قلمرو «ایران‌شناسی»، «اسلام‌شناسی» و «علم دینی» دریافت می‌شوند. در این بخش، دو قالب «شخصیت پیشرو» و «تحقیق برتر» هم خواهیم داشت. شخصیت پیشرو خارجی را در ادوار گذشته جشنواره هم گنجانده بودیم، اما تحقیق برتر خارجی واجد شرایط خاص، برای اولین بار در فرآیند جشنواره قرار می‌گیرد.
عباس زاده درباره واجد شرایط بودن شخصیت پیشرو خارجی برای حضور در جشنواره گفت: داشتن آثار علمی و مرجع، داشتن نوآوری درخور یا نظریه‌پردازی اثربخش، داشتن سابقه مؤثر در بسط و گسترش آموزش عالی، داشتن سابقه مؤثر در زمینه شاگردپروری و تأثیرگذاری علمی و عملی در مجامع بین‌المللی.
دبیر شورای علمی جشنواره در ادامه درباره الزامات تحقیق برتر خارجی برای شرکت در جشنواره فارابی گفت: داشتن مسئله و چارچوب نظری مشخص، روشمندی و بینارشته‌ای بودن، داشتن رویکرد نقادی دیدگاه‌ها و مکاتب مختلف در حوزه موضوعی، داشتن نوآوری درخور و داشتن الگو، نظریه اثربخش و نظام منسجم (در تحقیقات بنیادی) یا راهکار عملی و اجرایی ناظر به مشکلات موجود در تحقیقات کاربردی از شرایط پذیرش تحقیقات خارجی است.
عباس زاده با اشاره به اضافه شدن جایزه صلح و دوستی در دوره چهاردهم جشنواره فارابی گفت: در این دوره بنا به پیشنهاد برخی دستگاه‌های بین المللی و نظر مساعدت وزارت عتف، جایزه صلح و دوستی را به چهاردهمین دوره جشنواره اضافه کردیم. این جایزه در قالب چهار محور استقرار صلح جهانی و جنگ ستیزی، گفتگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها، گفتگوی ادیان و تقریب بین مذاهب اسلامی درنظر گرفته شده است. البته در محورهای فوق باید کار پژوهشی عمیق انجام شده باشد و کارهای ترویجی، سیاسی، دیپلماتیک و… موضوع جشنواره نیست.
عباس زاده اضافه کرد: تحقیقات خارجی که در بازه زمانی از مارس ۲۰۱۹ تا پایان مارس ۲۰۲۲ یعنی بازه سه ساله منتهی به سال وقوع جشنواره چاپ شده باشند، مورد پذیرش خواهند بود.
وی در ادامه با اشاره به بخش دیگری از مصوبات جدید شورای سیاستگذاری جشنواره فارابی گفت: تاکنون که سیزده دوره از جشنواره برگزار شده است، رویه دبیرخانه جشنواره این بوده که نویسندگان و ناشران آثار داخلی به سامانه جشنواره رجوع نمایند و آثار خود را در آن ثبت کنند. این رویه باعث می‌شود تا استادان و پژوهشگران نخبه یا چهره که معمولاً چندان فرصت یا حوصله ورود به سامانه یا حتی شرکت‌دادن آثار خود در جشنواره‌ها را ندارند، عملاً در ادوار قبلی جشنواره غایب باشند و جشنواره از دریافت بخشی از آثار برتر کشور محروم شود. در راستای رفع این دغدغه و با تصویب شورای سیاستگذاری جشنواره در دوره چهاردهم، دبیرخانه به تنظیم و پیشنهاد راهکارها و تمهیداتی مبادرت نموده تا به‌گونه‌ای فعال، آثار ارزشمند را شناسایی، ثبت و در فرآیند داوری گروه‌های علمی جشنواره وارد کند.
عباس زاده تصریح کرد: همچنین در راستای کمک به پیشرفت علوم انسانی و اجتماعی در کشور و ایجاد انگیزه به منظور تولید علوم انسانی اسلامی- بومی، تأثیرگذاری هرچه بیشتر در فضای علمی و دانشگاهی کشور، ارتقای تراز علمی جشنواره در سطح بین‌الملل، بهره‌گیری هرچه بیشتر از ظرفیت و توان علمی و مدیریتی- اجرایی دبیرخانه جشنواره و موضوع اعتلای جشنواره فارابی در دستور کار قرار گرفته و برنامه‌هایی هم پیش‌بینی شده است.
وی در پایان سخنانش با تاکید بر اینکه ما به دنبال ارتقا و اعتلای جشنواره فارابی هستیم، گفت: از مهمترین برنامه‌های دبیرخانه جشنواره، شکل‌گیری یک شبکه نخبگانی از دانشمندان و پژوهشگران عرصه علوم انسانی و اسلامی در آینده نزدیک است که امیدواریم این موضوع محقق شود.